บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 05, มิถุนายน, 2565, 11:10:20 PM



หัวข้อ: - ยุวมติฉันท์ ๒๕ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 05, มิถุนายน, 2565, 11:10:20 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/xW.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1700)

- ยุวมติฉันท์ ๒๕ -

                ยุวมติฉันท์ ๒๕  (ยุ-วะ-มะ-ติ-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า  ประกอบไปด้วย ระ คณะ  ชะ คณะ เป็นต้น

๑.) รูปแบบของยุวมติฉันท์ ๒๕

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค

        บาทที่ ๑ /    วรรคแรกมี  ๗  พยางค์ ........... วรรคที่สองมี  ๗  พยางค์
        บาทที่ ๒ /    วรรคที่สามมี  ๖  พยางค์ ........ วรรคสุดท้ายมี  ๕ พยางค์

                 (รวมเป็น  ๒๕  พยางค์ในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ – ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ  แต่ละวรรคจะมีลักษณะ  คือ

              ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ .............. ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ
              ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ .................... ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

               โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น

                ๔ - ๓ ................ ๔ - ๓
                ๒ - ๔ ................ ๒ - ๓


๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่  ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่  ๓
                ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

           - ยุวมติฉันท์ ๒๕ -

           ๐ กาละก่อน/สดับยุบล             กระษัตริย์ ณ ชน/มธุราฐ์
           มหา/สมุทระนาม์                      ผดุง/ประชายุติ
           .........
           ๐ ยังวิเว/กะรัฐพิราม                 กระษัตริย์พระนาม /ศิริคุต
           เถลิง /ถวัลย์วิสุท-                      ธิเวช /ยวุฒิไกร
           ๐ ยังนคร/วิบูลสุพุทธ์                มหาสมุทร์ /ภคินัย
           ทแกล้ว /ทหารวิสัย                    เจริญ /วินัยดี
           ๐ อัศดร/คชาณรงค์                   จะยุทธะยง/วิระที
           พระดำ/ริการณ์จะกรี-                ฑะทัพ/ขยี้นาถ-
           ๐ องค์มหา/สมุทระศรี               ณ แดนบุรี/มธุราฐ
           ก็ทรง/ประชุมอมาตย์                จะยุทธ/จะยาตร์ไง
           ๐ เอตะเชนมหาอมาตย์            ถวายพระศาสตร์มติไข
           จะเยี่ยงบุราณวิสัย                    จะสบพิชัยชาญ
           ๐ นามกวีสุบัณฑิตา                  แถลงพระราชะวิจารณ์
           จะต้องตระเตรียมสถาน             นครภิบาลคง
           ๐ จึงจะยกพหลประเวศ             ประจญประเทศจะณรงค์
           ธิเบศร์วิบูลมิปลง                      พระทัยประสงค์ทำ
           ๐ ทรงมิเชื่ออมาตย์สิทูล            พิโรธ ณ มูละจิคำ
           ตวาด อมาตย์ "ริยำ                   มิฟัง สิคำมึง
           ๐ เร่งกะเกณฑ์กะบวนพหล       จะยกผจญอริถึง-
           บุรี ริปู" เพราะดึง                       และดื้อมิพึงวาท
           ๐ แล้วขบวนพหลก็ไคล             ประชิดไผทมธุราฐ
           มหาสมุทร์ฉกาจ                       มิทรงประมาทการณ์
           ๐ ทรงตระเตรียมสมรรถรณ       ณ เทศตนอภิบาล
           ลุเรียบระเบียบประสาน             ก็เคลื่อนทหารยุทธ
           ๐ ทรงณรงค์ฉกาจฉกรรจ์           ประจญประจัญศิริคุต
           ธ ถูกกระหนาบมิหยุด               ก็พ่ายเพราะวุฒิเผา
           ๐ เร่งจเรคะเนนคร                    สมุทรภุธร ธ มิเขลา
           ก็โจมก็ตีมิเบา                           วิบูลสิเฉาก็พัง
           ๐ องค์กระษัตริย์ก็ซุกก็ซอน       ก็หลบก็ซ่อนชิวะหวัง
           จะยั่งจะยืนจิรัง                         จะคืน ณ วังครอง
           ๐ แต่มหาสมุทรชาญ                 ประกาศทหารตะละกอง
           เสาะค้น ณ หนสิปอง                ทหารสนองจง
           ๐ ค้นมิช้าก็หาสิพบ                   มิอาจจะหลบวรองค์
           มหาสมุทร์ก็สง-                        เคราะห์โดย ธ ปลงชนม์
           ๐ นี่แหละเรื่องมิเตรียมสถาน     เสบียงทหารบุริตน
           ลุพร้อมสะพรั่งกะพล                 สตรูประจญจาย
           ๐ ราชะพึงผดุงประเทศ              และปก ณ เขต วิระหมาย
           พสกนิกรสบาย                         พระเกียรติ์กระจายลือ
           ๐ ปวงสตูรพสกก็หวาด              ก็ต้องฉกาจมิละหือ
           ผดุง ณ แคว้นระบือ                   นิยมเพราะถือธรรม์
                          ............... ฯลฯ ...............
                                                                    (หิโตปเทศคำฉันท์ - สอาด สมบัติศิริ)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)