|
หัวข้อ: สุภาษิตพระร่วง ฉบับจารึกวัดพระเชตุพนฯ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 24, กันยายน, 2558, 01:29:30 AM (https://i.ibb.co/PMXv17Q/skt201011.gif) (https://imgbb.com/) ขอขอบคุณรูปภาพจาก Internet สุภาษิตพระร่วง สุภาษิตพระร่วง เป็นวรรณกรรมลายลักษณ์จารึกลงในแผ่นศิลารูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสติดไว้กับผนังด้านในศาลาหน้าพระมหาเจดีย์หลังเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร และจดไว้ในสมุดไทยอีกหลายเล่ม สุภาษิตพระร่วงแต่งเป็นคำประพันธ์ ประเภทร่ายสุภาพ ดำเนินตามฉันทลักษณ์อย่างเคร่งครัดทั้งในเรื่องคำในวรรคมีจำนวนคำ 5-6 โดยประมาณสัมผัสเป็นไปอย่างสม่ำเสมอ กรมศิลปากรได้คัดลอกตรวจสอบแล้วจัดพิมพ์เป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2492 การตรวจสอบนั้นกรมศิลปากรพบว่า แผ่นศิลาจารึกของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามซึ่งมีจำนวน 6 แผ่นแต่หายไป 2 แผ่น คือแผ่นที่ 5 กับแผ่นที่ 6 ที่เหลือบางแผ่นอักษรลบเลือนไปบ้างก็มี จึงได้ขอความร่วมมือไปยังงานบริการหนังสือภาษาโบราณ กองหอสมุดแห่งชาติ ค้นหาเรื่องสุภาษิตพระร่วงจากสมุดไทย และพบว่ามีอยู่หลายฉบับ สำนวนคล้ายคลึงกันบ้างแตกต่างกันบ้าง และพบสมุดไทยดำเรื่อง บัณฑิตพระร่วงพระนิพนธ์สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส จารึกรวมกันอยู่กับเรื่องกฤษณาสอนน้องคำฉันท์และแม่สอนลูก เป็นฉบับที่มีข้อความคล้ายคลึงกับจารึกมาก และมีเรื่องครบถ้วน กรมศิลปากรจึงได้ใช้เป็นเอกสารในการตรวจสอบชำระส่วนที่ยังเหลืออยู่จนสำเร็จบริบูรณ์ นายธนิต อยู่โพธิ์ เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมศิลปากรได้เขียนคำอธิบายไว้ในหนังสือเรื่อง สุภาษิตพระร่วง ฉบับพิมพ์เป็นที่ระลึกในวันสถาปนากรมศิลปากร พ.ศ. 2505 ว่า "สุภาษิตพระร่วง เรียกกันอีกอย่างหนึ่งว่า บัญญัติพระร่วง ฉบับที่ตีพิมพ์ไว้ในสมุดเล่มนี้ คัดจาก ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน เล่ม 2 สังเกตจากข้อความและถ้อยคำเห็นได้ว่า เป็นภาษิตไทยแท้ ๆ ใช้ถ้อยคำอย่างพื้น ๆ ยังไม่มีภาษิตต่างประเทศเข้ามาแทรกแซงปะปน และดูเหมือนจะยังไม่มีอิทธิพลจากภาษิตแบบอินเดีย เช่น คัมภีร์โลกนิติ และพระธรรมบท เป็นต้น เข้าครอบงำ แสดงว่าเป็นภาษิตไทยเก่าแก่ที่ติดปากคนไทยสืบมา และมากลายรูปไปในลักษณะของกวีนิพนธ์แบบต่าง ๆ แทรกอยู่ในวรรณคดีไทยในกาลต่อมา และถ้าพิจารณาตามรูปของวลี จะเห็นได้ว่าคล้ายคลึงใกล้เคียงกับจารึกในหลักที่ 1 เรียกว่าจารึกพ่อขุนรามคำแหง จึงอาจเป็นได้ว่า สุภาษิตพระร่วง หรือบัญญัติพระร่วงนี้ เดิมเป็นพระบรมราโชวาท ซึ่งพระร่วงเจ้าพ่อขุนรามคำแหงทรงแสดงสั่งสอนประชาชนชาวไทย…" ที่มาคำอธิบาย : คัดย่อจากปกิณกคดี สุภาษิตพระร่วงคลิก (http://www.info.ru.ac.th/province/Sukhotai/PRR12.htm) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) หัวข้อ: Re: สุภาษิตพระร่วง ฉบับจารึกวัดพระเชตุพนฯ เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 24, กันยายน, 2558, 01:33:52 AM (https://i.ibb.co/mS2HqwL/yp781.jpg) (https://imgbb.com/) ขอบคุณรูปภาพจาก Internet สุภาษิตพระร่วง ผู้แต่ง : สันนิษฐานกันว่าพ่อขุนรามคำแหงเป็นผู้พระราชนิพนธ์ ที่มา : ตำราประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ฉบับหอสมุดแห่งชาติ ปางสมเด็จพระร่วงเจ้า เผ้าแผ่นสุโขทัย มลักเห็นในอนาคต จึงผายพจนประภาษ เป็นอนุสาสนกถา สอนคณานรชน ทั่วธราดลพึงเพียร เรียนอำรุงผดุงอาตม์ อย่าเคลื่อนคลาดคลาถ้อย เมื่อน้อยให้เรียนวิชา ให้หาสินมาเมื่อใหญ่ อย่าใฝ่เอาทรัพย์ท่าน อย่าริร่านแก่ความ ประพฤติตามบูรพระบอบ เอาแต่ชอบเสียผิด อย่ากอปรกิจเป็นพาล อย่าอวดหาญแก่เพื่อน เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า หน้าศึกอย่านอนใจ ไปเรือนท่านอย่านั่งนาน การเรือนตนเร่งคิด อย่านั่งชิดผู้ใหญ่ อย่าใฝ่สูงให้เกินศักดิ์ ที่รักอย่าดูถูก ปลูกไมตรีอย่ารู้ร้าง สร้างกุศลอย่ารู้โรย อย่าโดยคำคนพลอด เข็นเรือทอดกลางถนน เป็นคนอย่าทำใหญ่ ข้าคนไพร่อย่าไฟฟุน คบขุนนางอย่าโหด โทษตนผิดรำพึง อย่าคะนึงถึงโทษท่าน หว่านพืชจักเอาผล เลี้ยงคนจักกินแรง อย่าขัดแข็งผู้ใหญ่ อย่าใฝ่ตนให้เกิน เดินทางอย่าเดินเปลี่ยว น้ำเชี่ยวอย่างขวางเรือ ที่ซุ้มเสือจงประหยัด จงเร่งระมัดฟืนไฟ คนเป็นไทอย่าคบทาส อย่าประมาทท่านผู้ดี มีสินอย่าอวดมั่ง ผู้เฒ่าสั่งจงจำความ ที่ขวากหนามอย่าเสียเกือก ทำรั้วเรือกไว้กับตน คนรักอย่าวางใจ ที่มีภัยพึงหลีก ปลีกตนไปโดยด่วน ได้ส่วนอย่ามักมาก อย่ามีปากว่าคน รักตนกว่ารักทรัพย์ อย่าไดัรับของเข็ญ เห็นงามตาอย่าปอง ของฝากท่านอย่ารับ ที่ทับจงมีไฟ ที่ไปจงมีเพื่อน ทางแถวเถื่อนไคลคลา ครูบาสอนอย่าโกรธ โทษตนผิดพึงรู้ สู้เสียสินอย่าเสียศักดิ์ ภักดีอย่าด่วนเคียด อย่าเบียดเสียดแก่มิตร ที่ผิดช่วยเตือนตอบ ที่ชอบช่วยยกยอ อย่าขอของรักมิตร ชิดชอบมักจางจาก พบศัตรูปากปราศรัย ความในอย่าไขเขา อย่ามัวเมาเนืองนิตย์ คิดตรองตรึกทุกเมื่อ พึงผันเผื่อต่อญาติ รู้ที่ขลาดที่หาญ คนพาลอย่าพาลผิด อย่าผูกมิตรไมตรี เมื่อพาทีจึงตอบ จงนบนอบผู้ใหญ่ ช้างไล่แล่นเลี้ยวหลบ สุวานขบอย่าขบตอบ อย่ากอปรจิตริษยา เจรจาตามคดี อย่าปลุกผีกลางคลอง อย่าปองเรียนอาถรรพ์ พลันฉิบหายวายม้วย อย่ายลเยี่ยงถ้วยแตกมิติด จงยลเยี่ยงสัมฤทธิ์แตกมิเสีย ลูกเมียอย่าวางใจ ภายในอย่านำออก ภายนอกอย่านำเข้า อาสาเจ้าจนตัวตาย อาสานายจงพอแรง ของแพงอย่ามักกิน อย่ายินคำคนโลภ โอบอ้อมเอาใจคน อย่ายลเหตุแต่ใกล้ ท่านไท้อย่าหมายโทษ คนโหดให้เอ็นดู ยอครูต่อหน้า ยอข้าเมื่อแล้วกิจ ยอมิตรเมื่อลับหลัง ลูกเมียยังอย่าสรรเสริญ เยียสะเทินจะอดสู อย่าชังครูชังมิตร ผิดอย่าเอาเอาแต่ชอบ นอบตนต่อผู้เฒ่า เข้าออกอย่าวางใจ ระวังระไวหน้าหลัง เยียวผู้ชังจะคอยโทษ อย่ากริ้วโกรธเนืองนิตย์ ผิวผิดปลิดไปร้าง ข้างตนไว้อาวุธ เครื่องสรรพยุทธอย่าวางจิต คิดทุกข์ในสงสาร อย่าทำการที่ผิด คิดขวนขวายที่ชอบ โต้ตอบอย่าเสียคำ คนขำอย่าร่วมรัก พรรคพวกพึงทำนุก ปลุกเอาแรงทั่วตน ยลเยี่ยงไก่นกกระทา พาลูกหลานมากิน ระบือระบิลอย่าฟังคำ การทำอย่าด่วนได้ อย่าใช้คนบังบด ทดแทนคุณท่านเมื่อยาก ฝากของรักจงพอใจ เฝ้าท้าวไทอย่าทรนง ภักดีจงอย่าเกียจ เจ้าเดียดอย่าเดียดตอบ นอบนบใจใสสุทธิ อย่าขุดคนด้วยปาก อย่าถากคนด้วยตา อย่าพาผิดด้วยหู อย่าเลียนครูเตือนด่า อย่าริกล่าวคำคด คนทรยศอย่าเชื่อ ท่านสอนอย่าสวนตอบ ความชอบจำใส่ใจ ระวังระไวที่ไปมา เมตตาตอบต่อมิตร คิดแล้วจึงเจรจา อย่านินทาผู้อื่น อย่าตื่นคนยกยอ คนจนอย่าดูถูก ปลูกไมตรีทั่วชน ตระกูลตนจงคำนับ อย่าจับลิ้นแก่คน ท่านรักตนจงรักตอบ ท่านนอบตนจงนอบแทน ความแหนให้ประหยัด เผ่ากษัตริย์เพลิงงู อย่าดูถูกว่าน้อย หิ่งห้อยอย่าแข่งไฟ อย่าปองภัยต่อท้าว อย่าห้าวมักพลันแตก อย่าเข้าแบกงาช้าง อย่าออกก้างขุนนาง ปางมีชอบท่านช่วย ปางป่วยท่านชิงชัง ผิจะบังบังจงลับ ผิจะจับจับจงมั่น ผิจะคั้นคั้นจงตาย ผิจะหมายหมายจงแท้ ผิจะแก้แก้จงกระจ่าง อย่ารักห่างกว่าชิด คิดข้างหน้าอย่าเบา อย่าถือเอาตื้นว่าลึก เมื่อเข้าศึกระวังตน เป็นคนเรียนความรู้ จงยิ่งผู้ผู้มีศักดิ์ อย่ามักง่ายมิดี อย่าตีงูให้แก่กา อย่าตีปลาหน้าไซ อย่าใจเบาจงหนัก อย่าตีสุนัขห้ามเห่า ข้าเก่าร้ายอดเอา อย่ารักเหากว่าผม อย่ารักลมกว่าน้ำ อย่ารักถ้ำกว่าเรือน อย่ารักเดือนกว่าตะวัน สบสิ่งสรรพโอวาท ผู้เป็นปราชญ์พึงสดับ ตรับตริตรองปฏิบัติ โดยอรรถอันถ่องถ้วน แถลงเลศเหตุเลือกล้วน เลิศอ้างทางธรรม แลนา ฯ บัณ เจิดจำแนกแจ้ง พิศดาร ความเฮย ฑิต ยุบลบรรหาร เหตุไว้ พระ ปิ่นนัคราสถาน อุดรสุข ไทยนา ร่วง ราชนามนี้ได้ กล่าวถ้อยคำสอน - จบ สุภาษิตพระร่วง - สุภาษิตพระร่วง ที่มา : ตำราประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ฉบับหอสมุดแห่งชาติ (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) |