บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 02, กรกฎาคม, 2565, 11:07:50 PM



หัวข้อ: - มัตตาฉันท์ ๑๐ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 02, กรกฎาคม, 2565, 11:07:50 PM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/ZJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1732)

- มัตตาฉันท์ ๑๐ -

                มัตตาฉันท์ ๑๐     (มัด-ตา-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า ยังผู้ฟังให้พิศวง

๑.) รูปแบบของมัตตาฉันท์ ๑๐

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค
                วรรคหน้ามี ๔ พยางค์ ........ วรรคหลังมี ๖ พยางค์

                (รวมเป็น ๑๐ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ

                ครุ-ครุ-ครุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ

      โดยแต่ละบาท  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น  ๒ - ๒ .......... ๕ - ๑    เหมือนกันทุกบาท

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๕  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -


        - มัตตาฉันท์ ๑๐ -

       ๐ ชนผู้/อาโยค                            ฤดิบริโภค~กาม
       ยิ่งปอง/คว้าตาม                          ปรมะปิยา~รมย์
       ๐ ผู้เสพส้องกา-                          มบ่มิจะสาสม
       จิตต์ยังหวังชม                             ก็จะมละร่างไป
       ๐ ปราชญ์ผู้รู้จบ                          กษณะกระทบใน
       สัมผัสตัดใจ                                บมิจะนิยมยิน
                   ............. ฯลฯ .............
                                                                (ธรรมานุสสรณ์ : อุบลวรรณ)

        - มัตตาฉันท์ ๑๐ -
       (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยนายฉันท์ ขำวิไล)

       ๐ สูรย์จันทร์แจ่มท้อง                    ทศทิศะส่องใส
       แวววามวับไว                                ชนะอุระรัญจวน
       ๐ แสงนี้ฤๅปูน                              และก็จะประมูลมวล
       ไม่คู่ไม่ควร                                   กะรศะมิปัญญา
       ๐ ชี้ชัดจัดแจ้ง                               ณ คณะแสดงปรา-
       กฏฉันท์มัตตา                               ครุลหุอย่าฉงน ๚ะ๛
                                                                (ฉันทศาสตร์ (๒๔๗๔) : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    •  กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)