บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

คำประพันธ์ แยกตามประเภท => กลอนธรรมะ-สุภาษิต-ปรัชญา-คำคม => ข้อความที่เริ่มโดย: บ้านกลอนน้อยฯ ที่ 23, สิงหาคม, 2561, 10:34:51 PM



หัวข้อ: - เวทนาขันธ์ นั้นอย่างไร -
เริ่มหัวข้อโดย: บ้านกลอนน้อยฯ ที่ 23, สิงหาคม, 2561, 10:34:51 PM
(https://image.ibb.co/f5hDSe/gogh_starry_night.jpg) (https://imgbb.com/)

- เวทนาขันธ์ -
- ว่าด้วยเวทนาขันธ์ -

“เวทนาขันธ์”คือนามความรู้สึก
เสวยลึกอารมณ์หลายไม่เปล่าเปลี่ยว
เป็นสุขบ้างทุกข์บ้างอย่างกลมเกลียว
แยกแยะเสี้ยวเศษส่วนกระบวนธรรม

เป็นรู้สึกทางกายทางใจสอง
และแยกคลองสุขสนานหวานชื่นฉ่ำ
กับคลองทุกข์ยากแค้นแสนระกำ
ดั่งในคำเรียกสุขทุกข์กายใจ

“สุข”นั้นหมายว่าสบายกายใจสนุก
ส่วนว่า“ทุกข์”นั้นระทมตรมหมองไหม้
“อุเบกขา”สุขทุกข์ต่างถูกวางไว้
มิเกิดดับวับไหวในอารมณ์

การเสวยอารมณ์สุขทุกข์ต่าง
เกิดหกทางการกระทบประสบสม
“ตาเห็นรูป”ชอบใจไม่ชอบชม
“หูรับลมปาก”เผดียงเสียงชั่วดี

“จมูกดม”กลิ่นล้อมทั้งหอมเหม็น
“กายถูก”เย็นแข็งร้อนอ่อนฉวี
“ใจกระทบ”สิ่งสรรพ์บรรดามี
เป็นทางที่เวทนามาชุมนุม

ความสุข,ทุกข์รุกรับสลับหน้า
อุเบกขาแยกตัวไม่มั่วสุม
สามอารมณ์มากมายเรียงรายรุม
เป็นกองกลุ่ม“เวทนา”กินอารมณ์...

ขันธ์ ๕ (เบญจขันธ์)  คือ กองแห่งรูปธรรมและนามธรรมห้าหมวดที่ประชุมกันเข้าเป็นชีวิต
ประกอบด้วย

๑.  รูปขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10815.msg39409#msg39409)
๒.  เวทนาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10819.msg39427#msg39427)
๓.  สัญญาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10788.msg39331#msg39331)
๔.  สังขารขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10825.msg39446#msg39446)
๕.  วิญญาณขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10830.msg39474#msg39474)


          เวทนาคือการเสวย (กิน) อารมณ์ ความรู้สึก  หนึ่งในขันธ์ ๕  ท่านแยกประเภทออกไป เป็น

ความรู้สึกทางกาย ๑,  ทางใจ ๑,  
เป็นอารมณ์สุขทางกายและทางใจ ๑,  
อารมณ์ทุกข์ทางกาย ๑,
เป็นอารมณ์เฉย ๆ ไม่สุขไม่ทุกข์กายใจ ๑

ความสุขกาย หมายถึงร่างกายสบายเป็นปกติ
ความทุกข์กาย คือ ร่างกายเกิดความเจ็บปวด ไม่สบายนานประการ
โสมนัสใจ หมายถึง ใจแช่มชื่น ชุ่มสุข ปลื้มเปรมเอมใจ
โทมนัสใจ หมายถึงความโศกเศร้าเสียใจ ทุกข์ระทมตรมใจ

          เวทนาคือการเสวยอารมณ์นี้เกิดขึ้นต่อเมื่ออายตนะภายในภายนอกกระทบกัน คือ

ตา  เห็นรูปเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
หู  ฟังเสียงเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
จมูก  ดมกลิ่นเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
ลิ้น  ลิ้มรสเกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ
กาย  กระทบความเย็นร้อนอ่อนแข็ง เกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ
ใจ  กระทบกับธรรมารมณ์ต่างเกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ

      อาการที่กล่าวมาโดยย่อทั้งหมดนี้รวมเรียกว่า  “เวทนาขันธ์”  คือกองเวทนาเป็นหนึ่งในเบญจขันธ์.

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๑
ขอขอบคุณเจ้าของภาพนี้ในเน็ต