|
หัวข้อ: - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 09, พฤษภาคม, 2565, 12:37:19 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/5w.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1686) - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ (วัง-สัด-ถะ-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีสำเนียงอันไพเราะเหมือนเสียงปี่ ๑.) รูปแบบของวังสัฏฐฉันท์ ๑๒ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ................... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๓ .......... ๓ - ๔ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ - ๐ พระเจ้า/มหาชัย ทศะนัย/นภางค์ผยอง ถนิม/โพยมมอง มละหมอก/มลายสลาย ๐ รวี/วิลาศเมฆ อดิเรก/อร่ามประกาย สุรัง/สุมาลย์ฉาย สิริเวิ้ง/นวางค์สมร ๐ และคิชฌะโผเผ่น นภะเช่นจะนำนิกร นิมิตสังหรณ์มอญ จะมล้างริปูประลัย ๐ พระโหรก็ลั่นฆ้อง ชยะซ้องเสนอพิสัย พระฤกษ์พิชิตชัย ชนะโห่กระหึ่มพหล ๐ กระทั่ง ณ สังข์แตร สุระแซ่สะเทื้อนกมล สินาดก็อึงอล นฤนาทปะปังปะปึง ๐ อรินทะเภรี นิก็ตีตะตังตะตึง ธวัชก็โบกรึง พละเร่งผยองทะยาน ๐ กระโจมประจัญขับ มหะทัพสยามละลาน พินาศประหนึ่งผลาญ อฐะทิศบ่ทันจะหือ (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ (กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์)) - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ - ๐ พระพี่พระจูงน้อง ขณะหมองขมันขมี กุมารกุมารี ก็ละห้อยระหกระเหิน ๐ กระถด ธ ถอยหลัง และก็ยังจะยับจะเยิน ผะดาผดุงเดิน จะสะดุดก็หยุดก็ยัน ๐ พระเพียงจะพลาดพลิก ระระริกจรุงจรัล ประคับประคองขวัญ ก็บ่แขวนมิแคลนมิคลาย ๐ ณ แหล่ง ธ แฝงตน พระกมลกระวนกระวาย และเสียงสกลกาย จะกระดิกกระเด็นกระดอน ๐ ก็วาริบังองค์ บุษบงสล้างสลอน และใบประกับกร ธ ก็บังพระศกพระเศียร ๐ สถิตสถานโบก- ขรณี จำนงจำเนียร พะวักพะวนเวียน ก็เพราะหวังระวังระไว ๐ บ่ถามบ่ได้บอก บ่มิออกกระแอมกระไอ สงัดสงบใน อุระแน่นเพราะแค้นเพราะเคือง (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล) - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ - ๐ ณ กัมพุชากรุง ธุระยุ่งเพราะเกี่ยวกะมูล สวามิภักดิ์ศูนย์ มุหสึงคะนึงมิควร ๐ ก็มีทวีครา เพราะชนาธิปัตย์ประมวล เขมรประมาทหวล หฤทัยมิใคร่จะคง ๐ เหมาะช่องสนองมุ่ง ฉะเพาะกรุงสยามประสงค์ ประทุษฐะโดยตรง ณ พระบาทยุคลละออง ๐ หะแรกพระองค์จัน สละธรรม์อธรรมสนอง เพราะแพ้ประยุทธ์กอง พละทัพมหานคร ๐ บดินทรเดชา ระบุฐานะนามกร ธเจ้าพระยาจร ถลมรรคประมุขพหล ๐ พระคลังอนึ่งเล่า ยศะเจ้าพระยาถกล ประธานวิถีชล คณะรบก็ครบก็ครัน ๐ คระไลลุได้ปราบ อริราบมิรอประจัน มิช้าชะล่าขัน มนะแข่งจะแย้งพิชัย ๐ เพราะเหตุพระองค์อิ่ม ตริกระหยิ่มเขยิบหทัย เราะร้าวคุกร้าวใน คตินาสอนัตถ์ถวิล ๐ ธเจ้าพระยากล้า รณะการะนามบดินทร์ ก็จอมพหลภิน- ทสภาพกบฏสลาย ๐ ริปู ณ บูรพ ทิศะภพสงบก็คลาย กระเหิมกระหายหมาย เสาะระงับเสงี่ยมวิสัย (กรุงเทพคำฉันท์ : ขุนสุนทรภาษิต กับ ชิต บุรทัต) ** หมายเหตุ : ในชั้นต้นนั้น ฉันท์ประเภท ๔ วรรค ที่มีลักษณะอย่างกาพย์นั้น ไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรคหน้าและวรรคหลัง มีเพียงสัมผัสส่งระหว่างบาท และระหว่างบทเท่านั้น แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ จะพบลักษณะนี้อยู่ ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ ๐ กระนั้น ละแน่อัน ชิวะท่านจะปลดจะปลง เพราะโจระมั่นคง บมิเห็นจะรอดไฉน ๐ พระโพธิสัตว์สั่ง กิจะเสร็จก็ลาคระไล นิวัติโดยใน พนะมรรคะเมื่อ ธ มา (เวทัพพคำฉันท์) - วังสัฏฐฉันท์ ๑๒ ๐ สะพักสะพายย่าม ก็ขยับจะยับจะเยิน แสดงสะดุดเดิน นะกระดากลำบากลำบน ๐ ดำเนินตำแหน่งเนา ก็ ณ เบื้องพระบาทยุคล เสน่ห์สนิทกล กรกราบพิลาปพิไล (มหาชาติคำฉันท์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |