|
หัวข้อ: - เมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 31, พฤษภาคม, 2565, 11:44:00 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/hf.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1681) - เมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ - เมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ (เม-คะ-วิบ-ผุด-ชิ-ตา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศประดุจมหาเมฆอันกระหึ่มเสียง ๑.) รูปแบบของเมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ หนึ่งบท จะมี ๓ วรรค (โดย ๓ วรรคถือเป็นหนึ่งบาท) วรรคแรกมี ๑๒ พยางค์ วรรคสองมี ๔ พยางค์ ........ วรรคสุดท้ายมี ๓ พยางค์ (รวมเป็น ๑๙ พยางค์ ในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .......................................... ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรค จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ + ๓ + ๖ ๑ + ๓ …….…….. ๓ ฉันท์นี้ให้ทอดจังหวะเสียงในคำที่ ๖ ของวรรคแรกสักหน่อย เพื่อช่วยหูผู้ฟัง ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่วนวรรคที่สามเป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๑ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - เมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ - สุนัขจอก /เย้ยยิ้มบอก / "สรณะสติดี งวง /และงามี .................................. ก็ยึดไว จะช่วยองค์ /ดุจจำนง /พระหฤทัยะไง นี่ /แหละผลนัย ............................... จะตอบแทน พระองค์ปรานีศรัทธา พจนะตนุแผน ขอบพระคุณแสน" ........................... และกล่าวกล "ผิว์สูเจ้าขาดคบเหล่า ธิระนรพิมล บ่อย ณ ครั้งตน ............................... จะเกิดโทษ และสูเจ้าต้องตกเข้า กะทุรชนโหด บ่อย ณ ครั้งโปรด ............................ พิจารณ์องค์" สรุปในเรื่องนี้ไซร้ บรมคชะดง จม ณ บึงลง .................................... มิถอนตน สุนัขจอกต่างชิงออก จระคชะสกนธ์ เหนือศิโรตม์วน ................................ และถ่ายมูล ณ ตาหู ถ่ายรดดู วิกลปฏิกูล หยันเยาะเย้ยพูน ............................. อุราบาท สฤษดิ์สมแช่มชื่นชม เพราะพิชิตชิวาต แห่งคชาชาติ .................................... และกินเลย (หิโตปเทศคำฉันท์ : สอาด สมบัติศิริ) - เมฆวิปผุชชิตาฉันท์ ๑๙ - ชโยฃ้าขอกล่าวคำประจุคะมะนะการ แด่พระผู้ผ่าน ................................... มไหศวรรย์ ชโยขอให้องค์ท้าวนระปติพระชัน- มายุร้อยพรร- ................................... ษะกาลยง ชโยขอให้มีชัยชำนะอริทนง สมประสงค์องค์ ................................ อธีราช ชโยขอให้องค์ขัตติยะนิกรนาถ สิทธิสมมาด ..................................... ณ กิจการ ชโยขอจงทรงเกษมสุขะฤดิสราญ ทุกทิวากาล ...................................... และราตรี ชโยขอจงองค์ท้าวปิยะนรบดี คงพลังมี .......................................... นิรันดร! (มัทนะพาธา : พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |