(https://image.ibb.co/f3A4k9/image.jpg) (https://imgbb.com/)
- สังขารขันธ์ -
- ว่าด้วยสังขารขันธ์ -
“สังขาร”การปรุงแต่งนั้นแบ่งแยก
ประการแรกแต่งกายไม่ขัดเขิน
กิริยาอาการนั่งยืนเดิน
กล่าวเผินเผินให้แจ้งว่า “แต่งกาย”
ประการสองแต่งวาจาอารมณ์รก
ด้วยวิตกวิจารณ์ประมาณหมาย
คำพูดพล่ามตามอารมณ์ขรมกระจาย
สังขารจ่ายแจงเรื่องไหลเนืองนอง
ประการสามแต่งใจให้รู้คิด
โดยเกาะติดสัญญาเสนอสนอง
เวทนาหนุนไปในครรลอง
คือเรื่องของ“สังขารขันธ์”ปั้นแต่งใจ...... |
ขันธ์ ๕ (เบญจขันธ์) คือ กองแห่งรูปธรรมและนามธรรมห้าหมวดที่ประชุมกันเข้าเป็นชีวิต
ประกอบด้วย
๑. รูปขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10815.msg39409#msg39409)
๒. เวทนาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10819.msg39427#msg39427)
๓. สัญญาขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10788.msg39331#msg39331)
๔. สังขารขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10825.msg39446#msg39446)
๕. วิญญาณขันธ์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10830.msg39474#msg39474) |
สังขารขันธ์ หนึ่งเบญจขันธ์นี้ ท่านแยกไว้เป็น ๓ คือ
กายสังขาร สภาพที่ปรุงแต่งการกระทำของกาย เช่นลมหายใจเข้าออก เป็นต้น
วจีสังขาร สภาพที่ปรุงแต่งวาจาคือคำพูดนานา โดยวิตกวิจารณ์
จิตสังขาร หรือ มโนสังขาร สภาพที่แต่งการกระทำทางใจ โดย สัญญา คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10788.msg39331#msg39331) และ เวทนา คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=10819.msg39427#msg39427)
ส่วน สังขาร ๒ คือ อุปาทินนกสังขาร สังขารที่มีใจครอง กับ อนุปาทินนกสังขาร สังขารที่ไม่มีใจครอง ท่านจัดไว้ในส่วนแห่งรูปขันธ์ มิใช่สังขารขันธ์
ส่วน อภิสังขาร ๓ คือ
ปุญญาภิสังขาร สภาพปรุงแต่งบุญ
อปุญญาภิสังขาร สภาพปรุงแต่บาป
อเนญชาภิสังขาร สภาพอันแต่งอเนญชา ความไม่หวั่นไหว นั้นไม่นับเข้าในสังขารขันธ์นี้เช่นกัน.
เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
๒๐ มิถุนายน ๒๕๖๑
ขอขอบคุณเจ้าของภาพนี้ในเน็ต |