|
หัวข้อ: - โคลงกระทู้ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 12:52:56 AM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/QW.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1578) คำว่า "กระทู้" หมายถึงหัวข้อหลัก ฉะนั้น โคลงกระทู้ ก็คือ โคลงที่แต่งตามคำหรือเค้าเงื่อนหัวข้อหลักที่ตั้งไว้ โดยให้คำหรือหัวข้อกระทู้หลักนั้น แต่ละคำวางลงมาในแนวดิ่งด้านหน้าของแต่ละบาทของโคลง และอ่านได้ความหมาย จากนั้นก็แต่งขยายความคำแต่ละคำนั้นออกมา โดยเนื้อความของโคลงนั้นต้องสอดคล้องกับหัวข้อกระทู้ที่ตั้งไว้ด้วย นิยมแต่งเป็นโคลงสี่สุภาพคลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6280) อันเนื่องจากโคลงสี่สุภาพนั้น วรรคหน้ามีกำหนด ๕ คำ ฉะนั้นกระทู้ที่วางหน้าวรรคนั้น จึงมีได้ไม่เกิน ๔ คำ เพื่อให้เหลือพื้นที่ไว้วางจำนวนคำเพื่อขยายความกระทู้แต่ละคำที่วางไว้นั่นเอง โคลงกระทู้นั้นจึงมี ๔ แบบหลัก ๆ คือ ๑. โคลงกระทู้เดี่ยว ๒. โคลงกระทู้คู่ ๓. โคลงกระทู้สาม ๔. โคลงกระทู้สี่ - หัวข้อที่เกี่ยวข้อง - - โคลงสองสุภาพ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=11100.msg40531#msg40531) - โคลงสามสุภาพ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=11103.msg40548#msg40548) - "โคลงสี่สุภาพ" วรรณศิลป์แห่งความสง่างาม คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6280.msg21576#msg21576) - "กาพย์ยานี ๑๑" วรรณศิลป์อันงดงามในความเรียบง่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=8884.msg32519#msg32519) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:02:24 AM ๑. โคลงกระทู้เดี่ยว โคลงกระทู้เดี่ยว คือโคลงที่มีการวางคำซึ่งเป็นกระทู้ด้านหน้าแต่ละบาทของโคลงไว้เพียงคำเดียว นั่นเอง เช่น ๐ เนื้อ ในไตตับต้ม............แกงยำ ไม่ ประสบสักคำ..................ที่ลิ้น ได้ ยากลากโครงทำ.............เสียเปล่า กิน แต่เขาเราชิ้น-................หนึ่งได้ไป่มี ฯ ๐ หนัง เนื้อเถือท่านไว้.......รองกาย ไม่ แบ่งปันชั้นชาย...............เชือดไว้ ได้ ทุกข์แทบตัวตาย.............เสียเปล่า นั่ง แต่ลำแพนไม้.................ตอกสู้สานเอง ฯ ๐ มือ ซ้ายขวาขาดนิ้ว........ฤๅมี ด้วน เด็จดูใดดี.....................หนึ่งน้อย ได้ ทองเท่าต่อมตี.................แหวนประดับ แหวน จะสอดสวมก้อย..........กุดสิ้นใส่ไฉน ฯ ๐ ตา มัวมืดคู่เข้า..............คูหา บอด บ่ทราบสุริยา................ย่ำฆ้อง ได้ สมสิ่งเสริมตา.................จักใส่ แว่น แต่หยิบจ้องจ้อง............จับแล้วเวียนวาง ฯ (โคลงโลกนิติ) โคลงกระทู้นั้น ส่วนมากคำกระทู้ที่ใช้ข้างหน้า จะไม่เหมือนกัน แต่หากภายในบทแต่ละคำเหมือนกันทุกบาท จะเรียกว่า กระทู้ยืน (ในตำราปฐมมาลา เรียกว่า ต้นเสมอ) เช่น กระทู้ยืน ๑ คำ ๐ สรวม ผลสรรค์พจน์ไว้.......หวังสอน สรวม สฤษดิ์สรรพพร..............ผ่ายหน้า สรวม สวัสดิ์สถาวร.................ศุขสรบ ไสมยแฮ สรวม พจน์ยื่นอยู่ข้า................ชั่วฟ้าดินหาย ฯ (ปฐมมาลา) ๐ ห้าม เพลิงไว้อย่าให้.........มีควัน ห้าม สุริยแสงจันทร์................ส่องไซร้ ห้าม อายุให้หัน......................คืนเล่า ห้าม ดังนี้ไว้ได้.......................จึ่งห้ามนินทา ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ อาย ครูไซร้ถ่อยรู้.............วิชา อาย แก่ราชาคลา...................ยศแท้ อาย แก่ภรรยาหา...................บุตรแต่ ไหนนา อาย กับทำบุญแล้..................สุขนั้นฤามี ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ หอม กลิ่นดอกไม้ที่...........นับถือ หอม แต่ตามลมฤๅ..................กลับย้อน หอม แห่งกลิ่นกล่าวคือ............ศีลสัตย์ นี้นา หอม สุดหอมสะท้อน...............ทั่วใกล้ไกลถึง ฯ (โคลงโลกนิติ) กระทู้ยืน ๒ คำ ๐ นายหนึ่ง แรงโกรธร้าย.......เรียกขาน นายหนึ่ง บ่เจือจาน.................ทรัพย์บ้าง นายหนึ่ง เมื่อเอางาน...............บย่อง ยกนา นายหนึ่ง ข่มคุณมล้าง..............สี่นี้เสพไฉน ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ หายาก เชิงรอบรู้...............ภารกิจ หายาก เชิงชาญชิด..................ชอบใช้ หายาก เช่นเชิงมิตร..................คุงชีพ หายาก เชิงช่างให้....................ชอบน้ำใจจริง ฯ (โคลงโลกนิติ) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:06:05 AM ๒. โคลงกระทู้คู่ โคลงกระทู้คู่ คือโคลงที่มีการวางคำซึ่งเป็นกระทู้ด้านหน้าแต่ละบาทของโคลงไว้ ๒ คำ นั่นเอง เช่น ๐ รู้หลบ พบเศิกเสี้ยน...........กลัวไกล เป็นปีก ป้องกันภัย...................ผ่อนช้า รู้หลีก เล็ดลอดไป....................สุดเนตร เป็นหาง ไกลกล่าวกล้า.............ต่อด้วยดัสกร ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ ช้างสาร หกศอกไซร้...........เสียงา งูเห่า กลายเป็นปลา.................อย่าต้อง ข้าเก่า เกิดแต่ตา......................ตนปู่ ก็ดี เมียรัก นอนร่วมห้อง.................อย่าไว้วางใจ ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ เพื่อนกิน สิ้นทรัพย์แล้ว........แหนงหนี หาง่าย หลายหมื่นมี..................มากได้ เพื่อนตาย ถ่ายแทนชี-...............วาอาตม์ หากยาก ฝากผีไข้.....................ยากแท้จักหา ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ สวรรค์ แสวงสุขได้..............เสียกรรม ในอก อิ่มบุญธรรม....................เที่ยงได้ นรก รักบาปนำ.........................ไปสู่ ทุกข์แฮ ในใจ ให้สุขให้...........................ทุกข์ด้วยใจเอง ฯ (โคลงโลกนิติ) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:09:11 AM ๓. โคลงกระทู้สาม โคลงกระทู้สาม คือโคลงที่มีการวางคำซึ่งเป็นกระทู้ด้านหน้าแต่ละบาทของโคลงไว้ ๓ คำ นั่นเอง เช่น ๐ ไป่เห็นน้ำ หน้าด่วน............ชวนกัน ตัดกระบอก แบ่งปัน..............ส่วนไซร้ ไป่เห็นรอก อวดขัน................มือแม่น ขึ้นน่าไม้ ไว้ให้.......................หย่อนแท้เสียสาย ฯ (โคลงโลกนิติ) ๐ ป่าพึ่งเสือ หมู่ไม้.................มากมูล เรือพึ่งพาย พายูร...................ยาตรเต้า นายพึ่งบ่าว บริบูรณ์...............ตามติด มากแฮ เจ้าพึ่งข้า ค่ำเช้า.....................ช่วยสิ้นเสร็จงาน ฯ (หลักภาษาไทย : พระยาอุปกิตศิลปสาร) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:12:13 AM ๔. โคลงกระทู้สี่ โคลงกระทู้สี่ คือโคลงที่มีการวางคำซึ่งเป็นกระทู้ด้านหน้าแต่ละบาทของโคลงไว้ ๔ คำ นั่นเอง เช่น ๐ อย่าทำความชั่ว ให้..........ปราชญ์ติ เตือนแฮ อย่ามั่วคนพาล ริ...................ชั่วช้า อย่าหาญต่อศึก ตริ................ตรองชอบ ก่อนนา อย่าฮึกสู้เสือ กล้า..................จักม้วยเพราะเสือ ฯ (หลักภาษาไทย : กำชัย ทองหล่อ) ๐ ฝนตกแดดออก แจ้............แจ่มแสง นกกระจอกเข้ารัง แฝง............ใฝ่เร้น แม่หม้ายใส่เสื้อ แดง...............ดูฉาด เอาเสื่อคลุมหลัง เต้น..............ต่อล้อหลอกฝน ฯ (หลักภาษาไทยภาคฉันทลักษณ์ : พระยาอุปกิตศิลปสาร) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:14:55 AM นอกเหนือจากสี่แบบหลัก ๆ แล้ว มีโคลงกระทู้อีกชนิดหนึ่งคือ "โคลงกระทู้ผสม" คือคำหน้าแต่ละบาทอันเป็นกระทู้นั้น มีจำนวนคำที่ไม่เท่ากัน เช่น ๐ อย่าฉ้อหลวง ล่วงล้วง...........ลักบัง ให้ขาด ราชทรัพย์คลัง.................ท่านไท้ อย่าฉ้อราษฏร์ ราษฏร์หวัง...........ประโยชน์แก่ ตนเฮย ให้ขุ่น ข้นจนได้...........................ยากแค้นขายตัว ฯ (จินดามณี : กรมหลวงวงศาธิราชสนิท) หัวข้อ: Re: โคลงกระทู้ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 20, กรกฎาคม, 2558, 01:30:25 AM บทเสริม เรื่องเล่าจากโคลงกระทู้ เรื่องของโคลงกระทู้ อย่างที่ได้กล่าวไว้ว่า กระทู้ที่ตั้งนั้น เมื่ออ่านลงมาแล้วต้องได้ความหมาย แต่ยังมีเรื่องเล่าแต่สมัยก่อนว่า ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์นั้น มีกวีเอกชื่อศรีปราชญ์ และมีนางในคนใดคนหนึ่งในสมัยนั้น ดุจจะลองปฏิภาณศรีปราชญ์ก็ว่าได้ ได้ตั้งกระทู้ให้ศรีปราชญ์แต่งต่อ โดยหาคำที่แทบจะไม่มีความหมายทั้งสิ้นมาตั้งเป็นกระทู้ คือคำว่า "ทะลุ่มปุ่มปู ทุสุมุดุ อุสานารี โกวาปาเปิด จกจี้รี้ไร" แต่ศรีปราชญ์ก็แต่งต่อจนคำนั้นได้ความหมาย โคลงกระทู้ที่ศรีปราชญ์แต่งไว้ มีเนื้อความดังนี้ ๐ ทะ เลแม่ว่าห้วย..............เรียมฟัง ลุ่ม ว่าดอนเรียมหวัง.............ว่าด้วย ปุ่ม เปือกปะการัง................เรียมร่วม คำแม่ ปู ว่าหอยแม้กล้วย...............ว่ากล้ายเรียมตาม ๐ ทุ มาจุดธูปเบี้ย...............บวงสรวง สุ รภีพิกุลพวง......................พู่ห้อย มุ หน่ายกระแจะจวง.............เจิมต่อ ศาลนา ดุ สิตเทพให้คล้อย................เคลื่อนฟ้ามาสม ๐ อุ ไรอะไรนะน้อง..............วานแถลง สา โรชเรียมยังแคลง.............ใคร่เคล้า นา ฬิเก ฤ ฟักแฟง................นุชห่อ ไว้แม่ รี บ่รีตูมเต้า..........................เต่งตั้งเต็มทรวง ๐ โก มลเดียรดาษพื้น...........สินธู วา ลุกาประดับดู...................ดั่งแก้ว ปา รังระบัดปู........................ปุยนุ่น เปรียบฤา เปิด จอกกระจับแผ้ว..............ผ่องน้ำเห็นปลา ๐ จก จักโกรธเคียดขึ้ง..........หวงแหน จี้ จ่ำรำคาญแสน..................บ่นบ้า รี้ พลทั่วดินแดน....................นอนแม่ ยังเลย ไร ร่ำทุกเส้นหญ้า..................บ่นให้ใครฟัง และกลุ่มกระทู้นี้ อาจถือได้ว่าเป็นกระทู้แห่งตำนาน ที่นักเลงโคลงทั้งหลาย นำมาแต่งกันบ้างหลายต่อหลายครั้ง ในที่นี้จะขอยกขอของท่านอังคาร กัลยาณพงศ์ มาให้อ่านกัน ๐ ทะ เลนิมิตรคลื่นฟ้อน..........ฝั่งฝัน ลุ่ม ลิ่วหาวดาวจันทร์...............แจ่มแพร้ว ปุ่ม หล้าสี่อาถรรพณ์...............ทิพย์ยิ่ง ใหญ่แฮ ปู แผ่สุนทรีย์แก้ว....................ร่วงรุ้งเสน่ห์ขลัง ฯ ๐ ทุ รโยชน์ถวิลว่ายเวิ้ง...........ภวังค์สวรรค์ สุ หร่ายพรายดาวพลัน.............พร่างพร้อย มุ หมายเพ่งพิภพขวัญ..............อนันตค่า ดุ ด่าตัวข้าน้อย........................หิ่งห้อยอย่าผยอง ฯ ๐ อุ ษาโยคสุโนกเจื่อยแจ้ว.......วิเวกหวาน สา หร่ายโสนบัวบาน................ช่อช้อย นา นาป่าสุคันธมาลย์...............หอมชื่น ใจเอย รี รี่กาลจักรคล้อย.....................ครู่ม้วยเสมอฝัน ฯ ๐ โก กิลาเหินสู่ฟ้า...................ดาวดึงส์ วา หนึ่งจักถลาถึง.....................เทพเจ้า ปา ริชาติชื่นหอมจึง..................ระลึกลิ่ว เปิด แหล่งปรโลกเศร้า...............ร่วงด้าวดับขันธ์ ฯ ๐ จก ภพผุดท่ามเวิ้ง................วรรณศิลป์ จี้ แก่นชาติหวาดถวิล.................เล่าไว้ รี้ รี้สั่งสายสินธุ์..........................ครวญคร่ำ ไร แก่นชีวิตไร้...........................เร่งรู้พุทธธรรม ๚ะ๛ กระทู้ตำนานนี้ หากเพื่อน ๆ คนไหนมีเวลา ลองแต่งมาแบ่งกันอ่านนะครับผม บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |