|
หัวข้อ: กาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, กันยายน, 2558, 12:05:06 AM (https://i.ibb.co/KzRbYdz/lad01081155p2.jpg) (https://imgbb.com/) ขอบคุณรูปภาพต้นแบบจาก Internet กาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.) พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ เป็นกาพย์เห่เรือทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในพระราชพิธีทรงเปิดสะพานปฐมบรมราชานุสรณ์ พุทธศักราช ๒๔๗๕ ที่มา : ประชุมกาพย์เห่เรือ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) หัวข้อ: Re: กาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, กันยายน, 2558, 12:14:59 AM (https://i.ibb.co/6RssgC4/pittaya.jpg) (https://imgbb.com/) กาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.) โคลง ๐ งามผงาดราชพ่าห์เพี้ยง พรหมทรง พระธินั่งศรีสุพรรณหงส์๑ รเห็จห้วง หงส์ทองล่องลอยลง รองบาท พระฤา กลอนเกริ่นเพลินพายจ้วง พากย์แจ้งจำเรียง ถวายแล ฯ กาพย์ ๐ คาบนี้มีศุภฤกษ์ ดังบัวเบิกเบิกบานใจ งามเวียงอันเกรียงไกร ไกรเกรียงแม้นแมนมาทำ ๐ กรุงเทพเทพรังสฤษฏ์ เจิดแจ่มจิตวิศวกรรม เพริศแพร้วแก้วแกมคำ คำแกมมุกสุขนัยนา ๐ ปราสาทราชมณเทียร คือวิเชียรเชิดชูตา ลอยล้ำค้ำนภา นภาผ่องส่องรับกัน ๐ ปราการตระการกล้า ท่วงทีท่าท้าโรมรัน หอยุทธ์เย้ยยุทธ์ยัน ยรรยงเยี่ยมเอี่ยมอัมพร ๐ ไตรรัตน์จำรัสเลิศ เจดีย์เทอดทีปังกร อาวาสศาสนาทร ธัมมะเหมือนเดือนนำเดิน ๐ พระเกียรติพระเกริกกลั่น ชนทุกชั้นสรรเสริญ บ้านเมืองเรืองจำเริญ จำรูญรัฐวัฒนากร ๐ พระวงศ์องค์อิศราช เสนามาตย์ราษฎร พร้อมพรักรักภูธร ภูธเรศเลี้ยงเยี่ยงธาตรี ฯ ๐ แถลงปางสร้างอนุสรณ์ จอมนรากรปิ่นปัถพี ต้นวงศ์องค์จักรี จักริศเกล้าเจ้าไผทไทย ๐ พระเถลิงราชสมบัติ เก้าชั้นฉัตรรัฐเรืองไชย ไอศูรย์เพิ่มพูนไพ- บุลย์ประโยชน์โสตถิ์สำนาน ๐ สองพันสามร้อยยี่- สิบห้าปีศาสนกาล ฤกษ์งามยามศุภวาร คราวศึกว่างสร้างพระนคร ๐ อาวุธยุทธสถาน ป้อมปราการปานปุษกร๒ สามารถฟาดฟันบร ผิวเห่อกล้าเข้ามาลอง ๐ วังเวียงเพียงนิรมิต แสนโสภิตพิศเพียงปอง ระเมียรมนเทียรทอง เชิญช่อฟ้าใบระกากาญจน์ ๐ งามสุดฝ่ายยุทธจักร วิมลมรรคสมาทาน กอบเกื้อเอื้อเอาภาร อารักขาเนื้อนาบุญ ๐ แสนสง่าอาณาจักร ทรงฟูมฟักรักการุญ ปรายโปรยกอบโกยคุณ ถ้วนทุกหน้าสาธุการ ๐ ถิ่นฐานบ้านเมืองเรา ต้องจับเจ่ามาเป็นนาน โชคหนุนบุญบันดาล ได้เชิดหน้าครานั้นเอง ๐ พม่าข้าศึกหลวง ยกทัพจ้วงมาครื้นเครง หฤทัยไทยยำเยง พอเพลี่ยงพล้ำเขาขยำเลย ๐ เหลือผุดเจียวอยุธยา เหลือจักกล้าชูหน้าเงย ถูกเค้นเหมือนเช่นเคย ตัวเป็นทาสชาติเป็นไทย ๐ วัดร้างเจดีย์ด้วน วิหารห้วนโบสถ์หายไป โพธิ์หักปักหอไตร ไตรปิฎกตกลงดิน ๐ บ้านแตกสาแหรกขาด นอนวินาศปราศทรัพย์สิน หมดท่าทางหากิน เที่ยวซุกซ่อนซอกซอนเซา ๐ ข้าเศิกเลิกทัพใหญ่ ยกกลับไปบ้านเมืองเขา กรุงร้างทางเมืองเรา ให้ทัพน้อยคอยควบคุม ๐ ไทยแยกแตกเป็นเหล่า ต่างตั้งเจ้าเข้ามั่วสุม มากมายหลายชุมนุม คึกขันแข่งแก่งแย่งกัน ๐ ชุมนุมตีชุมนุม คิดควบคุมรุมโรมรัน ใครอ่อนถูกฟอนฟัน การปล้นฆ่าคือหากิน ๐ หากเกิดผู้บุญหลาก บุญท่านมากเจ้าตากสิน เกียรติ์แกว่นกู้แผ่นดิน ตีพม่าล่าแหลกไป ๐ พม่าเวียนมาอีก เพียรจักฉีกแผ่นดินไทย เหนื่อยยากตรากตรำใจ ความปราศร้อนบ่ห่อนมี ๐ น้อยน้อยค่อยกระเตื้อง เพียรปลดเปลื้องเครื่องยายี โชคยามงามพอดี เกิดโชคร้ายบ้ายบีฑา ๐ ภูเบศเกตุแผ่นดิน ถึงคราวสิ้นวาสนา โรคทับอับปัญญา ความดีดับกลับเป็นเลว ๐ เปล่าปลดหมดสิทธิโชค เพราะพระโรคพาแหลกเหลว เมืองไทยดังไฟเปลว คือชีวิตจักปลิดปลง ๐ ป่วนปั่นกันอีกครั้ง นึกถอยหลังนั่งพิศวง แม้พม่าจู่มาคง จักเป็นไฉนหนอไทยเรา ๐ เคราะห์ดีมีบุรุษ องค์เอกอุตม์สุดชาญเชาวน์ เรื่องร้ายกลายเป็นเบา โชคยังหนุนบุญยังมี ๐ ครั้งนั้นน่าหวั่นใจ แต่ไทยไม่หมดคนดี ต้นวงศ์องค์จักรี ปัญญาอาจยุทธศาสตร์ทรง ๐ เสด็จเถลิงราชสิงหาสน์ นำหน้าชาติกาจรณรงค์ ยุคเข็ญเห็นตรงตรง ทรงแก้กู้สู่สวัสดี ๐ ผิวชาติปราศประมุข ย่อมมีทุกข์มายายี ศัตรูจู่โจมตี จักรบสู้ริปูไฉน ๐ พม่ามาห้าด้าน เราตีต้านแตกกลับไป มาอีกจักฉีกไทย ไทยกลับฉีกอีกทุกที ๐ บ้านเมืองเรืองยศลาภ อานุภาพพระจักรี พร้อมพรักสามัคคี จึงสุขสันต์แต่นั้นมา ฯ ๐ คาบนี้มีปราโมทย์ ทรงสมโภชราชพารา ปิ่นราชพยุหยาตรา โดยชลมารคมากพลแมน ๐ ทรงศรีสุพรรณหงส์ แลระหงส่งแสงแหน หงส์ทองล่องมาแทน ไม่เพริดพริ้งยิ่งเรือทรง ๐ พลเรือเสื้อแดงดาษ ดูผุดผาดเอี่ยมอาจอง มือกรายพายยรรยง ยกร่อนร่าท่านกบิน ๐ เรือขบวนยวนตายล เรี่ยวแรงพลในชลสินธุ์ งามองค์ทรงแผ่นดิน ดังเข้าหล้ามาธรณี ๐ แลลำแม่น้ำกว้าง ทั้งสองข้างทางชลธี หญิงชายมากมายมี มาชื่นชมราชสมภาร ๐ สวยสวยแม่สาวสาว ผัดหน้าขาวในคราวงาน นวลแป้งแต่งตระการ เจ้านวลพริ้งยิ่งนวลปลา ๐ นั่นแน่แม่คนนั้น เบือนหน้าหันหนีนัยน์นา อย่าอายเลยสายตา จักถูกว่าปลาคางเบือน ๐ แก้มแดงแสงสดสี แดงลิ้นจี่กระมังเหมือน ถามนิดอย่าบิดเบือน แก้มช้ำหรือดังชื่อปลา ๐ เนื้ออ่อนอ่อนน่วมน่วม แม่รูปท้วมท่วมนาวา นิ่มนุ่มชุ่มนัยน์นา เนื้ออ่อนแน่แม่งามพี ๐ งามสมแม่ผมดก แสร้งหยิกหยกศกเสียบหวี นุ่มมวยสวยมากมี บ้างศกสั้นสรรสมทรง ๐ ฝูงคนมาคับคั่ง สะพรึบพรั่งตั้งตาตรง เอิบอิ่มปริ่มใจจง ทั้งผู้เฒ่าผู้เยาวภา ๐ เหล่าเรือเหลือหลากหลาย ไม่งามคล้ายเรือกันยา เครื่องยนต์ย่นมรคา ว่องไววิ่งยิ่งลมปลิว ๐ กึกก้องห้องเวหา เรือล่องฟ้ามาฉิวฉิว แถวตามงามเป็นทิว ดังวิหคผกโผผิน ๐ บ้างมาหน้ากระดาน แข่งขนานปานนกบิน เหาะเหินแทนเดินดิน คนวิหคนกดอนเมือง ๐ แลไปปลื้มใจยิ่ง เห็นแต่สิ่งอันรองเรือง พระยศไป่ปลดเปลือง ดูโน่นนี่ไม่มีระคาง ๐ เหลียวไปในปัจฉิม งามถนิมคือพระปรางค์ พระสถูปรูปรางชาง ชูยอดเยี่ยมเอี่ยมอัมพร ๐ ย่อมเห็นเป็นสัญญา พุทธศาสนาสถาวร พระธรรมไกรกำจร เครื่องนำหน้ากล้าในบุญ ๐ จริงสุดพุทธดำรัส ทรงแสดงอัตถ์สัตยาดุลย์ รู้จักผู้มีคุณ คราวเพลี่ยงพล้ำท่านค้ำชู๓ ๐ ย่อมเป็นเช่นมีพื้น ที่ยันยืนแห่งดนู ผู้ไร้กตัญญู เปรียบปราศพื้นจักยืนยัน ๐ มาเราเอาคำพระ เป็นสรณะประจำวัน เป็นผู้รู้คุณอัน ท่านทำไว้ในคราวเพรง ๐ จักสู่สวัสดี เครื่องยายีจักยำเยง ปรีดีมีมาเอง เพราะรู้รสพจน์พุทธองค์ ๐ ขอถวายพระพรสี่ แด่ภูมีวีรวงศ์ ทุกข์โศกโรคภัยจง แผ้วพระบาทปลดปราศเทอญ ฯ โคลง ๐ สรวมชีพอัญชลิตซ้อง อาเศียร ทศพิธราชธรรมเสถียร เทิดหล้า ฉนำฉนำเนื่องจำเนียร นิรทุกข์ พระเทอญ เผ่าพระพุทธยอดฟ้า ยิ่งฟ้าสถาวร ฯ ๑ หมายถึง พระที่นั่ง ๒ ปุษกร คำนี้นอกจากแปลว่า บัวนิล ยังแปลได้อีกกว่า ๑๐ ความ คือแปลว่า ดาบและศร เป็นต้น ๓ "ภูมิ เว สาธุรูปาน◦ กตญฺญูกตเวทิตา" คุณธรรมคือความเป็นผู้กตัญญูกตเวทีเป็นดุจพื้นที่สำหรับยืนยันแห่งสาธุชนทั้งหลายโดยแท้ - จบบริบูรณ์ - กาพย์เห่เรือ พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ที่มา : ประชุมกาพย์เห่เรือ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) |