บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 21, กรกฎาคม, 2565, 09:23:00 AM



หัวข้อ: - ภัททกะฉันท์ ๒๒ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 21, กรกฎาคม, 2565, 09:23:00 AM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/5B.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1777)

- ภัททกะฉันท์ ๒๒ -

                ภัททกะฉันท์ ๒๒   (พัด-ทะ-กะ-ฉัน)  ภัททกฉันท์ ๒๒ เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า เป็นเหตุให้เจริญศรัทธา

๑.) รูปแบบของภัททกะฉันท์ ๒๒

                หนึ่งบท จะมี ๔  วรรค  (โดย  ๔ วรรคถือเป็นหนึ่งบาท)

                วรรคแรกมี  ๖  พยางค์ ........ วรรคสองมี  ๖  พยางค์
                วรรคสามมี  ๖ พยางค์ ......... วรรคสี่มี  ๔  พยางค์

                (รวมเป็น ๒๒ พยางค์ในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ

              ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ................ ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ
              ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ............... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ

          โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น

                ๔ - ๒ .................. ๔ - ๒
                ๔ - ๒ .................. ๔

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๑  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

       - ภัททกะฉันท์ ๒๒-
           (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส)

       ๐ หนึ่งนฤนารถ/ะใด                     กรุณะให้/สยา
       ศนะและวัต/ถอา                          วศถะถาน/
       ๐ อีกหยะวา/หน์คช                      บวระรถ/ตระการ
       พิพิธราช/ะยาน                            และบริสัช/
       ๐ ส่ำศิริโภคภัณฑ์                         ยศมหรรต์มหัท
       ธนะพิเศศสวัสดิ์                            ภิรมยา
       ๐ เสมอฆนะเมฆถะถั่ง                  สลิละหลั่งนภา
       ลุดุจปราถนา                                ก็บมิขาด
       ๐ ควรจะระลึกพระเดช                  มหิศเรศภิวาทน์
       พระคุณะภูวนารถ                         นิจประนาม
       ๐ เนืองคณะมาตย์กระวี                ทฤษฎีณะความ
       วสดิวัตะตาม                                บทลิขิต
       ๐ พึงประฏิบัติ์รบอบ                     วิริยกอปพินิจ
       สกลราชกิจ                                   วิวิธการย์
       ๐ ลักษณพากยแสดง                    พจนะแถลงวิฐาร
       บุพฉบับประมาณ                         บทะก็บัณ
       ๐ ญาศยุติโดยประมวญ                กลก็ถ้วนณะวรรณ์
       พฤติสะภัทกะฉัน                          ทบริบูรณ์
       ๐ เฉลิมกิติยศอยุท                        ธยะมกุฏฤสูญ
       ศิริพิพัทธ์อดูลย์                             ก็จิรกาล๚ะ๛
                                                                (ฉันทศาสตร์ : กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (จารึกวัดพระเชตุพนฯ))
  (จารึกไว้อยู่ทิศเหนือ ณ เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นใน ต้นที่ ๒๕ นับจากพระวิหารพระนาคปรก - พระวิหารพระป่าเลไลย์)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    •  กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)