|
หัวข้อ: - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 19, พฤษภาคม, 2565, 11:17:14 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/oI.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1685) - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ (วะ-สัน-ตะ-วง-ฉัน) เป็นฉันท์ ๑ ใน ๕ ที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงประดิษฐ์ขึ้น โดยนำใช้ในงานนิพนธ์ “เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์” ที่ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๘ และตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๒ ในงานพระศพหม่อมเจ้าหญิงพรรณพิมล วรวรรณ พระธิดาองค์ใหญ่ของท่านเอง โดยฉันท์อีก ๔ ฉันท์นั้นประกอบไปด้วย •อินทรลิลาตฉันท์ ๑๑ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14264.msg51859#msg51859) •ภุชงควิเชียรฉันท์ ๑๒ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14274.msg51879#msg51879) •ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14296.msg51949#msg51949) •วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14283.msg51909#msg51909) ๑.) รูปแบบของวสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๘ พยางค์ ........ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๕ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาท จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๒ - ๔ .......... ๓ - ๔ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ - ๐ แต่ใน /พระไทย์ /อุระระทึก ขณะศึก /สะอึกพระองค์ พลาดพล้ำ /ผิจำ /จะยุธะยง สิมิสู้ /จะรู้ไฉน ๐ เสียทีผิชีวะมรนาตม์ ก็คละคลาดพระบาทคละไล ที่รักและที่สรณะใคร ฤ จะเปรียบจะเทียบจะถึง ๐ อาสาและกล้าก็เพราะกตัญ ญวะมั่นมิพรั่นมิพรึง หลายทวนและหวนบุนะคำนึง มนะแน่วมิแผ่วมิกลาย ๐ เถิดเกิดก็เชิดประยุรชาติ กะชิวาตม์จะขอถวาย เป็นราชพะลิศอุทิศะหมาย ทนุปองสนองพระคุณ ๐ เหลียวหามหาปริยะนิเวศน์ ชละเนตร์ระร่อระรุน วังเอ๋ยสิเคยสุขะนุกุล ก็จะพรากจะจากจะลา ๐ โอ้อุทยานกุสุมะกล่น สุวคนธะชื่นชิวา เคยปรุงประทิ่นอุบะบุหงา สิตระหลบผะอบถวาย ๐ ชมพู่มะเดื่อผละวิเทศ ณ นิเวศน์ถนอมบ่วาย หวงห่อพะนอรสะบ่คลาย มธุโรชพระโปรดเสวย ๐ เครื่องว่างก็พ่างทิพยะภักษ์ พระมิพักมิพึงเสบย ยามเย็นมิเว้นทิวะสะเคย ปฏิบัติพระขัติยา .................. ฯลฯ .................. (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์) - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ - ๐ ไทยชาติสวาทวิมลมิตร สุจริตสนิทหทัย ต่อหมู่สตรูประทุษใจ สิจะร้ายและหมายประหาร ๐ ใครดีและมีคุณะประจักษ์ รสะรักสมัครสมาน ไทยนี้ก็ปีติปฏิการ ปฏิพัทธ์มนัสสนอง ๐ หากใครนิสัยทุรอุบาทว์ รณะชาตินิวาสจะครอง ไทยนี้พลีชิวิตะจอง จิตะมาดพิฆาตตะบึง ๐ แผ่นดินบ่สิ้นสกุลไทย ขณะใดก็อย่าคะนึง ไทยชาติมิขาดอุระรำพึง ระอุแค้นจะแทนเสมอ ๐ เราไทยมิใช่นิยมการ รณะรานทะยานทะเยอ แต่ถ้าประดาอริเผยอ ยุธะปองก็จองผจัญ (วีรธรรมคำฉันท์ : จ.สุวรรณทัต) - วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ - ๐ ครั้นแล้วก็กล่าวอธิษฐาน ธ ประทานประดาลสิดัง ใจปรารถนา มฤคะยัง ก็ประสิทธิบารนี ๐ จักเซ่นจะวักสมนะคุณ อนุกุลดนูทวี เสี่ยงเสร็จก็สู่คหณะมี จิตะมุ่งมฤคประหาร ๐ น่าหลากเพราะพรานสพมฤค ชุมะถึกก็ดื่นก็ดาล ดาษได้ก็หลายมิคะประมาณ และก็ฆ่ามฤคบุชา ๐ เอาเลือดละเลงพระชินวร อดิศร ณ ศาสดา เลือดติดเกรอะกรังพระวรกา- ยะก็เปลี่ยนพระวรรณะแดง (ฉันท์พุทธปฏิมาสดุดี) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |