|
หัวข้อ: - อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 30, พฤศจิกายน, 2564, 11:22:33 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/3Z.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1596) - อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ - อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ (อุ-เปน-ทระ-วิ-เชียน-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า คล้ายเคียงกับอินทรวิเชียรฉันท์ ๑.) รูปแบบของอุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๕ พยางค์ วรรคหลังมี ๖ พยางค์ (รวมเป็น ๑๑ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๓ .......... ๓ - ๓ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ - - เริ่มต้นเพื่อเติบโต - ณ มา/ตุภูมิผืน ขณะยืน/เขม้นมอง บำเหน็จ/เมล็ดผอง ผลิผงาด/ประกาศงาม ชำแรกและแทรกมา พสุธามิอาจห้าม ก็เพื่อพิสูจน์นาม และพิสูจน์ประสบการณ์ ผลิเถิดและเกิดก่อ ระดะกอและกิ่งก้าน ผลิใบละใบบาน และผลิดอกประดาผล ผลิน้อมละเม็ดเหงื่อ ชะระเรื่อระรินจน ประพรมประสมปน ประประสานเสมอมา ณ มาตุภูมิผืน ขณะยืนเขม้นตา ผลิเผล็ดเมล็ดกล้า ก็ผลิกล้า.. ณ ผืนใจ ๚ะ๛ (บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล) - อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ - อนาถอนงค์เอ๋ย จะละเลยและลาไกล ละพ่อและแม่ไป ณ พนัสพนาสณฑ์ ประจักษ์เพราะรักผัว ก็บ่กลัวจะอับจน ประคับประคองตน สิจะเต้าและตามกัน มิเห็นบิดาหวง จะระลวงเพราะห่วงครัน บ่ห่อนจะผ่อนผัน ว่ะน่ะพ่อนะง้องอน ชะล่าชะรอยจิต ธ ก็คิดคะนึงถอน บิดานะอาวรณ์ จะมิว่างระหว่างตัว กระไรไฉนหนอ สละพ่อเพราะรักผัว มิหันจะพันพัว พิศะหน้าระอาอาย ฤ วาสนาพ่อ บ่มิพอสบายกาย ก็เลี่ยง ธ เบี่ยงบ่าย และบ่ยั้งจะฟังการณ์ ........... ฯลฯ ........... (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล) ** หมายเหตุ : ในชั้นต้นนั้น ฉันท์ประเภท ๔ วรรค ที่มีลักษณะอย่างกาพย์นั้น ไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรคหน้าและวรรคหลัง มีเพียงสัมผัสส่งระหว่างบาท (วรรค ๒ และวรรค ๓) และระหว่างบทเท่านั้น แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ จะพบลักษณะนี้อยู่ ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ เอ๊ะกูสุบินเห็น ฤวะจริงนะเมื่อกี้, ฤเทวะนารี ธ เสด็จ ณ ศาลา? และเจ้าก็แลเห็น, เพราะฉนั้นสิตอบมา จะเปนสุดาฟ้า ฤวะเปนนะรีใด? (มัทนพาธา) อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ๐ ประจวบอิลาลัก ษณเลือนกระลับไป พระพุธรำพึงใน หิตข้อประโยชน์คุณ (อิลราชคำฉันท์) อุเปนทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ ๐ ธ หมอบชะม้อยมอง ละเมาะไม้ละเมอหลง ว่ะลูกนะร่ำทรง เสนาะร้องสนองการ ๐ ตะคุ่มนะคล้ายแก้ว ก็ตะโกนประกาศขาน พระโสตสดับสาร นิรเสียงก็เสียใจ (มหาชาติคำฉันท์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |