--๐ สารบัญ ฉันท์ ๐--

- ห้องเรียน ฉันท์ บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล -
-๐ สารบัญ ตำราฉันท์ ๐-

ฉันท์

ฉันท์ คือคำประพันธ์ที่ให้ความไพเราะโดย เสียงหนัก-เบา (ครุ-ลหุ) ^คลิก เป็นใหญ่ มีการกำหนดคำ ครุ-ลหุ รูปแบบ จำนวนพยางค์ไว้อย่างเป็นระบบ ในตำรา “ฉันทศาสตร์” ซึ่งไทยแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัยที่เป็นภาษามคธแต่เดิม นำมาจัดรูปแบบ ระเบียบคำ และเติมสัมผัสทางภาษาไทยเข้าไปด้วยนั้น มีปรากฏเป็นแบบอย่างไว้ทั้งสิ้นถึง ๑๐๘ ฉันท์ โดยแยกเป็นฉันท์วรรณพฤติ (กำหนดด้วยพยางค์อักษร) อย่างหนึ่ง ( ๘๑ ฉันท์) และฉันท์มาตราพฤติ (กำหนดด้วยมาตรา) อย่างหนึ่ง (๒๗ ฉันท์)

   ฉันท์ที่ไทยเริ่มแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัยนั้นมีมาแต่สมัยอยุธยา แต่เพียงแค่ ๖-๗ ฉันท์เท่านั้น จนกระทั่ง พ.ศ. ๒๓๘๕ ในรัชกาลที่ ๓ แผ่นดินสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น มีพระราชประสงค์จะทรงปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน และปรารถนาจะบำรุงกวีไทยให้รุ่งเรือง จึงทรงพระราชโองการดำริแก่กรมหมื่นไกรสรวิชิต ให้ทูลอาราธนาสมเด็จกรมพระประมานุชิตชิโนรสซึ่งทรงผนวชอยู่ที่วัดพระเชตุพนฯ เวลานั้นยังดำรงพระยศเป็นกรมหมื่นให้ทรงแต่งฉันท์เป็นตำราไว้ให้ผู้คนได้ศึกษา ด้วยไทยเรายังไม่มีตำราฉันท์ที่เป็นรูปเป็นร่าง เมื่อทรงรับอาราธนาแล้ว ก็ทรงเลือกฉันท์ที่อยู่ในคัมภีร์วุตโตทัยมาแปลงเป็นฉันท์แบบไทยขึ้น โดยเลือกฉันท์วรรณพฤติมาแปลงไว้ ๕๐ ฉันท์ และฉันท์มาตราพฤติไว้ ๘ ฉันท์ และจารึกเป็นแผ่นศิลาไว้ที่วัดพระเชตุพนฯ เพื่อเป็นแบบอย่างตำราฉันท์และสืบเนื่องในหมู่กวีมาจนทุกวันนี้ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๗ มหากิม หงส์ลดารมภ์ ได้ปรารภกับนายฉันท์ ขำวิไล ให้แปลงเพิ่มให้ครบสิ้นทั้ง ๑๐๘ ฉันท์ เพื่อให้ฉันท์ไทยครบกระบวน นายฉันท์ ขำวิไลจึงทำการแปลงเพิ่มจนครบ ๑๐๘ ฉันท์ในปี พ.ศ. ๒๔๗๔ และรวบรวมกระบวนการแต่งฉันท์ทั้งสิ้น ๑๐๘ ฉันท์ ทั้งของสมเด็จกรมพระประมานุชิตชิโนรสและที่แปลงเพิ่มไว้ในตำราชื่อ “ฉันทศาสตร์” ซึ่งไทยใช้เป็นมาตรฐานตำราฉันท์สืบจนทุกวันนี้

   และถึงแม้จะมีรูปแบบฉันท์ถึง ๑๐๘ ฉันท์ แต่ฉันท์ที่นิยมนำมาใช้ประพันธ์เดินเรื่องกันจริง ๆ ในวรรณกรรมต่าง ๆ นั้น มีเพียงไม่กี่สิบฉันท์ ซึ่งล้วนแต่เป็นฉันท์วรรณพฤติทั้งนั้น เพราะฉันท์วรรณพฤตินั้นมีลักษณะจุดร่วมคล้ายเคียงกับร้อยกรองอื่น ๆ ของไทย ที่กำหนดจำนวนคำ และรูปแบบที่แน่นอน เพียงแต่เพิ่มครุ-ลหุ เข้าไปเท่านั้น ต่างกับฉันท์มาตราพฤติที่กำหนดด้วยจำนวนมาตรา ซึ่งสามารถยักเยื้องตำแหน่งครุ-ลหุ ไปมาได้ในแต่ละบาทแต่ละวรรค ๆ หนึ่งได้หลายแบบ ขอเพียงให้ได้จำนวนมาตราครบตามที่กำหนดเท่านั้น จึงไม่เป็นที่นิยม และสำหรับฉันท์วรรณพฤติไม่กี่สิบฉันท์ที่นิยมนำมาเขียนเดินเรื่องในวรรณกรรมนั้น มวลกวีก็เลือกเอาเฉพาะฉันท์ที่เหมาะที่จะใส่ภาษาไทยได้และจังหวะสัมผัสถูกหูคนไทยมาเดินเรื่องนั่นเอง

   ในที่นี้ ฉันทลักษณ์ของฉันท์ที่นำมาลงไว้ในหน้าสารบัญนี้ คงยังไม่ลงครบทั้ง ๑๐๘ ฉันท์ แต่เลือกจับเอาแต่เฉพาะฉันท์วรรณพฤติที่นิยมเขียนเดินเรื่องกันในวรรณกรรมต่าง ๆ ที่ปรากฏเห็นจริง ทั้งฉันท์แบบเดิมจากในตำราฉันทศาสตร์ที่แปลงจากคัมภีร์วุตโตทัยส่วนหนึ่ง และที่มีผู้สร้างสรรค์ขื้นใหม่ (สีแดงที่คำว่า คลิก) ส่วนหนึ่ง ซึ่งลงไว้เรียบร้อยหมดทั้งสิ้นแล้ว ส่วนฉันท์ที่ไม่นิยมนำมาเขียนขณะนี้ก็เพียงทยอยลงไว้จนกว่าจะครบ ๘๑ ฉันท์ (ในหมวดวรรณพฤติ) เพื่อศึกษารูปแบบเป็นความรู้ และได้ประโลมใจบ้างไว้เป็นพื้นเท่านั้น

- ห้องเรียน ฉันท์ บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล -
-๐ สารบัญ ตำราฉันท์ ๐-

   • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
   • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง ^คลิก
   • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
   • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
   • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก

	ผู้เขียน	หัวข้อ: --๐ สารบัญ ฉันท์ ๐-- (อ่าน 1872 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้