|
หัวข้อ: - คชลีลาศฉันท์ ๑๒ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 21, พฤษภาคม, 2565, 11:05:02 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/8A.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1673) - คชลีลาศฉันท์ ๑๒ - คชลีลาศฉันท์ ๑๒ (คะ-ชะ-ลี-ลาด-ฉัน) เป็นฉันท์ที่เสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์ ประดิษฐ์ขึ้นในปี ๒๔๘๗ ใช้ในนิราศจันทบุรีคำฉันท์ ซึ่งภายหลังรวบเป็นรักนิรันดรคำฉันท์ ๑.) รูปแบบของคชลีลาศฉันท์ ๑๒ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๖ พยางค์ ....... วรรคหลังมี ๖ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ ....... ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาท จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ - ๓ ........ ๓ - ๓ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - คชลีลาศฉันท์ ๑๒ - เพื่อจะปลด /ลดระทม ทุกข์ระบม /ตรมอุรา ภาระว่าง /ห่างก็หา ธรรมชาติ /สุทธิชม ธรรมชาติดาษดา แนวพนาเนินพนม ทัศนีย์ปรีย์นิยม ย้อมหทัยให้สราญ เที่ยวตระเวนไศลสิงห์ อ่าวกระทิงถิ่นตระการ งามวิจิตรพิสดาร พ้นพจีที่จะไข ยืน ณ ยอดเขาศิลา ทัศนาใกล้และไกล ภูมิภาพอันพิไล เห็นถนัดทัศนีย์ อ่าวกระทิงเชิงสิขร หินสลอนริมนที หาดละลิบลานฤดี คลื่นฉะฉาดสาดกระจาย มองชะโงกผาชะเงื้อม สิงหเลื่อมพรรณราย แลละลิ่วหวิวมิวาย เลยมิอาจทัศนา เกาะจุฬาม้าชะงัก มองสุนัขไล่วิฬาร์ แมวเสมือนจักผวา เข้าสะกัดฟัดเกาะหนู และละลิ่วเป็นขบวน ชมก็ชวนพิศดู นึกคะนึงถึงพธู กลับพินิศพิศมิเพลิน แม้นยุพามาจะนำ เที่ยว ณ ถ้ำไศลเนิน ล่องทะเลเร่เผชิญ คลื่นและลมชมพนานต์ ............... ฯลฯ ............... (รักนิรันดรคำฉันท์ : เสวตร เปี่ยมมพงศ์สานต์) - คชลีลาศฉันท์ ๑๒ - อารุยาว่าดิฉัน นี่แหละภรรยาพณิช นามน่ะบานูสถิตย์ ร้านสะไบใหญ่เจริญ เคยระบายขาย ณ ท่าน มาประมาณมากและเกิน- จำฉะนี้นี่เผอิญ ใช้ดิฉันพลันและมา อ๋อ ธ บานูน่ะรู้- จักสิผู้เคยสมา- คบกะฉันชอบชะตา ต้องฤทัยใยจะลืม เจ้านครแย่งแถลง เพื่อแสดงพจนะปลื้ม ฉันกะบานูน่ะลืม กันก็ยากมากแหละจริง ด้วย ธ นับถือกะฉัน ใจนะมั่นมิตระยิ่ง อารุยาแย่งประวิง พจน์นะว่าสาธยาย สัจจะบานูนะมี ทุกข์ทวีมานะหลาย ท่านมิรู้หรือคะนาย ว่า ธ แร้นแค้นระทม อารุยาเล่าระบิล แจ้ง ธ สิ้นทรวงก็ตรม ยกยุบลยากผสม เรื่องระคายเคยผจญ เรื่องวิบัติขัดนะทรัพย์ เจียนจะยับยั้งระคน เหตุระกำซ้ำกมล มิลุจุดเจตนา เจ้านครรับคดี เรื่องฉะนี้ฉันจะว่า หมอชิเมนท์มันจะมา ใช้นะธนจนจุใจ แต่ทว่าหล่อนล่ะต้อง คิดสนองรับ ณ ไม- ตรีกะฉันอันจะได้ ขอกะหล่อนก่อนจะทำ นี่แน่ะฉันมันก็โต คงมิโง่ขอแนะนำ ใคร่จะปองของ ธ กำ- นัลน่ะก่อนก็จะดี อารุยาหล่อนมิรัก ไม่สมัครเศร้าทวี เห็นมิช่วยแล้วนรี รีบคระไลคืน ณ คาม ............... ฯลฯ ............... (อารุยาคำฉันท์ : ลออง จุลกะเศียน) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |