|
หัวข้อ: - โทธกฉันท์ ๑๑ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, กรกฎาคม, 2565, 11:39:54 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/Tb.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1720) - โทธกฉันท์ ๑๑ - โทธกฉันท์ ๑๑ (โท-ทะ-กะ-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า เมื่อกล่าวนั้นมีสำเนียงกระทบคอ ๑.) รูปแบบของโทธกฉันท์ ๑๑ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๔ พยางค์ วรรคหลังมี ๗ พยางค์ (รวมเป็น ๑๑ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ......... ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๑ - ๓ .......... ๓ - ๔ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - โทธกฉันท์ ๑๑ - ๐ มาร /ด ร บิดา บุรพา /จริยาขาน เหตุ /อุปการ อนุศาส /นะประถมมา ๐ บุตรธิตุเอา อภิเคารวะบูชา เพื่อปฏิการ์ คุณะมาตุ์บิตุควรการ ๐ ชนอวชาต และประมาทะทุพลญาณ ย่อมตริริราน สุประโยชนะเสื่อมหาย ๐ บัณฑิตะพลัน ละอนันตอนัตถ์หมาย มุ่งคุณะทาย ศุภอรรถพิพัฒน์ผล ............. ฯลฯ ............. (ธรรมานุสสรณ์ : อุบลวรรณ) - โทธกฉันท์ ๑๑ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส) ๐ ปราศผลชอบ และประกอป ณ ประหมาทมาน ปราศคุณะสาร อิธะโลกย์บรโลกย์คลา ๐ หนึ่งก็จะชัก กิฬิลักษณะนานา อาทิสกา กิจะพนันก็จะพลันมลาย ๐ แห่งธนะสาร และจะลาญจะลุอันตราย ร้อนอุระวาย ศุขะรมยบสมบูรรณ์ ๐ มิตรอบาย- -ะสหายก็พิบัติพูน ทุกขะอดูร ดุจะพุทธะประสาทสาร ๐ ปราชบมิควร และจะชวนกิจะสมัคสมาน สมาคมะพาล ทุรลักษณะกักขลา ๐ โทธะกะฉัน ทก็สรรค์รจนาปรา กฏกถา พฤดิพากยหลากประหลาด ๐ หวังวจนา อนุสาศนะโอวาท ทวยธิรชาติ์ จะนิพนธ์กละแปลกแปลง ๚ะ ๛ (ฉันทศาสตร์ : กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (จารึกวัดพระเชตุพนฯ)) (จารึกไว้อยู่ทิศใต้ ณ เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นใน ต้นที่ ๑๓ นับจากพระวิหารพระปัญจวัคคีย์ - พระวิหารพระนาคปรก) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |