บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียนฉันท์ => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 21, พฤษภาคม, 2565, 12:18:23 AM



หัวข้อ: - สุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐ -
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 21, พฤษภาคม, 2565, 12:18:23 AM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/qz.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1688)

- สุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐ -

                สุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐     (สุด-ทะ- วิ-รา-ชิ-ตา-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า รุ่งเรืองงามบริสุทธิ์อันปราศจาก นะ คณะ (น คณะ = ลหุ-ลหุ-ลหุ)

๑.) รูปแบบของสุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค
                วรรคหน้ามี ๖ พยางค์ ......... วรรคหลังมี ๔ พยางค์
                (รวมเป็น ๑๐ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะ คือ

              ครุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ ............. ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ

      โดยแต่ละบาท  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น  ๓ - ๓ ....... ๔    เหมือนกันทุกบาท

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๒  ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
                ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ

           - สัมผัสระหว่างบท -

               หากแต่งมากกว่า ๑ บท
               ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่  ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

            - สุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐ -

           ๐ ทันใดใน /ขณะที่                       ฤดีสิงัน
           งงงวยพลาง /เพราะประหวั่น          และหวาดกระไร
           ๐ ฟังแล้วองค์อติรูป                       ก็วูบหทัย
           ไม่ทันคิดละไฉน                            เพราะมัวตะลึง
           ๐ สันนยาสีละก็ร้อง                      สิก้องและถึง
           โถมทับองค์ดุจะตรึง                       ก็ล้มและหงาย
           ๐ แข้งค้ำศอละกระชับ                   มิกลับมิกลาย
           พลางชักมีดและก็หมาย                 เขม้นพระทรวง
           ๐ แทง แทง แทง บ่มิถอย               ทยอยทะลวง
           ทำนองฆ้อนระบุควง                      และเข่นตะปู
           ๐ โหมกำลังพละแรง                      และแทงมิดู
           จนหลั่งโลหิตะพรู                          ตลอดและนอง
                          .................. ฯลฯ ..................
                                                              (อติรูปคำฉันท์ : หม่อมหลวงหญิงประมูลมาศ อิศรางกูร)

            - สุทธวิราชิตาฉันท์ ๑๐ -

           ๐ เมื่อเวสสันดรราช                     พระปรารถนา
           แล้วเจ้าจอมอมรา                        ประสิทธิ์ประสาท
           ๐ ได้ปลาบปลื้มวรแปด                ประการประกาศ
           พร้อมมัทรี ธ วิลาศ                       วิเรขวิไล
           ๐ ไม่มัวหมองพระกมล                กุศลสมัย
           ด้วยรื่นรมย์พระหทัย                    เสริงสราญ
           ๐ เบื้องบำเพ็ญวรกิจ                    สุมิตรสมาน
           สองท่านน้อมมนะบาน                 เพราะบารมี

                          .................. ฯลฯ ..................
                                                              (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

 
                              (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482)
                               (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)