|
หัวข้อ: - วิปุลลาฉันท์ ๒๔ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 31, กรกฎาคม, 2565, 11:01:45 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/C8.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1813) - วิปุลลาฉันท์ ๒๔ - วิปุลลาฉันท์ ๒๔ (วิ-ปุน-ลา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีอักษรที่ ๗ ในทุติยบาท และ จตุตถบาทนั้นเป็นลหุ ๑.) รูปแบบของวิปุลลาฉันท์ ๒๔ หนึ่งบท จะมี ๔ วรรค (๓ บาท) (โดยวรรคแรก ให้เป็นบาทหนึ่ง ...... วรรคสอง ให้เป็นบาทสอง) (วรรคสามและวรรคสี่ ให้เป็นบาทสาม) วรรคแรกมี ๖ พยางค์ ........... วรรคสองมี ๘ พยางค์ วรรคสามมี ๖ พยางค์ …....... วรรคสุดท้ายมี ๔ พยางค์ (รวมเป็น ๒๔ พยางค์ในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ .......... ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .......... ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละวรรค จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ - ๓................ ๕ - ๓ ๓ - ๓ .......... ๔ ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๕ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - วิปุลลาฉันท์ ๒๔ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยนายฉันท์ ขำวิไล) ๐ แสดงใน /กรรมกิเลส แจกสรรพะประเภท /สี่ก็สา ระพัดโท /ษะปาปา สิเศร้าสิหมอง/ ๐ ประทุษฐจิตต์/ ร้ายระราน เบียฬสัตวประหาร /คาดคะนอง บเมตตา /และปรองดอง ประดาษประดา/ ๐ อนึ่งกอปรการขะโมย มุ่งสิ่งประโดยจิตต์เจตนา นิราศธรรมะจรรยา มิยิ่งมิยง ๐ และผิดในกามประกอบ ก้าวล่วงมิชอบจิตต์จำนง มโนฉันท์ระเริงหลง ลุร้ายระกำ ๐ มุสาสรรสิ่งแถลง ล้วนเล่หะแสดงก่อกระทำ ก็ร่ายลิ้นริร้ายรยำ จะยับจะเยิน ๐ วิปุลลาฉันทลักษณ์ ใคร่ครวญนะประจักษ์จิตต์เจริญ เลบงบทก็พลันเพลิน ประไพประพันธ์ (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |