|
หัวข้อ: - กุมารลฬิตาฉันท์ ๗ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 06, มิถุนายน, 2565, 10:33:12 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/tvM.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1706) - กุมารลฬิตาฉันท์ ๗ - กุมารลฬิตาฉันท์ ๗ (กุ มา ระ-ละลิตา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีสำเนียงลิลาศดังประดุจกุมารผู้เจริญวัย ๑.) รูปแบบของกุมารลฬิตาฉันท์ ๗ หนึ่งบท จะมี ๔ บาท แต่ละบาทจะมีเพียง ๑ วรรค วรรคละ ๗ พยางค์ ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค คือ ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ ........ ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒-๕ ..... ๒-๕ เหมือนกันทุกวรรค ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๒ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - กุมารลฬิตาฉันท์ ๗ - ๐ พระมา /มุหะพิโรธขู่ ดนู /ประดุจะเป็นภัย พระผู้ /ภมระภูไธย ไฉน /จะทะเลาะกับบัว ๐ ระริน /สลิละนัยน์พลาง และนาง /ก็หฤหรรษ์หัว เถอะทั้ง /พระทรนงตัว ดนู /ปิติจะวันทา ๐ จะชอบ รึจะมิชอบตู ดนูปิติจะบูชา จะชอบ รึมิชอบภา- -ริยา ก็จะมิว่าไร ๐ อะไรอริขนันขวาง จะถางดะมินิยมใด จะขืนพระหฤทัยไส สมร ดนุอนาถา ๐ พระไม่พิริยะรำลึก ตริตรึกบุรพะกาลภา- วะฟังสิพจนาอา- ทิสุข สมัยะชาติหลัง ๐ พระเคยพิศะพิลาสเมีย พระเคลีย รสะสุคันธัง คราคะอภิรมย์ฟัง สุคีตะดนุกล่อมนอน ๐ ยุคลนัยนะของข้า พระว่า วชิระอรชร มิเหมือน รสะมิวาววอน วะวาม ประดุจะตาฉัน ............. ฯลฯ ............. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพาณิชย์) - กุมารลฬิตาฉันท์ ๗ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัยโดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส) ๐ อนึ่งอนุชะร่วมสุข และทุกขะบ่มิร้าวราน ประเล่หะมิตระสันดาน และสัตยะอุชุภรรดา ๐ ประกาศสุคตะเวที สขีสมะภริยา ประเสริฐคุณะอุฬารา ธิการะผละแหล่หลาย ๐ อนึ่งอนุชะเยงยำ กระทำประพฤติต่ำกาย สวามิศระหนึ่งนาย บ่นึกประทุษะโทษา ๐ จะโกรธและจะประกอบโพย จะโบยและบริภาษนา บ่ตอบและบ่มิโกรธา ธิวาสน์ฤทยภักดี ๐ มุนิน ท ร แสดงคุณ วิบุลย์บวระนารี ธ เรียก วนิดะทาสี สมา ส ม ร ชายา ๐ อนงค์อนุชะทั้งสี่ ชิวีมรณะคลาดคลา คละไลสุคติโลกา ภิรมย์ทิพยไอศวรรย์ ๐ นิพนธ์พจนะสมญา กุมาระลฬิตาฉันท์ ธิบาย บทะฉบับบรรพ์ ประกาศ นิ ก ร เมธา ฯ (ฉันทศาสตร์ : กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (จารึกวัดพระเชตุพนฯ)) (จารึกไว้อยู่ทิศใต้ ณ เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นใน ต้นที่ ๒ นับจากพระวิหารพระปัญจวัคคีย์ - พระวิหารพระนาคปรก) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |