|
หัวข้อ: - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 15, มิถุนายน, 2565, 12:27:22 AM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/Xu.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1705) - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ (กุ-สุ-มิ-ตะ-ละดา-เวลิตา-ฉัน) หรือ กุสุมิตลดาเวลลิตาฉันท์ เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศประหนึ่งเครือเถาอันมีดอก ๑.) รูปแบบของกุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ หนึ่งบท จะมี ๓ วรรค วรรคแรกมี ๑๑ พยางค์ วรรคสองมี ๔ พยางค์ ................. วรรคสุดท้ายมี ๓ พยางค์ (รวมเป็น ๑๘ พยางค์ ในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ ครุ-ครุ-ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ .................................... ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรค จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ - ๒ - ๖ ๑ - ๓ ....................... ๓ โดยคำที่ ๕ ของวรรคแรกนั้นให้ทอดเสียงหน่อยเพื่อช่วยหูผู้ฟัง ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่วนวรรคที่สามเป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๑ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ - ๐ หงสามินทร์ /ปิ่นมอญ /จระยุธะขบวน เร่า /ฤดีอ่วน ............................. อุรางค์หมาง ๐ เทิดทัศนาสัตว์จัตุบทะคณะพลาง ส่ำมฤคกวาง ............................ กระจงไพร ๐ หมูหมีเม่นเร้นพฤกษะอุระภิมะภัย เกริกพหลไกร ........................... ก็พรั่นพรึง ๐ แรดโคควายร่ายหลบวนะมนะขมึง ฝูงกระต่ายอึง ........................ ตะลุยหนี ๐ เยียงผาเผ่นผาโผนประดุจะปฐพี เสียงสุวาณมี่ ........................... สยองคน ๐ ช้างเถื่อนเกลื่อนโขลงพ่ายพหละและคำรน วิ่งกระเจิงวน ........................... ประแปร้นแปร๋ ............. ฯลฯ ............. (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์) - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ - ๐ สมอยากฝากอยากไว้กิรติคุณะตาม ดำริสมความ ............................... ประสงค์คิด ๐ ซึ่งเพียรแต่งจนได้ศุภผลสฤษดิ์ นี้เพราะภาษิต ............................. วิเศษนำ ๐ คือ "กิจจักสำเร็จเพราะวิริยะกระทำ" คอยตะบอยจำ ............................. สลักจิต ๐ ขอให้ผลงานนี้จิรถิระสถิต แผ่พิศาลกิต- ................................ ติคุณนาน ๐ ขอผู้อ่านได้รับรสะสุขะสราญ ไว้ประดับญาณ ............................ และปัญญา ๐ หากพรฉันอาจสื่อกุศละสิริถา- พรสุภัทรา .................................... ประการใด ๐ ขอให้ท่านสบสิ่งสวัสะดิวิสัย สุขเกษมมัย .................................. เสมอเทอญ ................. ฯลฯ ................. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพาณิชย์) - กุสุมิตลดาเวลิตาฉันท์ ๑๘ - ๐ โอมอัญเชิญนารายะณะพระหริชาญ ชัยบำราบมาร ............................. ปะราชัย ๐ พร้อมด้วยเทวีศรีภะคะวะติวิไลย วรรณะผ่องใส ............................. วิมลเนตร์ ๐ โอมอัญเชิญองค์ตรีศุลิศิวะมเหศร์ นั่ง ณ ยอดเขต- ........................... ตะจอมผา ๐ อีกแม่เจ้าสฺวรรค์บรรพะติวะระอุมา ผู้พระชายา ................................. อุดมศักดิ์ ๐ โอมอัญเชิญธาดาปฏิจตุรพักตร์ เพ่งพินิศรัก- ................................ ษะสี่ทิศ ๐ ทั้งโฉมชายายอดสุธิระศุภวิทย์ ศิลปะสอนจิต ............................. จรุงใจ ๐ อีกขอเชิญท้าวศักระอมระวิชัย จอมสุราลัย ................................. มหิทธี ๐ พร้อมองค์เทวินปิ่นอมระยุวดี อินทฺระศักดิ์ศรี ............................ ศจีอร ๐ อีกขอเชิญองค์เทพระวิและศศิธร สองอมรยอด .............................. พยานกรรม ๐ อีกขอเชิญเทวานิกะระฐิติธรรม สิงสถิตอัม- ................................. พะรากาศ ๐ ทั้งทวยเทพที่สิง ณ ปฐวิอาจ รักษะทวยราษฎร์ ......................... ณ แดนคน ๐ เชิญทุกเทพเจ้าผู้สิริวระวิมล มา ณ มณฑล .............................. พิธีเทอญ ................. ฯลฯ ................. (มัทนะพาธา : พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |