ตอนที่ ๔ นิราศตาปี
หน้าน้ำหลากมีแพล่องจากคลองปัน
เช้าตรู่วรรณขออาศัยในกระแส
นิราศร้างมากลางชลหม่นดวงแด
พร้อมอัฐิของพ่อแม่ น้ำตาคลอ
เป็นห่วงหลังมิเคยร้างห่างถิ่นฐาน
ข้างหน้าการณ์จะเป็นไปไฉนหนอ
ทอดอาลัยมาในคลองคอยมองตอ
ขวางคลองพอได้ค้ำแพเสียแต่ไกล
กลบทบุษบงแย้มผกา.
แพเล็กใหญ่เริ่มจากไผ่มารวมรวบ
แพลูกบวบช่วยพยุงซุงลอยไหล
แพเรือล่องสภาพคลองต้องเข้าใจ
แพชีวิตมีอภัยผูกใยรัก
แพสังคมดุจไม้จมและไม้ลอย
แพรัฐร้อยคนดีร้ายไว้ด้วยหลัก
แพลอยไปถึงที่หมายไม่ง่ายนัก
แพเมื่อพบอุปสรรค์มักผันแปร
..............................
บนแพท่านผู้ชราชื่อตาขำ เ
สร็จพิธีกรรมร่ำสุราหน้าแดงแจ๋
เป็นครูหมอ*ขวัญลูกหลานท่านดูแล
ถึงเฒ่าแก่ทุกคนย้ำความสำคัญ
สร้างความหวังกำลังใจให้ลูกหลาน
ประสบการณ์มีมากมายได้สร้างสรรค์
ท่านสืบทอดภูมิปัญญาสารพัน
หน้าที่นั้นเล่านิทานอันมีมา
ออกจากทับ*มองเห็นวรรณนั้นเหงาหงอย
จึงได้ค่อยย่างเท้าก้าวเข้ามาหา
วรรณดีใจพนมไหว้ชายชรา
เจรจาพอให้หายคลายกังวล
แล้วกล่าวว่าตาจะเล่าเค้ามูลบ้าน
เมื่อแพผ่านไปถึงแหล่งทุกแห่งหน
เจ้าจงจำนำสืบสานลูกหลานตน
เกิดเป็นคนให้เห็นคุณมูลอัตตา
ตำนานเก่าหรือเค้าความนำเล่าไว้
มิรู้แจ้งเร่งสนใจใฝ่ศึกษา
อันเรือนบ้านย่านตาปีนี้วัฒนา
ตราบธาราเป็นวิถีที่จุนเจือ
-----------------------------------------------------
ครูหมอ ผู้นำการประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อของชาวบ้าน
ทับ เพิงพักขนาดเล็กที่สร้างขึ้นพอได้บังแดดฝนชั่วคราว
