|
หัวข้อ: - ปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 04, กรกฎาคม, 2565, 10:46:29 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/gM.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1724) - ปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ - ปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ (ปะ-หะระนะ-กะลิกา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า อันท่านกระทำไว้ซึ่งอันหยุดบทด้วยประการอันดี ๑.) รูปแบบของปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๗ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๔ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .............. ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๗ .......... ๗ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - ปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ - ๐ ผิวชนนิพิทัก/ ษะอนุกุลณะเอ/ กปิยปุต์ตะเสน่/ หะกมละบมิคิด/ ๐ ทุรกรณะนิรัน ดรวิยุคชนิด พิพิธปวุติกิจ ดุจะชิวิตะไฉน ๐ นรปติสิก็พึง ประพฤติหทัย กะสรวะนระนัย อุตมะคุณะฉะนั้น ............. ฯลฯ ............. (มาสานุสสรณ์ : สุวัณณ์) - ปหรณกลิกาฉันท์ ๑๔ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส) ๐ พฤฒิคุรุอุปฌา อุภัยะกรชุลี นมสกระมลปรี ดิภิมตอภิรมย์ ๐ ศุภผลคุณะเคา รพยจะศุขสม สุคติศิริอุดม ทิพย์ยศะบริบูรณ์ ๐ ผิว์มนุษยอุบัติ วรอุติจสกูล อภิขติยประยูร อิศิริยมหิมา ๐ กลนิจวุติตน ก็ถกลคณะปรา กฎินพพิธมา นะนิหตะหฤไทย ๐ วิยพฤษะภพิศาล ดลภิชนะอุไภย คณะบรชนใด อปิยะก็บมิมี ๐ จะอภิรติมนัศ กรุณะมุทิตะปี ยอนุคหและนี รทุษนะภยพาน ๐ กลมละมหิฉะจิตร อลุทะกระมลมาน อปิฉะวิตกะลาญ อกุศละอสธรรม์ ๐ บมิริอตฤฉะโลภ หฤทยก็ตริสัน ตุฐิกรณนิรัน ดรสุธนฤมล ๐ กลประพฤติกตัญ ญุวุฒิสุจิตระกล นิรทุฐนรชน บุพคุณะอุปการ ๐ ก็อนุสรคนึง ประฏิคุณะอภิมาน ยุติดละชิวะลาญ ก็บมิมละสติหวัง ๐ กลสวนสะธรรม สุคตะพจนะฟัง อภิมุทะนะบกัง ชนุกุลกิจะคง ๐ คณนะบวรเบญ จะวิบุลยสุมง คลภพทวิทรง ศิริศุขะวฒนา ๐ กลบทะคณะฉัน ทคดิบุรกถา ปหรณะกลิกา ก็รจิตะพฤตินาม ๚ะ๛ (ฉันทศาสตร์ : กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (จารึกวัดพระเชตุพนฯ)) (จารึกไว้อยู่ทิศเหนือ ณ เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นใน ต้นที่ ๑๒ นับจากพระวิหารพระนาคปรก - พระวิหารพระป่าเลไลย์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |