หัวข้อ: - "เจตสิก" เกิดดับพร้อมจิต -
เริ่มหัวข้อโดย: บ้านกลอนน้อยฯ ที่ 26, สิงหาคม, 2561, 10:19:42 PM
(https://image.ibb.co/eoN78U/331300_stock_photo_air_splash.jpg) (https://imgbb.com/) - เจตสิกเกิดดับพร้อมจิต -
“เจตสิก”ธรรมที่ประกอบจิต เพื่อนคู่คิดเกิดในใจเถลิง เป็นอารมณ์คลุกเคล้าเศร้าบันเทิง จุ้นกระเจิงกวัดแกว่งตามแรงใจ
จัดเป็นดวงเด่นตาห้าสิบสอง แยกสามกองทั้งหมดกำหนดได้ “เวทนา”หนึ่ง“สัญญา”หนึ่งตรึงไว้ นอกนั้นให้เป็น“สังขาร”ห้าสิบดวง
เจตสิกเหมือนสีเกิดที่จิต แล้วตามติดโลดแล่นอย่างแหนหวง แต่งบาปบุญคุณประโยชน์โทษทั้งปวง เป็นเครื่องหน่วงเหนี่ยวไม่ให้นิพพาน... |
“เจตสิก” (เจตะสิก) คือธรรมที่ประกอบ จิต คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10730.msg39145#msg39145) หรือสิ่งที่เกิดในใจ เป็นอาการของจิต เกิดพร้อมกับจิตดับพร้อมกับจิต มีอารมณ์เดียวกับจิต อาศัยสิ่งเดียวกับจิต ทั้งสองนี้อาศัยกันจนยากที่จะแยกออกจากกันได้ ท่านเปรียบว่า จิตคือน้ำ เจตสิกคือสีที่ใส่ลงไปในน้ำ น้ำกับสีจึงดูเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน งานของเจตสิกคืออารมณ์นานาของจิต และเจตสิกนี้จะเกิดโดยลำพังมิได้ ต้องอาศัยจิตเป็นที่เกิด จิตมีอารมณ์รักอารมณ์ชัง โกรธเกลียด รักใคร่ รวมว่ากิเลสทั้งปวง บาปบุญคุณโทษทั้งหลายนั้น เพราะเจตสิกเป็นผู้ปรุงแต่งให้จิตทั้งนั้น เจตสิกนี้ท่านแบ่งเป็นดวงๆไว้ได้ ๕๒ ดวง จัดเป็นเวทนาเจตสิก ๑ สัญญาเจตสิก ๑ ที่เหลือกอีก ๕๐ ดวงนั้นจัดเข้าอยู่ใน สังขารเจตสิก ในเจตสิก ๕๒ ดวงนี้ท่านจัดเป็นกลุ่มกุศลเจตสิก อกุศลเจตสิก โดยที่เป็นกุศลหรือโสภณเจตสิก ๒๕ ดวง เป็นอกุศลเจตสิก ๑๔ ดวง นอกนั้นเป็นเป็นกลุ่มอื่น ๆ มีรายละเอียดอยู่ในคัมภีร์พระอภิธรรมแล้ว. |
เต็ม อภินันท์ สถาบันกวีนิพนธ์ไทย ๒ กรกฎาคม ๒๕๖๑ ขอขอบคุณเจ้าของภาพนี้ในเน็ต |
|