บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 14, มกราคม, 2568, 11:07:46 PM



หัวข้อ: - พิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 14, มกราคม, 2568, 11:07:46 PM
(https://img2.pic.in.th/pic/--ok-cov-1a71223ba15d0d9b8.png)

- พิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔ -

                พิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔     เป็นฉันท์ไทยที่ พ.ท. สุจิต ศิกษมัต ได้ประดิษฐ์ขึ้นโดยการร่วมคิดกับคุณมนตรี ตราโมท เพื่อเป็นเกียรติแก่จอมพล ป. พิบูลสงคราม ในวันครบรอบวันเกิด ๑๔ กรกฎาคม ๒๔๘๗ จึงได้บัญญัติจำนวนคำ ให้ฉันท์นี้เป็นฉันท์ ๑๔  เพื่อตรงกับวันที่จะฉลอง

๑.) รูปแบบของพิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค
                วรรคหน้ามี ๖ พยางค์ ........ วรรคหลังมี ๘ พยางค์

                (รวมเป็น ๑๔ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ   แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ

                ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ ......... ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ-ครุ

             โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น    ๒ + ๔ .......... ๔ + ๔    เหมือนกันทุกบาท


๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๔  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
                ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

      - พิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔ -

      ๐ เดือนหงาย /ประกายก่องฟ้า       รศะมิพร่า /พลาหคงาม
      แสงสาด /สะพราสภูพราม              ทิศะนุทิศ /วิจิตรแจ่มใส
      ๐ พฤกษา /คณาเนืองนับ               รชนิขับ /ระยับดอกใบ
      ทอดก้าน /สะท้านกิ่งไกว                ขณะพระพาย /ระบายโกรกหนาว
      ๐ น่านน้ำก็ล้ำไพจิตร                     กละนิมิตรสว่างพร่างพราว
      เถือกถ่องลำยองแนวยาว                รุจิระเรื้องประเทืองท้องธาร
      ๐ โลกหล้าอุฬาร์เลิศแล้ว                เพราะศศิแผ้ววิถีชื่นบาน
      ชวนชมภิรมย์สุขศานติ์                   ธุมะนะหายมลายกังวล
      ๐ อบอุ่นละมุนดวงจิต                    มธุชิวิตพินิจขวายขวน
      ทำกิจสฤษฏิ์ผลยล                         นยระบอบประกอบการงาม
      ๐ โสมสร้าง ณ ทางอำไพ                ประดุจะไทยประเทศในยาม
      ผู้นำพิบูลสงคราม                          ทะบริหารประทานสุขเกษม
      ๐ ไทยชื่นและตื่นตนทั่ว                  นุกิจกลั้วกมลอิ่มเอม
      สร้างตนถกลชาติเปรม                    มนะกะหายขยายผลงาน
      ๐ ยุคนี้แหละศรีไทยยุค                  พณทนุกเฉลิมองค์การ
      นำไทยประเทศไพศาล                    พิริยะคุณทะหนุนนำดี
      ๐ แจ่มจันทร์สิสรรเสกสร้าง             สิรินภางค์กระจ่างธาษตรี
      แข่งแขทะแผ่รังสี                            ชุติชะช่วงนะดวงใจไทย ฯ
                                                     (“วรรณดีสาร”  ๑๔ กรกฎาคม ๒๔๘๗)
                                                                                 (พ.ท. สุจิต ศิกษมัต)


      - พิบูลรัชนีฉันท์ ๑๔ -
      - วิสาขบูชา -

      คาบนี้ /ดิถีศุภฤกษ์                        รชนิเบิก /นภางค์พร่างพราย
      แรแสง /แจรงเมฆราย                     ระบุนิมิตร /วิจิตรเฉิดฉัน
      เยือนโฉมชะโลมภพพื้น                  รสะมิรื่นสกาวพราวพรรณ
      ทุกสถลสกลไกวัล                          จิรพิพัฒน์จรัสสดใส
      พุ่มพฤกษ์พิลึกล้ำเลิศ                     กุสุมะเฉิดสะเพริศนวลใย
      ท้องธารละหานเรืองไร                    รุจิระยับวะวับวังวน
      ความงามอร่ามโลกนี้                     วรดิถีวิสาข์มาดล
      ร่วมการประสูติพุทธพล                  ปรินิพานและกาลตรัสธรรม
      ฟ้าดินถวิลอัญชลิศ                        บวรกิจสุมงคลกรรม
      จึ่งน้อมละม่อมมานนำ                   สุขพิลาศภิวาทนาถวาย
      พุทธามกาสืบสิ้น                           ก็มธุจินตนาตังวาย
      อามิสรจิตพันลาย                          บุษปเวียนและธูปเทียนทอง
      โดยเต็มกตัญญูพร้อม                     มนสน้อมบุชิตลำยอง
      ขอเฉลิมเผดิมคุณฉลอง                  กิติวรุตม์พระพุทธองค์เทอญ
                                                               ("โบว์แดง"  พฤษภาคม ๒๔๘๙)
                                                                                 (พ.ท. สุจิต ศิกษมัต)


           บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
           - Black Sword -
            (หมู มยุรธุชบูรพา)
                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    •  กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)