บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนรู้คำประพันธ์ ประเภทกลอน => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 22, มกราคม, 2568, 10:51:49 PM



หัวข้อ: - กลอนสักวา -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, มกราคม, 2568, 10:51:49 PM
(https://img5.pic.in.th/file/secure-sv1/-ok-cov-199f2c04ab8762926.png)

- กลอนสักวา -

          สักวา (สัก-กะ-วา  โบราณเขียนว่า  สักกรวา)  นอกจากจะเป็นคำประพันธ์ประเภทกลอนชนิดหนึ่งแล้ว ยังใช้เรียกการเล่นโต้กันเป็นกลอนที่ใช้ร้องเล่นเพื่อความบันเทิง  หรือร้องแก้โต้ตอบกันระหว่างชายหญิง หรืองานบุญต่าง ๆ  มีลักษณะการเขียน  กฎเกณฑ์  สัมผัส  และเสียงท้ายวรรคเหมือนกลอนสุภาพทุกประการ  ต่างเพียงรูปแบบเฉพาะ ๓ ประการ  ดังนี้

๑)  ความยาว

          หนึ่งบทสักวามี ๘ วรรค หรือ ๔ คำกลอน (๒ วรรคถือเป็นหนึ่งคำกลอน) คือเทียบเท่ากับกลอนสุภาพ ๒ บท  จะเขียนยาวหรือสั้นกว่านี้ไม่ได้  แต่ละวรรคมีจำนวนคำ ๖ - ๙ คำ ตามความเหมาะสม (ในผังแสดงไว้แบบ ๘ คำ)

๒)  การขึ้นต้น

          วรรคที่ ๑ หรือวรรคแรกของสักวา  ต้องขึ้นต้นวรรคด้วยคำว่า “สักวา” เสมอ  เช่น สักวาดาวจระเข้ก็เหหก  เป็นต้น

๓)  การจบ

          วรรคที่ ๘ ซึ่งเป็นวรรคสุดท้ายของสักวา ต้องจบคำสุดท้ายของวรรค  ด้วยคำว่า  "เอย"  เท่านั้น ถ้าจบด้วยคำอื่น ถือว่าผิดรูปแบบฉันทลักษณ์  และหากต้องการแต่งบทต่อไป  ก็ขึ้นสักวาบทใหม่ได้เลย  ไม่ต้องมีสัมผัสเกี่ยวข้องกับบทต้น

อ้างอิง
    - พจนานุกรมศัพท์วรรณกรรมไทย ภาค ฉันทลักษณ์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน (๒๕๕๐)
     - ไวยากรณ์ไทย ภาคฉันทลักษณ์ : พระยาอุปกิตศิลปสาร
     - หลักภาษาไทย กำชัย ทองหล่อ



- ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน -

- สักวาหวานอื่น -

๐     สักวาหวานอื่นมีหมื่นแสน             ไม่เหมือนแม้นพจมานที่หวานหอม
กลิ่นประเทียบเปรียบดวงพวงพะยอม     อาจจะน้อมจิตโน้มด้วยโลมลม
แม้นล้อลามหยามหยาบไม่ปลาบปลื้ม    ดังดูดดื่มบอระเพ็ดต้องเข็ดขม
ผู้ดีไพร่ไม่ประกอบชอบอารมณ์              ใครฟังลมเมินหน้าระอาเอย ฯ
                                                             (พระนิพนธ์กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ)

- สร้อยสักวา -

๐     สักวามาถึงบึงพระราม                  เมื่อเย็นยามสายัณห์ตะวันย่ำ
บัวเคยบานดอกเด่นเป็นประจำ              บัวจะร่ำลาแล้วหรือแก้วบัว
ใครจะเด็ดดอกไม้ไปไหว้พระ                 ที่ริมสระหนองโสนโพล้เพล้สลัว
ทั้งโทนทับกรับฉิ่งเคยหริ่งรัว                  วันนี้มัวมืดแล้วแก้วพี่เอย ฯ

๐     สักวาเพลินฟังยังจำได้                   เสียงขับไม้มโหรีที่วังหลวง
ทั้งกาพย์เห่เรือหงส์ประยงค์ยวง             ลอยโพยมโลมล่วงพระทรวงไทร
ภูเขาทองนองน้ำเคยย่ำทุ่ง                    เก็บผักบุ้งสันตะวาราน้ำใส
สร้อยดอกรักสักวาโอ้อาลัย                   เป็นห่วงใยอยุธยาลับลาเอย ฯ
                                                              (เขียนแผ่นดิน : เนาวรัตน์  พงษ์ไพบูลย์)


สำหรับสักวาที่โต้ตอบกัน เช่น

๐     สักวาคันธมาลีคนขี้หึง                   เห็นผัวซึ้งดมดอมหอมเส้นผม
ทีเราย้อมเฮนนาไม่มาดม                      นางเรียกขรมนางกำนัลมาทันใด
จงไปหาหมอเสน่ห์แก้เล่ห์ขลัง                แต่ระวังหมอเขมรเล่นคุณไสย
มีไส้ศึกแสนอุบาทว์สัญชาติไทย             อธิปไตยเขาวิหารสู้ศาลเอย ฯ
                                                                        (นภาลัย สุวรรณธาดา)

๐     สักวาหมอเสน่ห์ชักเฉไฉ                เสนาไพร่เบี่ยงประเด็นให้เห็นขำ
รับอาสาแก้เสน่ห์เล่ห์มนต์ดำ                 เสนียดย้ำเอาคืนไปของใครของมัน
แก้เสน่ห์กลับพลาดพลั้งยังยักแย่            เหมือนรุมแก้ยามบ้านเมืองเคืองคับขัน
แก้ปัญหาปากท้องของสำคัญ                แต่กลับดันแก้รัฐธรมนูญสูญเปล่าเอย ฯ
                                                                       (นิภา ทองถาวร)

     บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
     - Black Sword -
     (หมู มยุรธุชบูรพา)
                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ กลอน คลิก (https://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=15216.msg55729#msg55729)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)  
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                                 (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)