- รการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -
รการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ (ระ-กาน-วิ-ปุน-ลา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า ไพบูลย์ไปด้วย ระ คณะแต่หน้า ๔ อักษรในแต่ละบาท (ร คณะ = ครุ-ลหุ-ครุ)
๑.) รูปแบบของรการวิปุลลาฉันท์ ๓๒
หนึ่งบท จะมี ๔ บาท
แต่ละบาทจะมีเพียง ๑ วรรค
วรรคละ ๘ พยางค์ (รวมเป็น ๓๒ พยางค์ในหนึ่งบท)
๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ)
ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค คือ
ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ -ครุ-ครุ ................... ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ -ครุ-ครุ
โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓-๒-๓ .......... ๓-๒-๓ เหมือนกันทุกวรรค
๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ)
- สัมผัสภายในบท -
คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๕ ของวรรคที่ ๒
คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
- สัมผัสระหว่างบท -
หากแต่งมากกว่า ๑ บท
คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป
- ตัวอย่างคำประพันธ์ -
- รการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -
๐ กาละหนึ่ง/ยังมี/กะบี่ไพร กายะโต/ล่ำใหญ่/ประดุจสาร
เฝ้ากระหาย/ใคร่ดื่ม/อุทกธาร จึงคระไล/ไปย่าน/พระคงคา
กุมภิร์นางหนึ่งตัวระรัวใน อยากจะกินตับใจกะบี่ป่า
เห็นกะบี่ดื่มธารประมาณตา จึงพจีความว่ากะผัวมัน
๐ " ข้าพเจ้าอยากใคร่จะกินตับ แห่งกะบี่ช่วยจับสิให้ฉัน
ถ้ามิได้ข้าม้วยละชีวัน สามิขวัญช่วยเมียมิเสียการ"
๐ กุมภิร์ผัวพาทีภิปรายตอบ "เราสิสัตว์น้ำชอบกระยาหาร
ในนทีมีเหลือมิเบื่อทาน ใยจะหาญกินลิงกิกริ่งใจ
ปรารถนาสัตว์บกวิตกจิต เนื่องวิสัยใช่คิดจะกินไหว
จงระงับดับอยากวิบากนัย อยากจะกินอื่นใดจะหามา"
๐ กุมภิร์เมียเสียใจไถลวาท "ท่านฉลาดเปรื่องปราชญ์สินักหนา
แต่กะบี่เพียงนี้มิเมตตา ฉันจะฆ่าตัวตายมิใยดี "
แล้วก็แกล้งแสร้งทำสิอาการ ดุจประหนึ่งจักผลาญชิวีศรี
กุมภิร์ผัวกลัวเมียจะเสียชีว์ จึงพจีเอาใจพิไรความ
๐ "อย่าละห้อยน้อยใจนะยอดรัก พี่จะลองลิงยักษ์มิขอขาม
มาเสนอนงนุชพิสุทธิ์งาม ตามประสงค์นงรามมิค้านติง"
กล่าวกระนั้นพลันว่ายเลาะใกล้หาด ที่กะบี่เยื้องยาตร์และสุงสิง
เกริ่นอุบาย "ดูเถิดประเสริฐลิง ท่านสถิตแอบอิง ณ แห่งใด?
............. ฯลฯ .............
(หิโตปเทศคำฉันท์ : สอาด สมบัติศิริ)
- รการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -
๐ ปาง ณ เมื่อองค์อัมรินทร์ราช ทราบพระบทเบื้องบาทประสาทพร
มอบพระมิ่งมัทรีศรีสมร ห่อนจะยากย่อหย่อนนะอย่างไร
๐ ร่วมอุราปราโมทย์อุโฆษยิ่ง เพื่อประสงค์เสริมสิ่งพระเลื่อมใส
ต่างสำราญอารมณ์ระรื่นใน ทรวงพระสองเกรียงไกรเพราะการุญ
๐ สักกเอื้อนออกอ้างพระสร้างสม สองเถลิงเริงรมย์และเกื้อหนุน
แสนประเสริฐเลิศล้ำพระค้ำจุน ซึ่งประกอบกองบุญบำบัดมาร
๐ พ่ายพระองค์ทรงศักดิ์เฉลิมศรี เป็นพระมิ่งโมลีมหาศาล
อันหทัยท้าวเธอ ธ เบิกบาน ห่อนจะหาใดปาน ฤ เปรียบองค์
............. ฯลฯ .............
(มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล)
บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)
•
กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก •
กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก •
กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก 