บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 16, กรกฎาคม, 2565, 10:55:32 PM



หัวข้อ: - อุปจิตรฉันท์ ๒๒ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 16, กรกฎาคม, 2565, 10:55:32 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/fH.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1778)

- อุปจิตรฉันท์ ๒๒ -

                อุปจิตรฉันท์ ๒๒     (อุ-ปะ-จิด-ตระ-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า พิจิตรแก่ผู้ฟังใกล้ ๆ

๑.) รูปแบบของอุปจิตรฉันท์ ๒๒

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค

        บาทที่ ๑ /    วรรคแรกมี  ๖  พยางค์ ........... วรรคที่สองมี  ๕  พยางค์
        บาทที่ ๒ /    วรรคที่สามมี  ๔  พยางค์ ........ วรรคสุดท้ายมี  ๗ พยางค์

                 (รวมเป็น  ๒๒  พยางค์ในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ

                ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ....... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
                ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ................... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ

      โดยแต่ละบาท  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น  

                ๓ - ๓ .................. ๓ - ๒
                ๑ - ๓ .................. ๓ - ๔

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -


        - อุปจิตรฉันท์ ๒๒ -
          (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยนายฉันท์ ขำวิไล)

       ๐ ปิตุมา/ตุนิยม                           วรพรหม /บ่ผัน
       ด้วย /คุณะอัน                              ชวลิต /สุปภาพร
       ๐ ผิวะหากรจนา                          อุปการะก่อน
       เมรุสิขร                                       จะลิขิตบ่มิครบคำ
       ๐ นรชาติประชา                          พิเคราะห์วาทะนำ
       อาตมะทำ-                                  นุ ณ ผู้ สุคุณานันต์
       ๐ เสนาะโสตะวิวิธ                        อุปจิตรฉันท์
       พร้อมเพราะรำพรรณ                    จะรำพึงพจะหวนหา ๚ะ๛
                                                               (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)