|
หัวข้อ: - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 07, พฤษภาคม, 2565, 04:59:42 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/dm.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1672) - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ (เวด-สะ-เท-วี-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศดังวัสสพลาหก (สายฝน) อันเล่นตามวิสัยแห่งตน ๑.) รูปแบบของเวสสเทวีฉันท์ ๑๒ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ครุ-ครุ-ครุ-ครุ-ครุ ................... ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ- ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๓ .......... ๔ - ๓ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - ๐ ทุกวัน /ฉันคำนึง เฝ้าระลึกถึง /มิห่างแห พบกัน /ฉันลานแล หลับสนิทฉัน /ก็ฝันเห็น ๐ ถึงชีพ /จักเลิศเลอ ปราศจากเธอ /ก็ลำเค็ญ ทนทุกข์ /ขุกขุ่นเข็ญ จวบกระทั่งวาย /มลายชนม์ ๐ นางนิ่งฟังวาที ทรวงสะท้อนที่ถนัดยล พิศผู้อยู่หน้าตน โดยมิกล่าวขานประการใด ๐ เขาพร่ำร่ำรำพัน พจนาฉันเฉลยไป ไหลหลากจากหัวใจ ใสสะอาดแท้มิแปรผัน ๐ ดินฟ้าเทวาใน แดนสุราลัยและดวงจันทร์ ขออ้างมายืนยัน เป็นพยานสัจจะวาจา ๐ ชีวิตนิดของฉัน จักไฉนนั้นมิสงกา คำตอบคือเธอตรา ตอกลิขิตชี้วิถีชนม์ ๐ แม้ว่าเธอปรานี ชีวะฉันนี้จะคงทน ชื่นบานปานได้ดล ทิพวารีชะโลมปราณ (รักนิรันดรคำฉันท์ : เสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์) - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - ก่อนกาลนานล่วงไคล สีหะเกรียงไกรสถิตยัง ไพรใหญ่คูหาดัง- กับสุวรรณวาดวิลาศตา วันหนึ่งออกถ้ำทอง มุ่งเสาะภักษ์มองจะเสพหา ไปถึงชายทุ่งนา ใกล้กะหนองบุศย์กุมุทมาลย์ มีเขียดน้อยหนึ่งตัว จับเกาะใบบัวเกษมสานติ์ เขียดเห็นสิงห์ยิ่งหาญ กล่าวพจีขานสิความไป " ท่านกายใหญ่โตงาม ท่านซิมีนามประการใด? ไยจึงบังอาจใจ เที่ยวประเทศในสถานเรา " สีห์ตอบ "เราสิงห์ราช เชื้อฉกาจชาติกษัตริย์เชาว์ เป็นใหญ่กว่าสัตว์เนาว์ ในพนาเวศวิเศษกุล สัตว์สี่สองเท้าเยง แห่งพยศเก่งและเกรงบุญ เราเป็นผู้ค้ำจุน ทั่วพนัสนี้มิกลัวใคร" เขียดว่า "ท่านเป็นราช สัตว์ ณ พงทาษเหมาะเกรงภัย ท่านอย่ามาเบียฬใน- แหล่งสถานนี้มิดีเลย" สิงห์ยินมีความโกรธ ข้องละแล่นโลดคะนองเคย "เฮ้ยเขียดตัวน้อยเหวย เหตุไฉนกาจประหลาดใจ หมิ่นเชิงและห้ามกู มึงมิเคยรู้จะแพ้ภัย มึงปองจักลองชัย ซึ่งพลังฤทธิไกรหรือ?" เขียดตอบ "อ้าสิงห์หาญ เชื้อสุชาติฉาน ณ ดงถือ ข้าใหญ่ในหนองลือ เป็นกษัตริย์เขียดก็เกียรติสม" ว่าแล้วขึ้นใบบัว เย้ยเยาะยวนยั่วมิปรารมย์ ปางสิงห์ยิ่งโกรธถม จึงตะเบงข่มตะโกนรัน เขียดรู้โดดน้ำหลบ เสียงกระแสจบก็ขึ้นพลัน สิงห์ยิ่งโกรธหนักครัน แผดประดังเสียงสนั่นไพร เขียดรู้โดดน้ำหนี นัยประดุจที่กระทำไป สิงห์แผดเสียงเกรียงไกร อกก็แตกแยก ประลัยมรณ์ (หิโตปเทศคำฉันท์ : สอาด สมบัติศิริ) - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - ๐ ตาเต็มไปด้วยความ ขลาดและครั่นคร้ามพิศวง ทั้งเสียใจยิ่งยง อย่างมิรู้ว่าประการใด ๐ ครู่หนึ่งจึงทูลว่า " โอ้อนิจจา, พระทรงชัย! เรื่องพรากจากพงไพร เห็นจะเป็นไปมิได้แล้ว " ๐ พูดพลางนางนิ่งมอง นัยนาจ้องและแน่แน่ว ความตื่นกลัวหวาดแวว เพียงอุราร้าวสลายลาญ ๐ ในเวลานี้องค์ ราชะมิทรงละนงคราญ เนตรมองจ้องบรรสาน พลางเขม็งเล็งหทัยหมาย ๐ ด้วยแสงเนตรแรงโรจน์ ทรงอำนาจโชติพิเศษฉาย ปานแสงฟ้าแพรวพราย ใครมิอาจทนจะขัดขืน (อติรูปคำฉันท์ : หม่อมหลวงหญิงประมูลมาศ อิศรางกูร) - เวสสเทวีฉันท์ ๑๒ - เนตรนางพ่างอิ่มน้ำ ทุกข์และสุขอัมพุอาจโปรย เปี่ยมกายจมชายโดย โศกเกษมดล ณ ก้นหนอง โอษฐ์แดงดั่งเลือดพริ้ม พิศเผยอยิ้มยะยั่วมอง เหมือนกับเผยหับปอง ภักษะเป็นพิษและพึงจุมพ์ แม้นนางย่างใกล้มา แต่เสมือนคลาเพราะใครคุม มองดั่งมีรั้งกุม ผ่อนกระตุกไว้มิให้มา นางยืนพื้นฉายโชติ์ เช่นสโรชโดด คในวา- รีต้องลมพ้องพา พานอุบลน้อมคะค้อมลง แต่ยั้งตั้งตัวอยู่ คล้ายระลึกรู้ระวังตรง ท่าขลาดทีอาจอง นอกจะอ่อนพลางกระด้างใน ดั่งบัวบานยั่วโยก พายุโบยโบกสบัดไป พอแค่แกล่ใกล้ใด คนจะเด็ดก้านก็ลานหนี เป็นภาพพึงซาบว่า นางอนาถน่าจะปรานี หากยิ่งด้วยหยิ่งมี มนะลัชชีชงักนาง อัชราชยังยาตม์อั้น อึ้งตะลึงงันเงอะงงพลาง เพียงถูกลูกศรกลาง ดวงกมลโดยพระกามา ทั้งสองต่างจ้องนิ่ง ต่างมิไหวติงพระกายา กลุ้มกลัดอัชราชา พลั้งพระโอษฐ์เพ้อละเมอถาม นางมีผัวกี่คน แล้วจ๊ะแม่ล้นวิไลงาม ดูนางรูปอย่างทราม วัยมิเดียงสาผกาเยาว์ .............. ฯลฯ .............. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพานิชย์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |