บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 29, กรกฎาคม, 2565, 11:33:52 PM



หัวข้อ: - ภการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 29, กรกฎาคม, 2565, 11:33:52 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/Ad.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1797)

- ภการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -

                ภการวิปุลลาฉันท์ ๓๒   (พะ-กาน-วิ-ปุน-ลา-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า  ไพบูลย์ด้วย  ภะ คณะ แต่หน้า ๔ อักษร ในแต่ละบาท (ภ คณะ = ครุ-ลหุ-ลหุ)

๑.) รูปแบบของภการวิปุลลาฉันท์ ๓๒

                หนึ่งบท จะมี ๔ บาท
                แต่ละบาทจะมีเพียง ๑ วรรค  (๑ วรรค ถือเป็น ๑ บาท)
                วรรคละ ๘ พยางค์

                (รวมเป็น ๓๒ พยางค์ในหนึ่งบท)
   
๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)
   
                ครุ-ลหุ   แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค  คือ

                ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ....... ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ
                ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ....... ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ

    โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น

                ๒ - ๒ - ๔ ................ ๒ - ๒ - ๔
                ๒ - ๒ - ๔ ................ ๒ - ๒ - ๔

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

          - สัมผัสระหว่างบท -

                หากแต่งมากกว่า  ๑  บท
                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า  ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -


        - ภการวิปุลลาฉันท์ ๓๒ -
           (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยฉันท์ ขำวิไล)

       ๐ มาลา/วิไล /ลักษณ์วิลาศ                     แต่ไร้/สุชาติ /คือว่ะสุคันธ์
       ห่อนหวน/ระเหย /หอมรสะรัญ                จวนจิต/ะแก่ /ผู้นะจะทรง
       ๐ วาจาสุภาสิตสุประไพ                          รังแต่ก็ไร้คือคุณะคง
       แก่ผู้มิจิตต์เจตนะลง                               เคารพสดับด้วยมนะปรีดิ์
       ๐ มาลาวิไลลักษณ์วิลาศ                        ทั้งคันธชาติชื่นรสะดี
       หอมหวนและยวนยิ่งนะรตี                      อวลอบตระลบผู้สิก็ทรง   
       ๐ วาจาสุภาสิตสุประโมทย์                      ขจรขจายประโยชน์ยิ่งคุณะยง
       แก่ผู้สดับโดยมนะลง                               และรองรับอุระปรีดิ์
       ๐ มาลาวิไลลักษณ์วิลาศ                         แลสมสะอาดสอดศุภะสี
       สัณฐานก็งดงามยลดี                               แต่ไร้สุคันธ์รสมนะโน้ม
       ๐ นารีวิไลลักษณะรูป                              ยลร่างบซูบพีศุภะโฉม
       ยลเยาว์ประเล้ารวนอุระโลม                     ร้อนร่าวผะผ่าวผู้พิศะนาง
       ๐ หากคุณสมบัติบมิมี                             ขาดสิ่งสุศรีศักดิสะอาง
       พลอยนวลและหน้าอันศุภปราง                เปล่งเปล่าเพราะเศร้าหมองอุระมล
       ๐ มาลาวิไลลักษณ์วิลาศ                          ทั้งสมสะอาดสีและสุคนธ์
       มวลหมู่ภมรกลั้วจระปน                           เปลี่ยนสีและรสกลิ่นฤจะมี
       ๐ นารีวิไลลักษณรูป                                ยลร่างบ่ซูบพีวรศรี
       นงรามนะยิ่งยอดยุวดี                              ดุจเด่นณเพ็ญจันทร์ศุภจร
       ๐ กอปรคุณสมบัติประเสริฐ                     โลมใจประเจิดสรรพะสมร
       งามจิตต์กนิษฐ์พร้อมพิศะอร                    เอกอรรคอุดมสมอุระสาย
       ๐ จัดแจ้งแสดงภการวิปุล                         ลาฉันท์พิบุลด้วยภะภิปราย
       บทแบบบุราณกาละขยาย                        เพลินจิตต์ลิขิตเบื้องบทะมี
                                                                           (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล)


บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)