บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องศึกษา กาพย์ โคลง ร่าย => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 18, มกราคม, 2568, 10:56:42 PM



หัวข้อ: - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ (กาพย์ขับไม้) -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 18, มกราคม, 2568, 10:56:42 PM
(https://img2.pic.in.th/pic/-----ok-cov-1.png)


กระทู้ที่เกี่ยวข้อง

•  กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=13797.msg50175#msg50175)
•  กาพย์สุรางคนางค์ ๓๒ (กาพย์ธนัญชยางค์ ๓๒) คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=13802.msg50184#msg50184)



- กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ (กาพย์ขับไม้) -

          กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖  หรือกาพย์ขับไม้ นั้น ลักษณะคล้ายกับกาพย์สุรางคนางค์อื่น เพียงแต่จำนวนวรรคมากกว่า และหากแต่งร่วมกับโคลงสี่สำหรับใช้ขับร้องกับดนตรีขับไม้ เรียก "กาพย์ขับไม้"

๑.) รูปแบบของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๖

         ๑.๑)  จำนวนคำ

                กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖  หนึ่งบทจะมี  ๙  วรรค
                วรรคละ  ๔  คำ  เสมอกันทุกวรรค   (รวมเป็น ๓๖ คำในหนึ่งบท)

๒.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

          ๒.๑)   สัมผัสภายในบท

                การส่งร้อยสัมผัสภายในบทของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ หรือกาพย์ขับไม้นั้น มีดังนี้

      ๑)  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑   ส่งร้อยสัมผัสไปยัง   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒
      ๒)  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๔   ส่งร้อยสัมผัสไปยัง   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๕
      ๓)  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖   รับสัมผัสจาก คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
            และส่งร้อยสัมผัสต่อไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๗
      ๔)  คำสุดท้ายของวรรคที่ ๗   ส่งร้อยสัมผัสไปยัง   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๘


          ๒.๒)   สัมผัสระหว่างบท

                สัมผัสระหว่างบทของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๖  นั้น  คือ

                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า  ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้าย ในวรรคที่ ๓  ของบทถัดไป

๓.)  เสียงท้ายวรรค

                เช่นเดียวกับกาพย์ชนิดอื่น ๆ ทั่วไป เสียงท้ายวรรคของกาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ นั้น  ลงได้ทุกเสียงตามความเหมาะสม  (เว้นเพียงแต่คำสุดท้ายของแต่ละบท  ไม่นิยมลงด้วยเสียงเอกและเสียงโทเพราะความหลุบห้วนของเสียงเวลาอ่านจริง)


                         - ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน -

      - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ (กาพย์ขับไม้) -

      ๐ จักแสดงเพระเดช      องค์ไหนนฤเบศร        ปิ่นเกล้ากรุงศรี
      ผ่านเทพอยุธยา           เรืองพระเดชา             ทั่วทั้งธรณี
      อันตรายไพรี                บอาจราวี                   ด้วยพระสมภาร

      ๐ ท่านได้ไปปราบ        เกรงพระอานุภาพ       ทั่วทุกทิศาร
      ท้าวราชนคเรศ             ทั้งจันตประเทศ          บเคยบันดาล
      ถวายสุวรรณมาลย์       ทั้งบรรณาการ            มากราบถวายเมือง
                                                                         (จินดามณี)

      - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ (กาพย์ขับไม้) -

      ๐     อ้าหาทูตนี้           พูดจาข่มขี่                   แก่เราหนักหนา
      เราก็เปนใหญ่              เกียรติยศทั่วใน            ชมภูทวีปา
      ใครใครไม่สา-               มารถมีศักดา              เสมอเหมือนเรา ฯ

      ๐     แฮ้ท่านบังอาจ      ล่วงเกินหมิ่นประมาท  ว่าเราโฉดเฉา
      เรานี้ชายชาติ               ใช่ชนชั้นขลาด             เยี่ยงหญิงยุพเยาว์
      จะได้นิ่งเนา                 ด้วยความขลาดเขลา    สู้ทนเจบอาย ฯ

      ๐     กำลังคั่งแค้น        ลุกขึ้นยืนแท่น              พระเนตรพร่างพราย
      เงือดเงื้อพระกร            ทอดทิ้งวิศศร                โดยความมุ่งหมาย
      เพื่อให้ผังผาย              เจาะร้อยสนตะพาย       ใบหูทูตา ฯ
                                          (ท้าวมหาชมภูคำฉันท์ : หลวงเสนาราชภักดีศรีสงคราม)

      - กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖ (กาพย์ขับไม้) -

      ๐     ฝ่ายนาคะราช       ทั้งนาคะนาฏ             พร้อมนาคบริวาร
      ขึ้นมาอาสา                  โดยพุทธบัญชา           นฤมิตรชลธาร
      อ่าวสมุทรปราการ         เวิ้งว้างไพศาล             ป้อมต้ายรายเรียง ฯ

      ๐     พร้อมสรรพเภตรา  ยงยุทธนาวา              กำปั่นกรรเชียง
      ลอยลำสลอน               ในมหาสาคร               แตรก้องสำเนียง
      ทั้งเรือลำเลียง               น้อยใหญ่ข้างเคียง      ขึ้นล่องท้องธาร ฯ

      ๐     หลายเหล่าเรือเสา   เง่เท้งสำเภา              ใหญ่ใหญ่ตระการ
      ลอยลำอะโข                   เรือใบเรือโล้              เห่โห่สำนาร
      รือแจวแจวทะยาน          เรือพายพายขนาน     ภายในนที ฯ

      ๐    เบื้องบนฟากฝั่ง      บรรจงแต่งตั้ง             ตึกห้างสถานี
      ตำรวจภูธร                   โอ่อ่าบทจร                 ไตร่ตราวิถี
      เรียบโล่งยาวรี               ภูมิภาคงามดี             บ้านเรือนราษฎร ฯ

      ๐     ส่วนนางนาคราช    รังสรรตลาด               ตลอดทางจร
      แต่ล้วนนฤมิตร              ทุกสิ่งไพจิตร              ต่างต่างบวร
      สาวสาวนิกร                  นางนาคสลอน          นั่งร้านขายของ ฯ

      ๐      สำเร็จด้วยฤทธิ์    นาคราชนิรมิตร            พรักพร้อมจำลอง
      จำแลงเปนมนุษย์         สัตรีบุรุษ                     โสภานวลละออง
      จัดการปกครอง            ตามกรมตามกอง         เรียบร้อยเสร็จสรรพ์ ฯ
                                         (ท้าวมหาชมภูคำฉันท์ : หลวงเสนาราชภักดีศรีสงคราม)

                บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
                - Black Sword -
                (หมู มยุรธุชบูรพา)

                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)