(http://image.ibb.co/dDFbc6/15823002_1232348326856388_1186255626077620784_n.jpg) (http://imgbb.com/)
- เวทนาขันธ์ -
“เวทนาขันธ์”คือนามความรู้สึก เสวยลึกอารมณ์หลายไม่เปล่าเปลี่ยว เป็นสุขบ้างทุกข์บ้างอย่างกลมเกลียว แยกแยะเสี้ยวเศษส่วนกระบวนธรรม
เป็นรู้สึกทางกายทางใจสอง และแยกคลองสุขสนานหวานชื่นฉ่ำ กับคลองทุกข์ยากแค้นแสนระกำ ดั่งในคำเรียกสุขทุกข์กายใจ
“สุข”นั้นหมายว่าสบายกายใจสนุก ส่วนว่า“ทุกข์”นั้นระทมตรมหมองไหม้ “อุเบกขา”สุขทุกข์ต่างถูกวางไว้ มิเกิดดับวับไหวในอารมณ์
การเสวยอารมณ์สุขทุกข์ต่าง เกิดหกทางการกระทบประสบสม “ตาเห็นรูป”ชอบใจไม่ชอบชม หูรับลมปากเผดียงเสียงชั่วดี
“จมูกดม”กลิ่นล้อมทั้งหอมเหม็น “กายถูก”เย็นแข็งร้อนอ่อนฉวี “ใจกระทบ”สิ่งสรรพ์บรรดามี เป็นทางที่เวทนามาชุมนุม
ความสุข,ทุกข์ รุกรับสลับหน้า อุเบกขาแยกตัวไม่มั่วสุม สามอารมณ์มากมายเรียงรายรุม เป็นกองกลุ่ม“เวทนา”กินอารมณ์...
|
ขันธ์ ๕ (เบญจขันธ์) คือ กองแห่งรูปธรรมและนามธรรมห้าหมวดที่ประชุมกันเข้าเป็นชีวิต ประกอบด้วย
๑. รูปขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10815.msg39409#msg39409) ๒. เวทนาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10819.msg39427#msg39427) ๓. สัญญาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10788.msg39331#msg39331) ๔. สังขารขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10825.msg39446#msg39446) ๕. วิญญาณขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10830.msg39474#msg39474) |
เวทนาคือการเสวย (กิน) อารมณ์ ความรู้สึก หนึ่งในขันธ์ ๕ ท่านแยกประเภทออกไป เป็น
ความรู้สึกทางกาย ๑, ทางใจ ๑,
เป็นอารมณ์สุขทางกายและทางใจ ๑,
อารมณ์ทุกข์ทางกาย ๑,
เป็นอารมณ์เฉย ๆ ไม่สุขไม่ทุกข์กายใจ ๑
ความสุขกาย หมายถึงร่างกายสบายเป็นปกติ
ความทุกข์กาย คือ ร่างกายเกิดความเจ็บปวด ไม่สบายนานประการ
โสมนัสใจ หมายถึง ใจแช่มชื่น ชุ่มสุข ปลื้มเปรมเอมใจ
โทมนัสใจ หมายถึงความโศกเศร้าเสียใจ ทุกข์ระทมตรมใจ
เวทนาคือการเสวยอารมณ์นี้เกิดขึ้นต่อเมื่ออายตนะภายในภายนอกกระทบกัน คือ
ตา เห็นรูปเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
หู ฟังเสียงเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
จมูก ดมกลิ่นเกิดความรู้สึกชอบหรือไม่ชอบ
ลิ้น ลิ้มรสเกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ
กาย กระทบความเย็นร้อนอ่อนแข็ง เกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ
ใจ กระทบกับธรรมารมณ์ต่างเกิดความรู้สึกขึ้นชอบหรือไม่ชอบ
อาการที่กล่าวมาโดยย่อทั้งหมดนี้รวมเรียกว่า “เวทนาขันธ์” คือกองเวทนาเป็นหนึ่งในเบญจขันธ์.
@ เต็ม อภินันท์ ณ อาศรมลายสือไท เมืองสุโขทัยธานี ๑๘ มิถุนายน ๒๕๖๐ * ขอบคุณเจ้าของภาพในเน็ต |