|
หัวข้อ: - อีทิสังฉันท์ ๒๐ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 09, พฤศจิกายน, 2564, 11:13:05 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/O.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1589) - อีทิสังฉันท์ ๒๐ - อีทิสังฉันท์ ๒๐ หรือ อีทิสฉันท์ (อี-ทิ-สัง- ฉัน หรือ อี-ทิ-สะ-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีคุณเหมือนฉันท์ที่กล่าวแล้วนั้น ๑.) รูปแบบของอีทิสังฉันท์ ๒๐ หนึ่งบท จะมี ๓ วรรค (โดย ๓ วรรคถือเป็นหนึ่งบาท) วรรคแรกมี ๙ พยางค์ วรรคสองมี ๘ พยางค์ ........ วรรคสุดท้ายมี ๓ พยางค์ (รวมเป็น ๒๐ พยางค์ในหนึ่งบท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะ คือ ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ......... ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๓ + ๒ + ๔ ๒ + ๒ + ๔ ......... ๓ โดยคำแรกของวรรค ๑ นั้นให้ทอดเสียงยาวหน่อยเพื่อช่วยหูผู้ฟัง ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่วนวรรคที่สามเป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๑ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - อีทิสังฉันท์ ๒๐- อ้าอรุณ/แอร่ม/ระเรื่อรุจี ประดุจ/มโน/ภิรมย์ระตี ณ แรกรัก แสงอรุณวิโรจน์นภาประจักษ์ แฉล้มเฉลาและโศภินัก ณ ฉันใด หญิงและชาย ณ ยามระตีอุทัย สว่าง ณ กลางกมลละไม ก็ฉันนั้น (มัทนะพาธา : พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว) - อีทิสังฉันท์ ๒๐- -๐ หลังม่านฤดู ๐- ฟ้าทะมึน/และคล้าย/จะคลุมฤดี คะครื้น/คะนอง/และทบทวี มหากาฬ ลมก็พัดประกาศอำนาจประสาน สวรรค์ประดุจจะล่มและลาญ ทลายฟ้า พลัน มโหระทึกสะเทื้อนนภา พิรุณกระหน่ำกระหน่ำชะมา ชโลมริน เชื่อมละสายละสายสวรรค์และดิน เฉวียนฉวัดระเริงมิสิ้น ระบำสาย ก่อนจะผ่อนจะเพลาทุเลาและคลาย พิภพนภาก็ผ่องผกาย ผงาดงาม แล้วประดาละคนก็คืนสนาม ดำเนินวิถีฉะนี้นะตาม จะเป็นไป คือวิถีสลับและเวียนสมัย ทมิฬและมืดฉกาจฉไกร และผลัดแปลง กว่าจะผ่านฤดูสยดแสยง จะร้ายรึดีก็ต่างแสดง นะตัวตน กว่าจะผ่องผกายฤดีผลิผล จะร้ายรึดีก็ต่างผจญ ตลอดกาล ๚ะ๛ (บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล) - อีทิสังฉันท์ ๒๐- ๐ ท้าว ธ พอพระทัยและใฝ่นิยม สดับสุพจน์ก็หมดระทม ............................. ณ ทันที ๐ ฝืนกมลดำเนินพระบาทวิถี กะย่องกะแย่งและแข็งฤดี .......................... ประสพนาฏ ๐ ถึงอนงค์อนุช ธ หยุดประพาส และทักและถาม ณ ตามพระราช ................ ประสงค์เธอ ๐ อ้า สมรละไมอะไรเสมอ จะเปรียบกะนางละอย่างละเออ .................. มิมีปาน ๐ แต่ไฉนอนงค์ประสงค์สมาน สมัครกระทำประจำกะงาน ......................... บ่สมศรี ๐ ควรอนุชจะครองสนองฤดี พระราชกษัตริย์พิพัฒน์บุรี .......................... จะสมศักดิ์ ๐ เราสิกล่าวฉะนี้เพราะมีสมัคร และมุ่งประสงค์จำนงพิทักษ์ ....................... ถนอมนาง ๐ เชิญยุพินเฉลยและเอ่ย ณ ทาง สุพันธมิตรจะคิดระคาง .............................. ระคายไย ๐ เอื้อนเถอะน้องนรีฉวีประไพ มิควรจะติดฤขัดอะไร .................................. กะตอบคำ ........... ฯลฯ ........... (กัฏฐวาหนะคำฉันท์ : ส. ศตะกูรมะ) - อีทิสังฉันท์ ๒๐- ๐ เอกอมาตย์ฉลาดเฉลียวกระไร พระราชะถาม บ คร้ามหทัย ....................... และทูลความ ๐ ทรงพินิจเถอะผิดฤชอบก็ตาม ไฉนจะคลาดพระราชคาม- ......................... ภิโรบาย ๐ ข้าพระพุทธเจ้าจะขอถวาย วิสัชนากถาภิปราย .................................... ประโปรดทราบ ๐ มันแสดงก็โดยนิสัยสภาพ กตัญญุตา ณ กาละลาภ ............................ ลุบรรสบ ๐ เนื่องเพราะพายุวาระพ้องกระทบ กระทั่งจะวายสลายสลบ ............................ และเหลือทน ๐ หนาวกระสับกระส่ายกระเสือกกระสน ก็เห่าและหอนเพราะเหตุทุรน ..................... ทุรายครัน ๐ จึ่งพระองค์สิทรงกรุณกะมัน พระราชทานอภัยและภัณ- ......................... ฑะทั้งหลาย ๐ อาทิผ้าและเสื้อก็มากก็มาย สฤษดิ์กุฏีประกอบสบาย ............................ บ พานลม ๐ ด้วยสวามิภักดิรักบรม กษัตริย์เสมือนมนุษย์นิยม .......................... มิหย่อนคลาย ๐ เออก็กาละนี้แหละน่าจะหมาย แสดงสดุดิ์ประดุจจะนาย ............................ กะบ่าวทาส ๐ แม่นแหละหมายถวายชยาภิวาทน์ บมีอะไรจะไขประกาศ ................................ ก็เกริ่นเสียง ๐ สาธุการประสานกระแสเผดียง เผดิมพระพรก็ไพเราะเพียง ......................... กะเพลงพิณ ๐ ควรมิควรละล้วนประจักษ์พระจิน- ตนาพินิจบพิตรก็ยิน ................................... ตลอดยาม ........... ฯลฯ ........... (เสียงสิงคาล : ชิต บุรทัต] บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |