บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

คำประพันธ์ แยกตามประเภท => โคลง-กาพย์-ฉันท์-ร่าย-ลิลิต => ข้อความที่เริ่มโดย: นักเลงกลอน ที่ 05, กรกฎาคม, 2561, 01:12:34 PM



หัวข้อ: กาพย์มหาสินธุมาลี
เริ่มหัวข้อโดย: นักเลงกลอน ที่ 05, กรกฎาคม, 2561, 01:12:34 PM




กาพย์มหาสินธุมาลี


มหาสินธุมา-          ลีกาพย์
บุราณวางผังทราบ    แห่งที่
จังหวะทำนองปราบ   ไปทั่ว
ทุกศึกไพรีลี้           ต่างพ่ายแพ้ภัย

มองไปคล้ายโคลงสี่   คล้ายกัน
กำหนดข้อทลักษณ์ฉันท์   ก็ใช่
แต่มีที่ต่างกัน           ตรงขาด-
คำสร้อยจะเติมไว้       หย่อข้อเอกโท

โบราณท่านวางแผน   รัดกุม
แยบคายหลายแง่มุม   อ้างอิง
ควรเรียกว่าสุขุม        รอบคอบ
พวกเราอย่าละทิ้ง      แบบท่านทำมา


กาพย์มหาสินธุมาลี  เป็นกาพย์ที่มีอยู่ในคัมภีร์กาพย์สารวิลาสินี ของโบราณ  วางแบบฉันทลักษณ์ไว้
คล้ายโคลงสี่สุภาพมาก  ต่างกันแต่ ไม่มีคำสร้อย และไม่บังคับเอกโท


ริ  สิริรั


ขอบคุณข้อมูลจาก  http://www.watmoli.com/poetry-chapter2/sarawilasini/2116.html

๑.๖ กาพย์มหาสินธุมาลี

        กาพย์มหาสินธุมาลี เป็นกาพย์ที่มีลักษณะเหมือนคลื่นในแม่น้ำใหญ่ ในคัมภีร์กาพย์สารวิลาสินี มีบทบัญญัติว่า

                          ยสฺสา ปน จตุตฺถนฺเต       ทฺวิกฺขรา ปกฺขิตา ยทิ

                          ยสฺสญฺจ วุตฺตลกฺขณํ       มหาสินฺธุมาลี มตา

        แปลว่า “ก็ในท้ายบาทที่ ๔ แห่งกาพย์สินธุมาลีใด เพิ่มเข้าอีก ๒ อักษร หากกาพย์ใดมีลักษณะดังกล่าวนี้ กาพย์นั้นชื่อว่า “มหาสินธุมาลี”

        จึงถือเอาความได้ว่า กาพย์มหาสินธุมาลี บทหนึ่งมี ๔ บาท ๆ ละ ๒ วรรค ตรงกับกาพย์สินธุมาลีทุกประการ แต่เพิ่มคำต่อท้ายอีก ๒ คำ จึงเป็น ๓๐ คำ เฉพาะคำสุดท้ายของบาทที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้


(http://www.watmoli.com/images/poembook/_Page_033.jpg)

(http://www.watmoli.com/images/poembook/_Page_034.jpg)




หัวข้อ: Re: กาพย์มหาสินธุมาลี
เริ่มหัวข้อโดย: นักเลงกลอน ที่ 05, กรกฎาคม, 2561, 01:18:37 PM





เพราะความเคยชินในการแต่งโคลงสี่เป็นส่วนมาก  เวลาแต่งกาพย์มหาสินธุมาลี

ก็อาจมีเผลอ ใส่เอกโท  ตรงตำแหน่งบังคับ  ตามความเคยชินไปบ้าง  แต่ก็ต้องระวัง

มีสติเตือนตยตลอดว่า นี่คือกาพย์ มิใช่โคลง  จึงต้องพยายามเลี่ยง ตำแหน่ง เอกโท

มิให้เหมือนกันมากเกินไป   ไม่งั้นเดี๋ยวจะกลายเป็น โคลงสี่สุภาพ.... :05:


หัวข้อ: Re: กาพย์มหาสินธุมาลี
เริ่มหัวข้อโดย: นักเลงกลอน ที่ 05, กรกฎาคม, 2561, 01:32:38 PM



ข้อพึงสังเกต

๑.ถ้าเป็นโคลงสี่สุภาพ  ต้องมีบังคับ เอกโท   และ มีคำสร้อย  ในท้ายบาท ๑  และ บาท ๓  ได้

๒. ถ้าเป็น กาพย์  มหาสินธุมาลี   ไม่มีบังคับ เอโท  และไม่ใส่คำสร้อย



 :43: