บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องศึกษา กาพย์ โคลง ร่าย => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 10, ธันวาคม, 2565, 10:51:36 PM



หัวข้อ: - กาพย์ภุชงคลิลา -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 10, ธันวาคม, 2565, 10:51:36 PM
(https://i.ibb.co/dLXpzVs/image.png) (https://imgbb.com/)


- กาพย์ภุชงคลิลา -

                กาพย์ภุชงคลิลา     (พุ-ชง-คะ-ลิ-ลา)  เป็นกาพย์ที่แรกปรากฏในประชุมลำนำ ประมวลตำรากลอนกานต์โคลงฉันท์  ของรองอำมาตย์เอกหลวงธรรมาภิมณฑ์ (ถึก จิตรกถึก)  ซึ่งแสดงไว้ว่าประเทียบจากคัมภีร์กาพย์สารจินดา

๑.) รูปแบบของกาพย์ภุชงคลิลา

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค

        บาทที่ ๑ /    วรรคแรกมี  ๒  คำ ........... วรรคที่สองมี  ๔  คำ
        บาทที่ ๒ /    วรรคที่สามมี  ๔  คำ ........ วรรคสุดท้ายมี  ๔ คำ

                 (รวมเป็น  ๑๔  คำในหนึ่งบท)

                โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น  ๒ - ๒  เหมือนกันทุกวรรค

๒.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๒ ของวรรคที่  ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่  ๓
                ส่วนวรรคสุดท้ายเป็นอิสระ

          - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

       - กาพย์ภุชงคลิลา -
         (ประชุมลำนำ ประมวลตำรากลอนกานต์โคลงฉันท์)

       ๐ กาพย์กลอน                   สุนทรประเทียบ
       โดยในทำเนียบ                   กาพย์สารจินดา
       ๐ บทนี้                              นามมีแจ้งว่า
       ภุชงคลิลา                          จงจำกำหนด
       ๐ สองบาท                        ประกาศเปนบท
       สี่วรรคปรากฏ                     ประกอบชอบกลอน
       ๐ บัญญัติ                          จำกัดอักษร
       รวมทั้งสี่ตอน                      สิบสี่คำคง
       ๐ บอกแจ้ง                         ตำแหน่งอย่าหลง
       สัมผัศจัดจง                        แจ้งจำสำคัญ
       ๐ รับส่ง                              ขึ้นลงเลือกสรรค์
       ดูให้ต้องกัน                         กับแบบนี้นา ฯ
                                                 (หลวงธรรมาภิมณฑ์ (ถึก จิตรกถึก))

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)


                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                                 (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)