|
หัวข้อ: - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 17, พฤษภาคม, 2565, 11:12:09 PM (https://i.ibb.co/TH3XbVT/ok-ok.png) (https://imgbb.com/) - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ (วะ-สัน-ตะ-ปะ-ยา-ตะ-ฉัน) เป็นฉันท์ ๑ ใน ๕ ที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงประดิษฐ์ขึ้น โดยนำใช้ในงานนิพนธ์ “เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์” ที่ทรงพระนิพนธ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๘ และตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๒ ในงานพระศพหม่อมเจ้าหญิงพรรณพิมล วรวรรณ พระธิดาองค์ใหญ่ของท่านเอง โดยฉันท์อีก ๔ ฉันท์นั้นประกอบไปด้วย •อินทรลิลาตฉันท์ ๑๑ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14264.msg51859#msg51859) •ภุชงควิเชียรฉันท์ ๑๒ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14274.msg51879#msg51879) •ภุชพงศ์ฉันท์ ๑๓ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14296.msg51949#msg51949) •วสันตวงศ์ฉันท์ ๑๕ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14289.msg51925#msg51925) ๑.) รูปแบบของวสันตปยาตฉันท์ ๑๔ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๘ พยางค์ ........ วรรคหลังมี ๖ พยางค์ (รวมเป็น ๑๔ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ............. ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ............. ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละบาท จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๒ - ๔ ........ ๓ - ๓ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ - ๐ จอมศึก /ธ ฮึก /ชยะโฉลก จะล่มโลก /ทิศาบูรพ์ ไทใหญ่ /และไท /อุดระกูล สยามชาติ /ฉกาจโกรม ๐ ชิงอังวะตั้ง ภิลุอำนาจ พิฆาตราชย์สิมาโปรม (โปรม = เมืองแปร) ทัพเรือและทัพ สถละโถม พยัคฆ์หักมิพักถอย ๐ ชั้นแรกสิแรก รณะประลอง มิควรปองคะนองทอย ถึงอังวะยั้งพละทยอย ประยุทธ์แค่ฉะแปรปลง ๐ ครั้นเถิงวสันตะอุตุกาล พญาม่านมเหยงค์ ยาตรามหามหิณรงค์ และนรังคนาวี ๐ ถึงแปรก็แผ่พหละห้อม นครล้อม ฤ โจมตี ให้อดและหมดพละจะหนี พินาศมาตะแบนไหน (มาตะแบน = เมืองเมาะตะมะ) ๐ เบื้องนั้นเผอิญนระบดี ประชวรลี้นิคาลัย มังฆ้องพระน้องทนุไผท ศวรรย์ครองสนององค์ ............. ฯลฯ ............. (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์) - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ - ๐ ไทยรักพิทักษ์สุขะสงบ ประสงค์พบประสบศานติ์ ธรรมช่วยอำนวยสุขุมะมาน มิขึ้งเคียดรึเกลียดใคร ๐ กรสองตระกองบิดระชาติ วโรภาสนิราศภัย สร้างศรีวิถีสกุละไทย เถกิงคูณวิบูลย์เพ็ญ ๐ ห่อนแข่งแสดงอภินิหาร ประกอบการรำคาญเข็ญ แส่หาประดาทุขะลำเค็ญ ลำบากใจบ่ใช่การ ๐ มุ่งแต่กระแสสุขะอะดุง บำเรอกรุงบำรุงสานติ์ ทุกข์ผลมิท้นกมลทาน ก็สู้อดสะกดใจ ๐ เหลือช้ำแหละจำจิตะณรงค์ มิหมายม่งประสงค์ใด ยิ่งกว่าจะพาประยุรไทย ประสบสันติ์นิรันดร์กาล (วีรธรรมคำฉันท์ : จ.สุวรรณทัต) - วสันตปยาตฉันท์ ๑๔ - ๐ พี่นามะทึงกนิษะฐา สมัญญา ณ เทิงจร ผายผันอรัญมรุสิขร ประสงค์ล่ามฤคไพร ๐ เพื่อเลี้ยงชิวีปุตะและเมีย มินึกเพลียและท้อใจ ทุกวันและรุ่งอรุณะไข ศิบีเพื่อนก็พาจร ๐ วันหนึ่งนิษาททวิก็ยาต- ระตามลาดคิรีดอน พบถ้ำชะเงื้อมสิขระตอน ณ ส้มป่อยสุดอยนาม ๐ สองพรานก็พาคมนะเข้า และพบเงาพระพุทธงาม คือพุทธบุษย์รตนะวาม วะวาบรัศมีศรี ๐ เหตุสองนิษาทสถิตะไกล เจริญไกลกะบูรี ห่อนพบพระพุทธวรรุจี ก็ห่อนทราบฉะนี้องค์ ๐ ทศพลพระพุทธปุชนะแห่ง พศกแหล่งประณตสงฆ์ สองพรานก็นิ่งพินิจะบง และเข้าใจปิศาจขลัง (ฉันทพุทธปฏิมาสดุดี) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |