บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 21, กรกฎาคม, 2565, 11:04:24 PM



หัวข้อ: - เกตุมดีฉันท์ ๒๑ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 21, กรกฎาคม, 2565, 11:04:24 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/Rt.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1783)

- เกตุมดีฉันท์ ๒๑ -

     เกตุมดีฉันท์ ๒๑  (เก-ตุ-มะ-ดี-ฉัน) หรือ เกด มะ ดี ฉันท์ เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศงามเหมือนธงไชยใหญ่สูง

๑.) รูปแบบของเกตุมดีฉันท์ ๒๑

     หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
     แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค

    บาทที่ ๑ /  วรรคแรกมี  ๕  พยางค์ .......... วรรคสองมี  ๕  พยางค์
    บาทที่ ๒ /  วรรคสามมี  ๖  พยางค์ .......... วรรคสุดท้ายมี  ๕ พยางค์

      (รวมเป็น  ๒๑  พยางค์ในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

   ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ

    ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ .......... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ
   ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ..... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ

     โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น

      ๓ - ๒ ......... ๔ - ๑
      ๔ - ๒ ......... ๔ - ๑

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

      - สัมผัสภายในบท -

   คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่  ๒
   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่  ๓

         - สัมผัสระหว่างบท -

     หากแต่งมากกว่า ๑ บท
     ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป

- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

      - เกตุมดีฉันท์ ๒๑ -
     (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยนายฉันท์ ขำวิไล)

         ๐ ศุภรา~ตริฉัน           ฤก็พระจันทร์~จร
         งามณทิวา~บวร           สุริยแข่ง~ไข
         ๐ ศุภสงฆศรี                สมณะชีไพร
         เปล่งตบะปรับ ณ ใจ      สละกิเลศกรรม
         ๐ ศุภราชะยศ               ปกฏะทศธรรม
         เสริมวิรภาวะนำ            นิกระสำราญ
         ๐ ศุภนามะโคตร           ก็เพราะประโยชน์สาร
         จักฐิติโลกสินาน            นระคะนึงแล
                                            (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                    (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                          •  กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                          • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                          • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                          • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                          • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                          • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                          • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                     (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)