|
หัวข้อ: - ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 23, พฤษภาคม, 2565, 11:40:42 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/5U.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1679) - ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ - ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ (พุด-ชะ-พง-ฉัน) เป็นฉันท์ ๑ ใน ๕ ที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงประดิษฐ์ขึ้น โดยนำใช้ในงานนิพนธ์ “เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์” ที่ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๘ และตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๒ ในงานพระศพหม่อมเจ้าหญิงพรรณพิมล วรวรรณ พระธิดาองค์ใหญ่ของท่านเอง โดยฉันท์อีก ๔ ฉันท์นั้นประกอบไปด้วย •อินทรลิลาตฉันท์ ๑๑ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14264.msg51859#msg51859) •ภุชงควิเชียรฉันท์ ๑๒ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14274.msg51879#msg51879) •วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14283.msg51909#msg51909) •วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14289.msg51925#msg51925) ๑.) รูปแบบของภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๖ พยางค์ ........ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๓ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาท จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ - ๓ .......... ๓ - ๔ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ - ๐ ประทับทัพ /ก็จับรบ ฤ จะหลบ /จะราผจญ ผิเอาชัย /มิได้ทน มรณา /มิล่ามิถอย ๐ ทหารมอญนะอ่อนหลาย นิระนายพหลทยอย ละต่างหนีละต่างพลอย ทรยศมิอดมิทน ๐ ทหารชานชำนาญรบ ก็ริหลบระเหระหน เพราะเจ้าหนุ่มพระจุมพล ธ เละเลวและเหลวไถล ๐ ฝรั่งโปรตุเกสนอก อุอะออกจะช่วยกะไท ประยุทธ์หน้าพม่าใน ชละธารชำนาญทะเล ๐ ทหารม่าน ณ น่านน้ำ ก็กระหน่ำฝรั่งประเด ละตายแหลกและแตกเห กะสลุบขยุบขยาย ๐ ทหารตีนก็ปีนเมือง พละเนื่องทวารทลาย กะยอดินมิหมิ่นหมาย กละศึกก็สมถวิล ๐ นครมอญก็นอนแผ่ ฤ จะแก้ จะกันอรินทร์ สการวุฒิภูมินทร์ ก็ประลาต ณ รัชนี ๐ เสด็จแปรเพราะแน่หนึ่ง พระจะพึ่งนราบดี พระพี่เขย ธ เคยมี มิตระจิตสนิทเสนอ .................. ฯลฯ .................. (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |