บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 23, กรกฎาคม, 2565, 10:33:26 PM



หัวข้อ: - ปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 23, กรกฎาคม, 2565, 10:33:26 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AD.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1794)

- ปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕ -

      ปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕     (ปุบ-ผิ-ตัก-คะ-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศประดุจต้นไม้มีดอกอันบานที่ยอด

๑.) รูปแบบของปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕

      หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
      แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค

   บาทที่ ๑ /    วรรคแรกมี  ๗  พยางค์ ........... วรรคสองมี  ๕  พยางค์
   บาทที่ ๒ /    วรรคสามมี  ๘  พยางค์ …....... วรรคสุดท้ายมี  ๕ พยางค์

            (รวมเป็น  ๒๕  พยางค์ในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

      ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ

      ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ......... ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ
      ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .... ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

      โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น

      ๗ ................ ๒ - ๓
      ๕ - ๓ .......... ๒ - ๓

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

      คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๒ ของวรรคที่  ๒
      คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่  ๓

           - สัมผัสระหว่างบท -

     หากแต่งมากกว่า ๑ บท
     ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

        - ปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕ -
       (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยฉันท์ ขำวิไล)

       ๐ หิตะพจนะลิขิต/              ณ อิท/ธิบาทความ
       จตุพิธะบท/นะก็ตาม           ธแจ้ง/แสดงไข
       ๐ บทปฐมรำพรรณ/            ก็ฉัน/ทะพอใจ
       กิจะธุระสิ่ง/สินะใคร่            ก็ชอบ/มโนชวน
       ๐ ทุติยบทอุเทส                  ประเภทมิแปรปรวน
       วิริยะมิเรและมิรวน              ประกอบประกิตกรรม
       ๐ ตติยะบ่มิละจิต                ตคิดคะนึงจำ
       กิจะธุระที่นะจะทำ               ก็เจตนานา
       ๐ จตุรสิอนุสนธิ์                   วิมลวิมังสา
       พิเคราะห์คณนาและก็หา      มิห่าง ณ เหตุผล
       ๐ จตุพิธบทพร้อม                ก็ย่อมประโยชน์ยล
       สฤษดิเด่นคุณะดล               ก็สบเกษมศานต์
                                                      (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    •  กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)