หัวข้อ: - เกตุมดีฉันท์ ๒๑ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 21, กรกฎาคม, 2565, 11:04:24 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/Rt.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1783)
- เกตุมดีฉันท์ ๒๑ - เกตุมดีฉันท์ ๒๑ (เก-ตุ-มะ-ดี-ฉัน) หรือ เกด มะ ดี ฉันท์ เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลิลาศงามเหมือนธงไชยใหญ่สูง ๑.) รูปแบบของเกตุมดีฉันท์ ๒๑ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค บาทที่ ๑ / วรรคแรกมี ๕ พยางค์ .......... วรรคสองมี ๕ พยางค์ บาทที่ ๒ / วรรคสามมี ๖ พยางค์ .......... วรรคสุดท้ายมี ๕ พยางค์ (รวมเป็น ๒๑ พยางค์ในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ .......... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ..... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรค จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ - ๒ ......... ๔ - ๑ ๔ - ๒ ......... ๔ - ๑ ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - เกตุมดีฉันท์ ๒๑ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยนายฉันท์ ขำวิไล) ๐ ศุภรา~ตริฉัน ฤก็พระจันทร์~จร งามณทิวา~บวร สุริยแข่ง~ไข ๐ ศุภสงฆศรี สมณะชีไพร เปล่งตบะปรับ ณ ใจ สละกิเลศกรรม ๐ ศุภราชะยศ ปกฏะทศธรรม เสริมวิรภาวะนำ นิกระสำราญ ๐ ศุภนามะโคตร ก็เพราะประโยชน์สาร จักฐิติโลกสินาน นระคะนึงแล (ฉันทศาสตร์ : ฉันท์ ขำวิไล) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |