|
หัวข้อ: - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 24, พฤษภาคม, 2565, 11:35:39 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/gV.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1695) - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ (ตะ-นุ-มัด-ชา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลีลาศงามดั่งนางผู้มีท่ามกลางองค์อันแบบบาง ๑.) รูปแบบของตนุมัชฌาฉันท์ ๖ หนึ่งบท จะมี ๔ บาท แต่ละบาทจะมีเพียง ๑ วรรค วรรคละ ๖ พยางค์ รวมหนึ่งบททั้งสิ้นมี ๒๔ พยางค์ ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค คือ ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ .............. ครุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ โดยแต่ละวรรคจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๔ .......... ๒ - ๔ เหมือนกันทุกวรรค ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๒ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - ๐ ครั้นนาง /จระข้างนอก นางบอก /และกระซิบบีบ เสียงเบา /ขณะนางรีบ ของบ่าว /มนะเบิกบาน ๐ ติดข่ายสินะหนึ่งแล้ว นอนแกร่วนิระเสียงขาน คนหลังแหละน่ะคงหวาน คอยดูซิจะหนีไหม ๐ "ดาลา" ก็สนองนาง คอยพลางค่ะประเดี๋ยวได้ รู้ดีค่ะมิเป็นไร นี่เกือบจะลุเวลา ๐ ห้าทุ่มและตุลาการ คงพล่านมนะมาหา ข้อคาดกะฉะนี้หนา แนบเนียนบ่มิเพี้ยนผิด ............. ฯลฯ ............. (อารุยาคำฉันท์ : ลออง จุลกะเศียน) - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - ๐ คราวเธอจะประสงค์เพลิง ร้อนเริงกละเผาภู หยิบเชื้อ ธ ก็เชิดชู ไฟมาดุจะอารมณ์ ๐ เชื้อไฟสิก็ไหม้โชติ รุ่งโรจน์พิศะพึงชม ฮือฮือเพราะกระพือลม แต่ไฟก็บ่ไหม้มือ ๐ ถือไฟดุจะไม่ร้อน ไฟฟอนบ่มิร้อนหรือ ใครใครผิวะไฟฮือ จับได้ ฤ ไฉนนา ๐ เรียกน้ำ ธ ก็เรียกได้ เรียกไฟ ธ ก็เรียกมา สิ้นกิจธุระสิทธิ์วา- -รีไซร้จระไปเอง ๐ ฃ้าคิดพิศวงใจ น้ำไฟ ฤ จะยำเยง ชายใดชละไฟเกรง ภพนี้ก็บ่มีเลย ............. ฯลฯ ............. (พระนลคำฉันท์ : กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ (น.ม.ส.)) - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - ๐ ปางนั้นอชะราชเปลี่ยว อยู่เดียวก็วะหวามหนาว มองดารกะฟ้าพราว พื้นดินมละมืดตา ๐ ที่ยืนดุจะกำแพง เมืองแห่งยสะพารา มองดูระยะยาวปรา- กฏเพียงเฉพาะตาเห็น ๐ เบื้องหลังยุวราชา หลังคา คหะยั้วเป็น คลื่นสาคระดื่นเพ็ญ ภาพดำปะทะฟ้ามัว ๐ เบื้องหน้าพระกุมารยล เห็นถลมรุขาวหลัว ที่นั่นสิพระเอาตัว รอดแทบจะมิได้มา ๐ แม้มีวิระอันมั่น ยังสั่นวระกายา ไม่ทราบภัยะพาธา มีลักษณะอันใด ............. ฯลฯ ............. (นาครีคำฉันท์ : หลวงบุณยมานพพาณิชย์) - ตนุมัชฌาฉันท์ ๖ - ๐ โฉมยงอรบงพักตร์ ผัวรักศิริโอฬาร แปลกพรรณะบุราณกาล จำไว้บมิได้เทียว ๐ แปลกดู บมิรู้จัก นงลักษณ์ยลแลเหลียว ทำหวัวและก็บัดเดียว กลับร่ำรุทะกำสรวญ ๐ ยอดบัณฑิตะพลันเห็น เหตุเป็นวิปลาศชวน คิดตาม ธ ก็ถามนวล ถึงเหตุยุพเรศหวัว ๐ แลเหตุยุพเรศต้อง กลับร้องรุทะหมองมัว อัศจรรย์ยลพันพัว นั่นไซร้สิไฉนกัน ๐ ร้อยชั่งอรฟังถาม คอยตามมติงามครัน เฉียบวาทอนุศาสตร์สรร ล้วนเป็นนิติเพ็ญผล ๐ "ตูหวัวก็เพราะคิดถึง บุญซึ่งผลดึงดล อวยส่งลุสนองยล อัศจรรย์นิก็หนักหนา ๐ ดังท่านบริพารพรรค พร้อมศักดิ์ศิริยศฐา นันดร์พัสด์ธนะโภคา สมบัติสุพิพัฒน์พูล ๐ เป็นบุญผลสุนทร ปางก่อน ธ กระทำทูน ปางนี้ ธ ก็ไพบุลย์ แท้ผลสุกุศลสรรพ์ ๐ ตูคิดผลบุญตัว จึงหวัวก็เพราะอัศจรรย์ ผลบุญญะอดุลย์ครัน ส่งสุนทรคุณเหลียว ๐ ดูจำรุทะร่ำไห้ ด้วยใจกรุณาเจียว ในท่านมุหะพาลเที่ยว จักเคลียทุษะเมียเขา ๐ ผลกรรมก็จะนำตก สู่นรกทุขะกำเดา ยศศักดิ์ศิริจักเฉา เสื่อมสาระสง่างาม ๐ ยอดบัณฑิตครั้นฟัง ร้อยชั่งนุชะตอบถาม ล้วนคัดศุภอรรถความ โสตถิ์สุนทรคุณสม ๐ แน่นุชบริสุทธิ์ชัด ยึดสัจจะมโนดม พร้อมครบคุณะอบรม จิตมั่นวรธรรม์ธาน ๐ ให้มีมนะปรีดิ์เปรม อิ่มเอมสุเกษมสานติ์ เพิ่มปรีย ณ ศรีกาน- ดามิ่งอรยิ่งยง ๐ แล้วบัณฑิตพลันให้ สั่งใช้ชนปวงคง ควบคุมนุชะกุมองค์ อรคืน ณ อคารเดิม ๐ ชนสรรพะก็พลียทำ ดังคำ ธ ประศาสตร์เสริม ส่งเยาวะเฉลาเฉลิม ยังเคหะทวารบาน ............. ฯลฯ ............. (อมรเทวีคำฉันท์ : ศรีไชย) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |