|
หัวข้อ: - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 04, มิถุนายน, 2565, 10:52:26 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/RT.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1702) - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - สวาคตาฉันท์ ๑๑ (สะ-วา-คะตา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีคณะมาเป็นอันดี ๑.) รูปแบบของสวาคตาฉันท์ ๑๑ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๗ พยางค์ วรรคหลังมี ๔ พยางค์ (รวมเป็น ๑๑ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .............. ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓-๔ .......... ๓~๑ เหมือนกันทุกบาท โดยคำ ที่ ๓ ของวรรคหลังนั้น ให้ทอดเสียงยาวหน่อยเพื่อช่วยหูผู้ฟัง ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - ๐ นางก็กุม /ก ร อชา นัยะนา~คอย คุมจะยอน /ปิยะทยอย นิจะแยง~ใจ ๐ พลางก็ว่า /อชะสดับ สิแน่ะศัพท์~ไกล ฟังสิตั้ง /พระหฤทัย สุตะสำ~เนียง ๐ ราคุวงศ์วิริยะเบน สิระเอนเอียง เงี่ยสดับสวณะเสียง ลหุเลือนยิน ๐ อย่างกระแสสลิละสา- ค ร วาริน เคล้ากะเสียงสมิระพิณ คละผสมกัน ๐ ศัพทะแผ่วดุจะอุโฆษ สตะโยชน์บัน- ลือประจากทิศะภวันต์ อชะวาบใจ ............. ฯลฯ ............. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพาณิชย์) - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - ๐ ปางพระองค์ปรมะพุทธ สุวิสุทธิ์ญาณ ทรงตระหนักวิริยะกาน- ตะประพฤติ์ธรรม ฯ ๐ โดยสุคต วทะนิสั- ย วินัยนำ กอบมโน ประณิธิจำ นิระบรรจง ฯ ๐ จึงเสด็จนคระอา- ลวิพาสงฆ์ ภิกษุเบญจะสตะมง- ค ล โอฬาร ฯ ............. ฯลฯ ............. (เปสการธิดาคำฉันท์ : นายนราภิบาล) - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - ๐ ฃ้าจะวอน สุปิยะรัตน์ ก็สะบัดพักตร์ ราวกะทราม และทุรลักษณ์ บมิมีดี ๐ ฃ้าจะกล่าววัจนะจัง ละนะครั้งนี้ คือผินางจะบมิมี มนะรักไซร้ ๐ ฃ้าจะมีฤดิประนอม ฤ จะยอมให้- หล่อนนะรักบุรุษะใด นะรึอย่าคิด ๐ เมื่อดนูจะบ่มิสม อภิรมย์จิต จักมิยอมบุรุษะชิด มัทะนาแล้ว ๐ จำจะลาละปิยะนาฎ เพราะจะคลาดแคล้ว คงมิเห็นสุวธุแก้ว มณิกลอยตา ๐ แต่ ณ กาละทิวะนี้ วนิดาภา เป็นสุกุพฺชกะผกา บมิเปลี่ยนเลย ๐ เพื่อประกันบุรุษะอื่น บมิชื่นเชย โฉมอนงค์ดรุณิเอย วจะฃ้าขลัง ๐ สาปก็จักอจิระสิท- ธิสมิทธิ์ดัง ฃ้าประกาศวจนะสั่ง นะสดับดี ๐ กลายเถอะร่างสุมัทะนา ดุจะมาลี เป็นสุกุพฺชะกะฉะนี้ เถอะนิรันดร! ............. ฯลฯ ............. (มัทนะพาธา : พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว) - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - ๐ อย่าประพฤติประทุษโทษ หฤโหดหาญ โลกฤใฝ่ทุชนพาล ก็เพราะไร้ผล ๐ ที่รหัสยบมี ณ วิธีกล กิจผิปิตตุริตดล- ะขจรจาย ๐ กามคุณะณมนุษย์ แหละจะสุดหมาย เหตุอนิจนิยคะกลาย ก็จะแปรไป ทุกข์มิถึงนิกรชน นิรมลใจ ๐ เลิกละกิจจธุระไกล บมิกังวล ............. ฯลฯ ............. (ธรรมานุสสรณ์ : อุบลวรรณ) - สวาคตาฉันท์ ๑๑ - ๐ ศรวิเศษ พระอวตาร บมิทานเท่า ศรอนงค์ นยนะเข้า หฤทัยเรียม ๐ รูปพรรณ วิมลลักษณ์ นริศักดิ์เสียม แรกกำดัดดรุณิเอี่ยม สุอุไรตา ๐ อ้าอะไรจะดลจิต- ต กนิษฐา ว่าดนูนิจวิกา- ละวิกลใจ ๐ จ่อพธูพิศะประจัก- ษะตระหนักใน เฝ้าชะแง้ นยนะไป บมิสมปอง ๐ เข้า ฤ เย็น ก็ยลพบ นุชะสบมอง กลจะทราบ หทยะของ ดนุเจตนา ๐ แต่ประสพนยนะน้อง ดนุต้องวิกาล์ แต่ประสพ นยนะอา- ดุรโศกถึง ............. ฯลฯ ............. (ได้แต่แล : สุวัณณ์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |