|
หัวข้อ: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 12:15:45 AM (https://i.ibb.co/C80xGsg/suphannahongsa-bow.jpg) (https://imgbb.com/) ขอขอบคุณรูปภาพจาก Internet กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) กาพย์เห่เรือในพระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยนั้น ตั้งแต่ชมกับข้าวของกิน ขึ้นว่า "มัสมั่นแกงแก้วตา หอมยี่หร่ารสร้อนแรง" เป็นต้น ตลอดว่าด้วยงานนักขัตฤกษ์ เข้าใจว่าทรงพระราชนิพนธ์แต่เมื่อในรัชกาลที่ ๑ ผู้หลักผู้ใหญ่เล่ากันมาว่าพระราชนิพนธ์นี้ทรงชมสมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี แต่ยังเป็นสมเด็จพระเจ้าหลานเธอ ด้วยกระบวนการแต่งเครื่องเสวยไม่มีผู้ใดจะดีเสมอในครั้งนั้น บทเห่เรือซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยทรงพระราชนิพนธ์ก็สำหรับเห่เรือประพาส มิได้ใช้ในราชการ เรื่องเห่เรือในราชการนั้น โคลงพยุหยาตราพระกฐิน ซึ่งกรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ทรงนิพนธ์เมื่อในรัชกาลที่ ๓ ไม่ได้กล่าวถึงเห่เรือเลย จึงเข้าใจว่าสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้เอาบทเห่เรือทั้งบทครั้งกรุงศรีอยุธยาและพระราชนิพนธิ์ในรัชกาลที่ ๒ มาใช้เห่เรือในราชการเมื่อในรัชกาลที่ ๔ ที่มา : ประชุมกาพย์เห่เรือ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 12:17:44 AM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/H5.jpg) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=639) ขอขอบคุณรูปภาพจาก Internet กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เห่ชมเครื่องคาว โคลง ๐ แกงไก่มัสมั่นเนื้อ นพคุณ พี่เอย หอมยี่หร่ารสฉุน เฉียบร้อน ชายใดบริโภคภุญช์ พิศวาส หวังนา แรงอยากยอหัตถ์ข้อน อกให้หวนแสวง ฯ กาพย์ ๐ มัสมั่นแกงแก้วตา หอมยี่หร่ารสร้อนแรง ชายใดได้กลืนแกง แรงอยากให้ใฝ่ฝันหา ๐ ยำใหญ่ใส่สารพัด วางจานจัดหลายเหลือตรา รสดีด้วยน้ำปลา ญี่ปุ่นล้ำย้ำยวนใจ ๐ ตับเหล็กลวกหล่อนต้ม เจือน้ำส้มโรยพริกไทย โอชาจะหาไหน ไม่มีเทียบเปรียบมือนาง ๐ หมูแนมแหลมเลิศรส พร้อมพริกสดใบทองหลาง พิศห่อเห็นรางชาง ห่างหอหวนป่วนใจโหย ๐ ก้อยกุ้งปรุงประทิ่น วางถึงลิ้นดิ้นแดโดย รสทิพย์หยิบมาโปรย ฤๅจะเปรียบเทียบทันขวัญ ๐ เทโพพื้นเนื้อท้อง เป็นมันย่องล่องลอยมัน น่าซดรสครามครัน ของสวรรค์เสวยรมย์ ๐ ความรักยักเปลี่ยนท่า ทำน้ำยาอย่างแกงขม กลอ่อมกล่อมเกลี้ยงกลม ชมไม่วายคลับคล้ายเห็น ๐ ข้าวหุงปรุงอย่างเทศ รสพิเศษใส่ลูกเอ็น ใครหุงปรุงไม่เป็น เช่นเชิงมิตรประดิษฐ์ทำ ๐ เหลือรู้หมูป่าต้ม แกงคั่วส้มใส่ระกำ รอยแจ้งแห่งความขำ ช้ำทรวงเศร้าเจ้าตรากตรอม ๐ ช้าช้าพล่าเนื้อสด ฟุ้งปรากฏรสหื่นหอม คิดความยามถนอม สนิทเนื้อเจือเสาวคนธ์ ๐ ล่าเตียงคิดเตียงน้อง นอนเตียงทองทำเมืองบน ลดหลั่นชั้นชอบกล ยลอยากนิทรคิดแนบนอน ๐ เห็นหรุ่มรุมทรวงเศร้า รุ่มรุ่มเร้าคือไฟฟอน เจ็บไกลใจอาวรณ์ ร้อนรุมรุ่มกลุ้มกลางทรวง ๐ รังนกนึ่งน่าซด โอชารสกว่าทั้งปวง นกพรากจากรังรวง เหมือนเรียมร้างห่างห้องหวน ๐ ไตปลาเสแสร้งว่า ดุจวาจากระบิดกระบวน ใบโศกบอกโศรกครวญ ให้พี่เคร่าเจ้าดวงใจ ๐ ผักโฉมชื่อเพราะพร้อง เป็นโฉมน้องฤๅโฉมไหน ผักหวานซ่านทรวงใน ใคร่ครวญรักผักหวานนาง ฯ กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 12:20:04 AM เห่ชมผลไม้ โคลง ๐ ผลชิดแช่อิ่มโอ้ เอมใจ หอมชื่นกลืนหวานใน อกชู้ รื่นรื่นรสรมย์ใด ฤๅดุจ นี้แม่ หวานเลิศเหลือรู้รู้ แต่เนื้อนงพาล ฯ กาพย์ ๐ ผลชิดแช่อิ่มอบ หอมตรลบล้ำเหลือหวาน รสไหนไม่เปรียบปาน หวานเหลือแล้วแก้วกลอยใจ ๐ ตาลเฉาะเหมาะใจจริง รสเย็นยิ่งยิ่งเย็นใจ คิดความยามพิสมัย หมายเหมือนจริงยิ่งอยากเห็น ๐ ผลจากเจ้าลอยแก้ว บอกความแล้วจากจำเป็น จากช้ำน้ำตากระเด็น เป็นทุกข์ท่าหน้านวลแดง ๐ หมากปรางนางปอกแล้ว ใส่โถแก้วแพร้วพรายแสง ยามชื่นรื่นโรยแรง ปรางอิ่มอาบซาบนาสา ๐ หวนห่วงม่วงหมอนทอง อีกอกร่องรสโอชา คิดความยามนิทรา อุราแนบแอบอกอร ๐ ลิ้นจี่มีครุ่นครุ่น เรียกส้มฉุนใช้นามกร หวนถวิลลิ้นลมงอน ชะอ้อนถ้อยร้อยกระบวน ๐ พลับจีนจักด้วยมีด ทำประณีตน้ำตาลกวน คิดโอษฐ์อ่อนยิ้มยวน ยลยิ่งพลับยับยับพรรณ ๐ น้อยหน่านำเมล็ดออก ปล้อนเปลือกปอกเป็นอัศจรรย์ มือใครไหนจักทัน เทียบเทียมที่ฝีมือนาง ๐ ผลเกดพิเศษสด โอชารสล้ำเลิศปาง คำนึงถึงเอวบาง สางเกศเส้นขนเม่นสอย ๐ ทับทิมพริ้มตาตรู ใส่จานดูดุจเม็ดพลอย สุกแสงแดงจักย้อย อย่างแหวนก้อยแก้วตาชาย ๐ ทุเรียนเจียนตองปู เนื้อดีดูเหลือเรืองพราย เหมือนศรีฉวีกาย สายสวาทพี่ที่คู่คิด ๐ ลางสาดแสวงเนื้อหอม ผลงอมงอมรสหวานสนิท กลืนพลางทางเพ่งพิศ คิดยามสารทยาตรามา ๐ ผลเงาะไม่งามแงะ ล่อนเมล็ดและเหลือปัญญา หวนเห็นเช่นรจนา จ๋าเจ้าเงาะเพราะเห็นงาม ๐ สละสำแลงผล คิดลำต้นแน่นหนาหนาม ท่าทิ่มปิ้มปืนกาม นามสละมละเมตตา ฯ กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 12:30:30 AM เห่ชมเครื่องหวาน โคลง ๐ สังขยาหน้าไข่คุ้น เคยมี แกมกับข้าวเหนียวสี โศกย้อม เป็นนัยนำวาที สมรแม่ มาแม่ แถลงว่าโศกเสมอพ้อม เพียบแอ้อกอร ฯ กาพย์ ๐ สังขยาหน้าตั้งไข่ ข้าวเหนียวใส่สีโศกแสดง เป็นนัยไม่เคลือบแคลง แจ้งว่าเจ้าเศร้าโศกเหลือ ๐ ซ่าหริ่มลิ้มหวานล้ำ แทรกใส่น้ำกะทิเจือ วิตกอกแห้งเครือ ได้เสพย์หริ่มพิมเสนโรย ๐ ลำเจียกชื่อขนม นึกโฉมฉมหอมชวยโชย ไกลกลิ่นดิ้นแดโดย โหยไห้หาบุหงางาม ๐ มัศกอดกอดอย่างไร น่าสงสัยใคร่ขอถาม กอดเคล้นจะเห็นความ ขนมนามนี้ยังแคลง ๐ ลุดตี่นี้น่าชม แผ่แผ่นกลมเพียงแผ่นแผง โอชาหน้าไก่แกง แคลงของแขกแปลกกลิ่นอาย ๐ ขนมจีบเจ้าจีบห่อ งามสมส่อประพิมประพาย นึกน้องนุ่งจีบกราย ชายพกจีบกลีบแนบเนียน ๐ รสรักยักลำนำ ประดิษฐ์ทำขนมเทียน คำนึงนิ้วนางเจียน เทียนหล่อเหลาเกลากลึงกลม ๐ ทองหยิบทิพย์เทียมทัด สามหยิบชัดน่าเชยชม หลงหยิบว่ายาดม ก้มหน้าเมินเขินขวยใจ ๐ ขนมผิงผิงผ่าวร้อน เพียงไฟฟอนฟอกทรวงใน ร้อนนักรักแรมไกล เมื่อไรเห็นจะเย็นทรวง ๐ รังไรโรยด้วยแป้ง เหมือนนกแกล้งทำรังรวง โอ้อกนกทั้งปวง ยังยินดีด้วยมีรัง ๐ ทองหยอดทอดสนิท ทองม้วนมิดคิดความหลัง สองปีสองปิดบัง แต่ลำพังสองต่อสอง ๐ งามจริงจ่ามงกุฎ ใส่ชื่อดุจมงกุฎทอง เรียมร่ำคำนึงปอง สะอิ้งน้องนั้นเคยยล ๐ บัวลอยเล่ห์บัวงาม คิดบัวกามแก้วกับตน ปลั่งเปล่งเคร่งยุคล สถนนุชดุจประทุม ๐ ช่อม่วงเหมาะมีรส หอมปรากฏกลโกสุม คิดสีสไบคลุม หุ้มห่อม่วงดวงพุดตาน ๐ ฝอยทองเป็นยองใย เหมือนเส้นไหมไข่ของหวาน คิดความยามเยาวมาลย์ เย็บชุนใช้ไหมทองจีน ฯ กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 02:18:47 PM เห่ครวญเข้ากับนักขัตฤกษ์ โคลง ๐ หวนเห็นหีบหมากเจ้า จัดเจียน มาแม่ พลูจีบต่อยอดเนียน น่าเคี้ยว กลี่กล่องกระวานเขียน มือญี่ ปุ่นเฮย บุหรี่ใส่กล่องเงี้ยว ลอบให้เหลือหาญ ฯ กาพย์ ๐ หมากเจียนเจ้างามปลอด พลูต่อยอดน่าเอ็นดู กระวานอีกกานพลู บุหรี่ให้ใจเหลือหาญ ๐ เช็ดหน้าชุบน้ำอบ หอมตรลบดอกดวงมาลย์ บังอรซ่อนใส่พาน ส่งมาให้ไม่เว้นวัน ๐ เดือนสามสำเภามา มีใบชาชาติจุหลัน ถ้ำคู่อยู่เคียงกัน กับให้เห็นเป็นปริศนา ๐ เดือนห้าหน้าร้อนจัด เจ้าให้พัดด้ามจิ้วมา เรื่องร้อนผ่อนเพทนา เพื่อพนิดาไม่ละเลย ๐ คำนึงถึงเดือนหก ทั่วทายกตามโคมเคย งามสุดนุชพี่เอย ได้เห็นกันวันบูชา ๐ เดือนแปดวันเพ็ญเจ้า ย่อมไปเข้าพระพรรษา รับศีลอย่างสีกา ด้วยเจตนาจำนงใน ๐ เห็นนวลครวญครุ่นคิด กำเริบจิตวาบหวั่นไหว ไปได้ก็จะไป โอบเอวอุ้มพุ่มพวงพยุง ๐ ยามฝนดลเดือนสิบ เริ่มข้าวทิพย์เจ้าจะหุง หาของต้องการปรุง มุ่งใจจิตประดิษฐ์ประดอย ๐ เดือนสิบเอ็ดเด็ดแดดิ้น ยามกฐินทุกวันคอย เห็นเรือไล่ถี่ซอย กลอยกลับเห็นเช่นแรกสม ๐ คิดรูปน่ารักเหลือ คิดนุ่มเนื้อน่าเชยชม คิดเนตรขำค้อนคม ผมหอมชื่นรื่นรสคนธ์ ๐ ฤดูเดือนสิบสอง หญิงชายซ้องแซ่อึงอล ขึ้นล่องท่องเที่ยวชล ยลผ้าป่าราตรีกาล ๐ เซ็งแซ่เสียงเภรี ปานเรียมตีทรวงประหาร พาทย์ฆ้องก้องกังวาน สารดุจน้องร้องเรียกเรียม ๐ ทุกลำลอบเล็งลักษณ์ ไม่พบพักตร์เจ้างามเสงี่ยม ดูไหนไม่เทียบเทียม ร่วมรักเรียมรูปร่างรัด ๐ เดือนยี่พิธีพญา โยนชิงช้าชนแออัด สาวหนุ่มกำหนดนัด ทัศนาแห่แลหากัน ๐ เรียมเตร่ตรวจทุกช่อง ไม่เห็นน้องเนื้อนวลจันทร์ ว้าวิ่นดิ้นแดยัน หันเห็นท่าชิงช้าโยน ๐ เชี่ยวชาญกระดานต้น โยกเยกยลคนหกโหน ถือท้ายกายอ่อนโอน โดนคิดได้ดั่งใจถวิล ๐ แรมค่ำร่ำไห้หวน แห่อิศวรย่ำยามยิน เคยเห็นเป็นอาจิณ ช้าหงส์เห่เล่ห์ลมพราหมณ์ ๐ โอมอวดสวดสำเนียง ไม่เหมือนเสียงนางนงราม ล้ำเลิศเฉิดโฉมงาม ยามเย็นเช้าเจ้าอ่านฉันท์ ๐ อ่อนหวานสารเสนาะ เพราะอักษรกลอนพาดพัน แจ้งเจื้อยใจจาบัลย์ ทุกวันหวังฟังเสียงสมร ๐ ห้าค่ำย่ำยามปลาย แห่นารายณ์เร่งอาวรณ์ อยู่ใกล้จะใคร่จร ไปรับเจ้าเคล้าคลอมา ๐ เดือนแรมเหมือนเรียมค้าง เรื่องรักร้างแรมขนิษฐา แรมรสแรมพจนา แรมเห็นหน้านิ่งนอนแรม ฯ กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (ร.๒) เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, กันยายน, 2558, 02:23:39 PM เห่บทเจ้าเซ็น โคลง ๐ ดลเดือนมหะหร่ำเจ้า เซ็นปี ใหม่แม่ มะหง่นประปรานทวี เทวษไห้ ห่อนเห็นมิ่งมารศรี เสมอชีพ มานา เรียมลูบอกไล้ไล้ คู่ข้อนทรวงเซ็น ฯ กาพย์ ๐ ดลเดือนเรียกมหะหร่ำ ขึ้นสองค่ำแขกตั้งการ เจ้าเซ็นสิบวันวาร ประหารอกฟกฟูมนัยน์ ๐ มหะหร่ำเรียมคอยเคร่า ไม่เห็นเจ้าเศร้าเสียใจ ลูบอกโอ้อาลัย ลาลดล้ำกำสรวลเซ็น ฯ - จบบริบูรณ์ - กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่มา : ประชุมกาพย์เห่เรือ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) |