|
หัวข้อ: - ปมาณิกฉันท์ ๘ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 03, มิถุนายน, 2565, 10:47:21 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/BU.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1699) - ปมาณิกฉันท์ ๘ - ปมาณิกฉันท์ ๘ (ปะ-มา-นิ-กะ-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า กล่าวด้วย ชะ คณะ และ ระ คณะ และ ลหุ ครุ โดยลำดับ ๑.) รูปแบบของปมาณิกฉันท์ ๘ หนึ่งบท จะมี ๔ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๔ พยางค์ (รวมเป็น ๘ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค คือ ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ ............... ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละวรรค จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๒ - ๒ เหมือนกันทุกวรรค ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - ๑) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ เชื่อมสัมผัสไปยัง คำที่ ๒ ของวรรคที่ ๒ ๒) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ ๓) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๕ เชื่อมสัมผัสไปยัง คำที่ ๒ ของวรรคที่ ๖ ๔) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖ รับสัมผัสจาก คำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ๕) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖ ส่งสัมผัสไปยัง คำสุดท้ายของวรรคที่ ๗ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่ คำสุดท้ายในวรรคที่ ๔ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน - - ปมาณิกฉันท์ ๘ - ประเทศ/สถาน สะท้าน/สะเทือน ก็ลั่น/ก็เลื่อน ณ ท้อง/อรัญ ประดา/ประดัง กระทั่ง/สวรรค์ เสนาะ/สนั่น ก็หวั่น/ก็ไหว มหาสมุทร ประดุจจะคลั่ง ละลอกก็หลั่ง จะล้นจะไหล จะซวดจะเซ พระเมรุไกร พิริ้พิไร จะแหลกจะลาญ พระอินทร์พระอาสน์ ประหลาดพระองค์ ธ ทราบประสงค์ ก็สู่สถาน และเนรมิต ประสิทธิการ พิรุณสราญ ระรื่นระโรย พระหกกษัตริย์ ธ ทรงประสบ ละอองก็อบ ประปรายประโปรย ก็ชื่นพระฉม และลมก็โชย ระหวนระโหย ละห้อยก็หาย (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล) - ปมาณิกฉันท์ ๘ - พระธรรมคุณ อดุลวิไล ประเสริฐประไพ จะเปรียบจะปาน ประดุจสระน้ำ และลำละหาร มิพ้องมิพาน พะโคลนและตม ผิสนทนา และวาทธรรม และอรรถแนะคำ สุภาพนิยม คุณนุคุณ อดุลอุดม ฤบาปจะสม จะสู่กมล สดับพระธรรม์ อสันต์บุรุษ และธรรมพิสุท- ธสันตชน ก็จงวิจารณ์ ตริการและผล ระเบียบยุบล จะแจ้งกะใจ ผิผิดระบอบ มิชอบมิควร มิถูกกระบวน ระวังระไว ละเว้นมิกอบ ฤชอบหทัย เพราะเป็นสมัย ธผู้อสันต์ พระธรรมพิทักษ์ และจักประคอง มนุสสผอง ประพฤติธรรม์ ประดุจร่ม บรมมหันต์ จะกั้นจะกัน ณพัสสกาล (ธรรมานุสสรณ์ : อุบลวรรณ) - ปมาณิกฉันท์ ๘ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัยโดยนายฉันท์ ขำวิไล) ประดิษฐ์ประดับ ประคับประคอง เลบงลบอง จำแนกจำนรรจ์ ระเบียบและบท สุพจน์สุพรรณ จะเฉิดจะฉัน วิเรขวิไล ลิลิตลิลาศ มิคลาดมิคล้อย ก็เรียบก็ร้อย อำพนอำไพ จะจัดจะแจ้ง ผิแข็งผิไข แถลงไถล ก็เสื่อมก็ทราม (ฉันทศาสตร์ (๒๔๗๔) : ฉันท์ ขำวิไล) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |