|
หัวข้อ: - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, พฤษภาคม, 2565, 10:41:53 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/0F.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1676) - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ (ทา-ตุม-มิด-สา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า เจือไว้ด้วยคณะอันแปลก ๆ ไว้ด้วยกัน ๑.) รูปแบบของธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๔ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๑ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ครุ-ครุ-ครุ-ครุ .............. ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ- ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๒ .......... ๔ - ๓ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - ครั้งนี้ /จักเผา ณ พระเกศเกล้า /มิให้นาน ด้วยไฟ /ร้อนราญ ประทุเพียงเพลิง /พิเศษฤทธิ์ เพลิงนี้อำนาจ สุระแรงกาจกำแหงจิต เหมือนการจุมพิต ละก็ข้านำเสนอมา จากนางงามเลิศ อรโฉมเฉิดวิเลขา เทียบโฉมโสภา กะพระองค์แล้วมิแพ้กัน นางนี้มีลัก- ษณะพริ้มพักตร์พิมลขวัญ เนตรงามเทียมทัน นยะตาเนื้อสนิทหวาน งามผิวผ่องพรรณ รุจิแจ่มจันทร์จรัสมาน ปากแดงแสงฉาน ดุจะสีเลือด ณ อกนาง! .................. ฯลฯ .................. (อติรูปคำฉันท์ : หม่อมหลวงหญิงประมูลมาศ อิศรางกูร) - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - หญิงโมเปรมจิต ก็เพราะสมคิดประสิทธี ทองเหลืออารี อนุโลมตามประสงค์ตน จึ่งชี้แจงว่า ผิคระไลคลาลุตำบล ทุ่งสัมฤทธิ์พล ก็จะพำนัก ณ ราตรี คืนนั้นจันทร์จ้า จะอร่ามหล้าพระเมธนี ข้าเห็นเป็นที จะประหัตราญประหารลาว คืนนั้นหลานข้า จระสู่รามพิชัยชาว- เวียงยอมเสียสาว กะริปูโดยมิกีดกัน มอมเหล้าแม่ทัพ ลุ’มลาวหลับละเมอฝัน เอาดาบของมัน น่ะกระชับหัตถ์-และตัดเศียร! .................. ฯลฯ .................. (สุนารีคำฉันท์ : วชิรินทร์ มนเทียรทอง) - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - เจ้าเมือง, หมอยา และพิพากษาน่ะตรีมาร แก้แค้นคงดาล ประลุจุดเจตนารมย์ "บานู" นั้นว่า ผิวะเธอหาวิถีสม แล้วแต่อารมณ์ จะกระทำเถิด นะนงเยาว์ ปัญญายอดหญิง กิจะทุกสิ่ง ธ อาจเอา เสร็จได้ดังเรา จะประสงค์สมมโนแน่ ฉันเชื่อเชิงเชา- วะนะนงเยาว์มิเชีอนแช ทำไรแล้วแต่ นุชะคิดควร กระทำเทอญ .................. ฯลฯ .................. (อารุยาคำฉันท์ : ลออง จุลกะเศียน) - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - ตรัสถามความชัด อุระข้องขัดมนัสครวญ น่าชังช่างชวน ริละเมิดหลงพะวงเกิน หากราญหาญหัก จะฉกาจเกรี้ยวนักก็คนเดิน ขุกคิดขวยเขิน กละอัดอายระคายใจ สามนางต่างด่วน จระจากสวนมิช้าใย สู่ปราสาทไพ- จิตรเฝ้าองค์อนงค์นวล สบเนตรศรีเมือง กละค้อนเคืองริเรื่องชวน พราหมณ์น้อยคอยกวน และก็ซักไซ้มิได้มา ถามไถ่ไม่จบ จะขยับหลบก็ถามหา ฝากดอกจำปา ระกำตามเข็ญลำเค็ญใจ .................. ฯลฯ .................. (ศรีสุดาคำฉันท์ : นายนราภิบาล) - ธาตุมมิสสาฉันท์ ๑๑ - ครั้นแจ้งแสงทอง สุริยาส่องจรัสศรี มัวสางจางดี และพระอาทิตย์ก็ดวงแดง เสียงคั่งวังยส ชยะปรากฏตะโกนแรง ล้วนลั่นกันแสง สรอื้ออึงคะนึงไป ว่านุชบุตรี ยสะภูมีมิได้สัยน์ ค้นคว้าหาใน วระมนเทียรก็ไม่เห็น ในนอกซอกเวียง ก็มิพานเพียงพระฉายเพ็ญ เกิดยุคขุกเข็น ทุขะฉันใดก็เหลือทาย กำนันพลันทูล คติเค้ามูลพระเดียวชาย ยสชัยใจหาย ก็เสด็จนำสตรีมวล เที่ยวค้นจนอ่อน อุระทอดถอนหทัยครวญ พลางจิตคิดหวน ตริระลึกว่าธิดาคง ตามหาสามี เหมาะจะไปที่กระไดวง เวียนได้ไปบง ณ ระเบียงบนพระมนเทียร ชายบรรพ์ครรไล ตะละคนไปก็ไปเตียน มากหน้าอาเกียรน์ ผิวะไปแล้วมิแคล้วหาย .................. ฯลฯ .................. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพาณิชย์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |