|
หัวข้อ: - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ (กาพย์ธนัญชยางค์ ๓๒ ) - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 02, สิงหาคม, 2564, 11:30:29 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/nS.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1461)
- กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ (กาพย์ธนัญชยางค์ ๓๒) - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ หรือชื่อเดิมคือกาพย์ธนัญชยางค์ นี้ ประดิษฐ์ขึ้นโดยพระราชวรวงค์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.) โดยมีกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=13797.msg50175#msg50175) แบบเก่าเป็นฐาน ภายหลังจึงได้เรียกว่า กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ นั่นเอง ซึ่งท่านได้แถลงไว้ในภาคผนวกหนังสือ สามกรุง ที่เขียนจบในปี ๒๔๘๗ ไว้ดังนี้ กาพย์ธนัญชยางค์ กาพย์ชนิดนี้ข้าพเจ้าออกแบบให้ใช้เป็นคำอธิบายภาพเรื่อง “ศรีธนญชัย” ที่พิมพ์สัปดาห์ละชุด ในหนังสือพิมพ์ “ประมวญสาร” กาพย์อย่างใหม่นี้ก็คือกาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=13797.msg50175#msg50175) แบบเก่านั้นเอง แต่เติมอีก ๔ คำแลเพิ่มสัมผัสเข้าอีก รูปภาพที่พิมพ์ใน “ประมวญสาร” นั้น ภาพหนึ่งมีที่สำหรับคำอธิบายเพียงบันทัดเดียว ยาวเพียง ๔ นิ้วครึ่ง จึ่งต้องใช้กลอนชนิดที่จุความได้มากในที่น้อย แลเมื่อแยกบทหนึ่งเป็นสองบันทัด ก็ให้บรรทัดยาวเท่ากัน กาพย์ธนัญชยางค์ได้กำเนิดด้วยประการฉนี้ ๑.) รูปแบบของกาพย์สุราคนางค์ ๓๒ (กาพย์ธนัญชยางค์) ๑.๑) จำนวนคำ กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ หนึ่งบทจะมี ๘ วรรค วรรคละ ๔ คำ เสมอกันทุกวรรค (รวมเป็น ๓๒ คำในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) ๒.๑) สัมผัสภายในบท การร้อยสัมผัสภายในบทของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ หรือกาพย์ธนัญชยางค์ นั้น มีดังนี้ ๑) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งร้อยสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ๒) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งร้อยสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ๓) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งร้อยสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖ ๔) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖ ส่งร้อยสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๗ สัมผัสบังคับระหว่างวรรคภายในบทของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ นั้นมีแต่เพียงเท่านี้แค่นั้น นอกนั้นผู้เขียนสามารถเพิ่มเติมตามต้องการของตนเองได้ตามเหมาะสม เช่น จะเพิ่มใส่สัมผัสระหว่างวรรค ๓ กับวรรค ๔ หรือ ระหว่างวรรค ๕ กับวรรค ๖ ด้วยก็ได้ตามแต่ใจ ๒.๒) สัมผัสระหว่างบท สัมผัสระหว่างบทของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ นั้น คือ คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๔ ของบทถัดไป ๓.) เสียงท้ายวรรค เช่นเดียวกับกาพย์ชนิดอื่น ๆ ทั่วไป เสียงท้ายวรรคของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ นั้น ลงได้ทุกเสียงตามความเหมาะสม (เว้นเพียงแต่คำสุดท้ายของแต่ละบท ไม่นิยมลงด้วยเสียงเอกและเสียงโทเพราะความหลุบห้วนของเสียงเวลาอ่านจริง) - ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน - ๏ ทูลขอทัพขันธ์ ให้รีบเร็วพลัน มาตีเวียงจันทน์ ผู้บ้าราวี มังระอำนวย ด้วยความยินดี ส่งทัพทันที ให้ออกดำเนิน ฯ ๏ ทัพพม่ามาพลัน พบทูตเวียงจันทน์ ที่ในอารัญ ราวทางหว่างเถิน ไปเฝ้ามังระ คารวะทูลเชิญ พระผู้จำเริญ ให้รบพระวอ ฯ ๏ เชิญทัพม่านเมื้อ สู่เวียงจันทนเพื่อ เลี้ยงดูปูเสื่อ ป้อนเหยื่อเยิรยอ ม่านเปลี่ยนจำนง ตกลงตามขอ ไม่มีรีรอ กลับหน้าราวี ฯ ๏ สู้ม่านไม่ไหว พระวอหนีไป หาตำบลใหม่ ฐาปนาธานี บอกขอพึ่งบุญ พระคุณภูมี จอมธนบุรี เป็นสุขสืบไป ฯ ( สามกรุง : กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.)) ๏ ฝ่ายเจ้าบุญสาร ส่งบรรณาการ แต่พระภูบาล อังวะบดี ขอเป็นเมืองออก ในคอกบารมี ใช่เท็จวาที ราคีคดงอ ฯ ๏ อยู่มาไม่ช้า บุญสารราชา กลับคิดขึ้นมา ว่ายังไม่พอ จึงแต่งโยธา ไปฆ่าพระวอ หมายตัดต้นตอ เหล่ากอไพรี ฯ ๏ ท้าวเพี้ยกรมการ บอกทูลรายงาน แต่พระจอมปราณ กรุงธนทันที ว่าเจ้าบุญสาร อหังการยายี ไม่เกรงภูมี ฆ่าพระวอตาย ฯ ( สามกรุง : กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.)) ๐ กาพย์หนึ่งนามอ้าง สุรางคนางค์ กำหนดบทวาง สามสิบสองคำ บทหนึ่งแปดวรรค เป็นหลักพึงจำ วรรคหนึ่งสี่คำ แนะนำวิธี ๐ โบราณวางกฏ หากแต่งหลายบท จำต้องกำหนด บัญญัติจัดมี วรรคสี่คำท้าย ต้องให้ถูกที่ สัมผัสกันดี ท้ายบทต้นแล ฯ (หลักภาษาไทย : กำชัย ทองหล่อ) ๐ ถมทบกลบเตา ที่คุแต่เค้า รุ่มเพลิงเริงเผา เหย้าปฐพี กลบหมอกกลบควัน กัมมันตรังสี ยุคมิคสัญญี พรุ่งนี้นิรันดร์ ๐ กวาดขีปนาวุธ ที่ยั่วแต่ยุทธ กระหน่ำมนุษย์ สุดหล้าอาธรรม์ จึ่งกรองกระดูก ผูกอนุสติขวัญ เป็นอนุพันธ์ สันติภราดา (ศิวกานท์ ปทุมสูติ, สร้อยสันติภาพ, ๒๕๓๒) ๐ หึ่งหึ่งผึ้งวน ผึ้งปลุกทุกหน ดอกหญ้าอวดตน บานจนงามพลัน ทุ่งฉ่ำน้ำหวาน อาหารกลับกัน มีกายใจฝัน ไม่หันไม่หาย ๐ ผึ้งสอนวิธี พอใจหนักมี ฝากวันเดือนปี ความดีก่อนตาย หน้าที่ที่ทำ ต้อยต่ำเพียงกาย สุขอย่างง่ายดาย เวียนว่ายไปงาม (โกศล กลมกล่อม, เงียบสะท้อน, ๒๕๔๑) :057: บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |