|
หัวข้อ: ฉันท์พาลีสอนน้อง เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 02, ตุลาคม, 2558, 01:25:20 AM (https://i.ibb.co/RDb0DFz/1404061969.jpg) (https://imgbb.com/) ขอบคุณรูปภาพต้นแบบจาก Internet ฉันท์พาลีสอนน้อง : ไม่ปรากฏนามผู้แต่ง สันนิษฐานว่า เป็นพระนิพนธ์ในสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส จารึกอยู่ที่ผนังด้านในศาลาหน้าพระมหาเจดีย์หลังใต้ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) ฉันท์พาลีสอนน้อง เป็นวรรณกรรมคำสอนข้าราชการ ถึงแนวทางปฏิบัติในการรับราชการใกล้ชิดพระราชา และปลูกฝังความจงรักภักดี เรื่องพาลีสอนน้องเป็นคำสอนที่มีมาตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยผู้แต่งใช้โครงเรื่อง จากเรื่องรามเกียรติ์ ตอนพาลีถูกศรพระรามใกล้จะสิ้นชีวิต ได้เรียกสุครีพ ซึ่งเป็นน้อง และองคต ซึ่งเป็นบุตร มาสั่งสอน เนื้อหาคำสอนมาจากวสติวัตร ซึ่งเป็นคำสอนในอรรถกถาชาดกเรื่อง วิธุรบัณฑิตชาดก (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) (https://i.ibb.co/jWpXN3k/14221866.jpg) (https://imgbb.com/) ขอบคุณรูปภาพต้นแบบจาก Internet พาลี เป็นใคร และคำ "พาลีสอนน้อง" มาจากไหน ลองมาอ่านที่มาย่อ ๆ ถือว่าอ่านนิทานเพลิน ๆ กันก่อนครับผม พาลี เป็นลิงในวรรณกรรมเรื่องรามเกียรติ์ มีน้องชายชื่อสุครีพ ปกครองเมืองขีดขินอยู่ มีฤทธิ์เดชมาก ทำความชอบจนได้รับพรจากพระอิศวร ว่าหากสู้กับใครก็ตาม ให้กำลังของคู่ต่อสู้ลดลงครึ่งหนึ่ง และกำลังครึ่งหนึ่งนั้นให้ย้ายมาสถิตเพิ่มกับพาลีแทน จึงเรียกได้ว่าเก่งเทียบเท่าหนุมานหรืออาจเหนือกว่าด้วยซ้ำ เก่งขนาดว่าหยุดศรของพระรามได้และเคยสู้กับทศกัณฐ์แบบตัวต่อตัวชนะมาแล้ว เคยแย่งนางมณโฑจากทศกัณฐ์มาได้และมีลูกกับนางมณโฑชื่อ องคต อีกด้วย อีกทั้งยังเคยจับทศกัณฐ์มาให้องคตเตะเล่นตั้งเจ็ดวัน เรื่องราวเริ่มต้นกันที่ครั้งหนึ่งนั้น ก่อนหน้าที่โลกจะเกิดมหาศึกขึ้นระหว่างมนุษย์กับยักษ์ โดยพญายักษ์ชื่อทศกัณฐ์ได้ลักพานางสีดา มเหสีของพระรามไป พระรามจึงต้องตามไปรบกับทศกัณฑ์เพื่อชิงตัวนางสีดากลับมา พระอินทร์และพระอาทิตย์ทราบเรื่องนั้นก่อนหน้า จึงต้องการช่วยเสริมกำลังพลให้พระราม จึงได้มากุ๊กกิ๊กกับนางกาลอัจนา ภรรยาของพระฤๅษีองค์หนึ่ง เพื่อหวังให้บุตรของตนเป็นกำลังให้พระรามในอนาคต และนางกาลอัจนาก็ให้กำเนิดบุตรของทั้งสองมาจริง ๆ บุตรของพระอินทร์มีกายสีเขียว บุตรของพระอาทิตย์มีกายสีแดง ส่วนบุตรีซึ่งเป็นลูกแท้ ๆ ของพระฤๅษีองค์นั้นชื่อว่า นางสวาหะ หรือแม่ของหนุมานในเวลาต่อมานั่นเอง ต่อมาพระฤๅษีจับได้ว่า ทั้งสองไม่ใช่ลูกของตน จึงได้สาปให้เป็นลิง และได้ขับไล่ไป พระอินทร์และพระอาทิตย์ผู้เป็นพ่อจึงสร้างเมืองให้ทั้งสองปกครองอยู่ ชื่อว่าเมืองขีดขิน โดยให้ลูกของพระอินทร์ผู้พี่ (กายสีเขียว) เป็นเจ้าเมือง ขานนามว่า "พระยากากาศ" และลูกของพระอาทิตย์ (กายสีแดง) เป็นอุปราช ขานนามว่า "สุครีพ" เพื่อรอวันได้พบกับพระราม และทั้งสองก็ปกครองด้วยความเที่ยงธรรมตลอดมา ล่วงกาลต่อมา ได้เกิดเหตุการณ์ที่รามสูรสู้กับเทพอรชุน และรามสูรจับอรชุนฟาดเข้ากับเขาพระสุเมรุ ทำให้เขาพระสุเมรุเอียง พระอิศวรจึงประกาศหาผู้ที่จะดันเขาให้ตรงเหมือนเดิม พระยากากาศและสุครีพได้เข้าร่วมหน่วยอาสาดันเขาพระสุเมรุให้ตรงอย่างเดิม ทำให้พระอิศวรพอใจมาก มอบอาวุธตรีเพชรและประทานพรดังกล่าวให้กับพระยากากาศ และประทานชื่อให้ใหม่ด้วยว่า "พาลีธิราช" และมอบนางดาราเทวีให้สุครีพ โดยใส่ผอบฝากพาลีไปให้ พาลีสัญญาว่าจะนำไปมอบให้สุครีพ หากผิดคำสัตย์ ขอให้ตายด้วยศรพระนารายณ์ แต่สุดท้ายพาลีได้ยลโฉมนางก็ลืมคำสัตย์และเก็บนางไว้เชยชมเสียเอง โดยสุครีพก็ชิลล์ ๆ มิได้ว่ากระไร อันเนื่องมาจากความเคารพรักในตัวพี่ชายนั่นเอง นับได้ว่าเป็นความผิดเดียวของพาลีและเป็นความผิดที่นำการวิบัติมาสู่ตนเองโดยแท้ ต่อมามีเหตุการณ์สำคัญอีกเหตุการหนึ่งคือ มีควายเริงฤทธิ์ชื่อ ทรพี ผู้ที่รอดจากการฆ่าของผู้เป็นพ่อ (ทรพา) โดยผู้เป็นแม่ได้นำไปฝากเทวดาให้อารักษ์และเลี้ยงดูไว้ ครั้นเมื่อเติบโตมาก็ได้เฝ้าวัดเทียบรอยกีบเท้าของพ่ออยู่ตลอด (อันเป็นที่มาของคำว่า วัดรอยเท้า) จนเมื่อรอยเท้าเท่าของทรพาแล้ว ก็ได้กลับไปสู้กับทรพา และได้ฆ่าทรพา ผู้เป็นพ่อของตนเองตายไป (อันเป็นที่มาของคำว่า ลูกทรพี) และคะนองเดชขนาดบุกไปตะลุยสวรรค์ ทำให้เหล่านางฟ้าและเทวดาได้รับความเดือดร้อน พระอิศวรจึงให้พาลีไปจัดการกับทรพี พาลีจึงได้สู้กับทรพี สู้กันนานหลายวันก็ไม่รู้แพ้ชนะ เพราะทรพีเองก็มีเทวดาอารักษ์อยู่ที่ขาทั้งสี่และเขาทั้งสอง พาลีจึงลวงทรพีเข้าไปในถ้ำสุรกานต์ และสั่งสุครีพไว้ว่า หากว่าเห็นเลือดไหลออกมาจากถ้ำเป็นเลือดสีจาง ๆ แสดงว่าเป็นเลือดตน ให้สุครีพรีบปิดปากถ้ำขังทรพีไว้ เพื่อไม่ให้สร้างความเดือดร้อนให้ใครอีก และให้ปกครองเมืองขีดขินต่อจากตน แต่หากเห็นเลือดที่ไหลออกมาเป็นสีข้น ๆ แสดงว่าเป็นเลือดของทรพี ก็แสดงว่าตนชนะแล้ว ไม่ต้องปิดปากถ้ำ หลังจากสั่งความเสร็จแล้ว จึงไปสู้กับทรพี และฆ่าทรพีได้สำเร็จ เหล่าเทวดานางฟ้าดันบ้าจี้ดีใจ บันดาลให้ฝนตกลงมาห่าใหญ่เพื่อเฉลิมฉลอง ทำให้เลือดข้น ๆ ของทรพีที่ไหลออกมานั้นสีจางลง สุครีพเห็นดังนั้นก็เข้าใจผิด คิดว่าพาลีพลาดท่าถูกฆ่าตาย จึงปิดปากถ้ำเสียตามคำสั่งของพาลี แล้วกลับเมืองไป ทำให้พาลีโกรธสุครีพมาก คิดว่าสุครีพคิดคดทรยศตน หลังจากพังถ้ำออกมาแล้ว ก็ขับไล่สุครีพไป ละเว้นโทษตายเพราะเห็นว่าเป็นน้อง มิวายที่สุครีพจะพยายามอธิบายอย่างไรก็ไม่ฟัง สุครีพจึงระเห็จออกจากเมืองมา เพราะจะสู้กับพาลีก็สู้ไม่ได้ และเจอกับพวกของพระราม เนื่องจากหนุมานเสนอแก่พระรามว่าจะมาชวนสุครีพไปร่วมทัพด้วยพอดี จึงบอกเล่าเรื่องทั้งหมดให้พระรามทราบ พระรามจึงรับปากจะปราบพาลีให้ โดยให้สุครีพหลอกพาลีมาสู้กัน และตนจะลอบแผลงศรใส่พาลีให้ (แหม่ ช่างสมชายชาตรียิ่งนัก :010: ) สุครีพจึงไปท้าพาลีสู้กัน ขณะกำลังสู้กัน พระรามก็แผลงศรพรหมาศใส่พาลี แต่พาลีกลับใช้มือเปล่าจับศรของพระรามไว้ได้ และได้พบกับพระราม จึงสนทนากัน พระรามจึงกล่าวความผิดของพาลีที่เสียสัตย์ต่อพระอิศวรในครั้งอดีตกาล และบอกว่าตนคือพระนารายณ์อวตารมา พาลีจึงนึกได้ถึงคำสัตย์ของตน สำนึกได้และยอมรับถึงความผิดตน พระรามก็บอกว่า กระนั้นเราจะขอเลือดเพียงครึ่งหยดมาหยดลงบนปลายศร แล้วก็พ้นคำสาปไป ไม่ต้องตาย จะเหลือเพียงแผลเป็นเท่าขนาดของเส้นผมผ่าเจ็ดส่วน แต่พาลียึดถือศักดิ์ศรียิ่งกว่าสิ่งใด ขอยอมตายดีกว่าให้กายมีแผลเป็น ปล่อยศรให้ปักตัวเองตาย ก่อนตายได้ฝากฝังสุครีพและองคตไว้กับพระราม แล้วเรียกสุครีพและองคตมาสั่งเสีย ปลูกฝังให้กตัญญูและจงรักภักดีต่อเจ้านาย จึงเป็นที่มาของคำว่า "พาลีสอนน้อง" นั่นเอง มาดูกันเถิดว่า พาลีได้สอนอะไรแก่น้องบ้าง (https://i.ibb.co/VMsyLjK/aln-6.png) (https://imgbb.com/) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) หัวข้อ: Re: ฉันท์พาลีสอนน้อง เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 02, ตุลาคม, 2558, 01:32:41 AM (https://i.ibb.co/5TknbyT/bpale.jpg) (https://imgbb.com/) ขอบคุณรูปภาพต้นแบบจาก Internet ฉันท์พาลีสอนน้อง ผู้แต่ง : สันนิษฐานว่า เป็นพระนิพนธ์ในสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ที่มา : ตำราประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ฉบับหอสมุดแห่งชาติ
- จบฉันท์พาลีสอนน้อง - ฉันท์พาลีสอนน้อง ที่มา : ตำราประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ฉบับหอสมุดแห่งชาติ (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) • กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6682.msg22935#msg22935) (https://i.ibb.co/F09bQgm/linie-0250-2.png) (https://imgbb.com/) |