|
หัวข้อ: - อุชชลาฉันท์ ๑๒ - เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, มิถุนายน, 2565, 11:00:03 PM (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/FV.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1746) - อุชชลาฉันท์ ๑๒ - อุชชลาฉันท์ ๑๒ (อุด--ชะลา-ฉัน) เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า รุ่งเรืองงามดี ๑.) รูปแบบของอุชชลาฉันท์ ๑๒ หนึ่งบท จะมี ๒ บาท แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคหน้ามี ๗ พยางค์ วรรคหลังมี ๕ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท) ๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ (ดูผังด้านบนประกอบ) ครุ-ลหุ แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .............. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น ๗ .......... ๓-๒ เหมือนกันทุกบาท ๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ) - สัมผัสภายในบท - คำสุดท้ายของวรรคแรก เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓ - สัมผัสระหว่างบท - หากแต่งมากกว่า ๑ บท คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป - ตัวอย่างคำประพันธ์ - - อุชชลาฉันท์ ๑๒ - ๐ พระสุระพิชิตะรา ชะมหา/เตลง สวนะกิจะลเบง อริยก/พะยูห์ ๐ ธ ตริกลก็ประจักษ์ พละพรรคพระภู ธระพยุหจะดู พิระมอญฉกาจ ๐ ผิวะจะมิรณรบ ก็จะสบประมาท ประดุจะอุระขยาด สิมิยุทธะนา ๐ จะจระมหะพหล ะประจญสยา มะพิริยะอัปะรา ชัยะสมทนง (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์) - อุชชลาฉันท์ ๑๒ - (ต้นแบบ ซึ่งแปลงจากคัมภีร์วุตโตทัย โดยกรมพระปรมานุชิตชิโนรส) ๐ จะรจิตะวรอรรถ ณ มนัสะหมอง อกุศลกลปอง มิฉะทฤษฐิธรรม์ ๐ กมลพิกลคิด พิปริตและผัน ทศนะวิตถะอัน บมิจริงวิจารณ์ ๐ ทุจริตะมนะโท พิธะโมห์สมาน นิรศุภผลดาล ดุละภัยพิบัติ ๐ สหรคตอุเบกข์ มุหะเอกมนัส วิจิกิฉะยุตจัด หฤทัยแถลง ๐ สหรคตอทุก ขมะศุขก็แสดง อุธจะประยุตะแจง มุหะเอกะจิตต์ ๐ สริคณะนะมโน ทวิโมหะมิจ ฉะวิตกะครุทิฎ ฐิพิบากอบาย ๐ ผิวะจะคณะ ณ อง ค ก็คงพิปราย อุภัยะพิธและหมาย ดุจะพุทธศาสน์ ๐ กลทิฐิมฤฉา ทุพิจาระพลาด อหิตะอคุณะปราศ หิตะยุกติยล ๐ กลทฤฐิบ่ชอบ ก็ประกอบประกล วิตถะวิตกะตน ก็บ่กลายบ่กลับ ๐ ประดุจวจนะอรรถ ธ ก็จัดก็นับ มิฉะทิฐิกลสรรพ สริองคะสอง ๐ ยุติอกุศละกรรม บถะธรรมและปอง วิรติกุศลคลอง สุจริตพิธี ๐ สกลวิธุรชาติ ก็นิราสกระลี มฤฉะทฤษฎี บประพฤติผิด ๐ อนุกุลกิจะสัม ทิฐิธรรมะจิตต์ จะจรดลสถิต ติทะสาบุรา ๐ กลบทรสะสรร คณะฉันทะภา ษิตวรอุชลา พฤติพากย์ผจง ๐ ดุจกุสุมะก็กรอง และฉลองสุบง กชะบทหริพง ศะจุธาสุธา ๚ะ ๛ (ฉันทศาสตร์ : กรมพระปรมานุชิตชิโนรส (จารึกวัดพระเชตุพนฯ)) (จารึกอยู่ทิศตะวันตก ณ เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นใน ต้นที่ ๕ นับจากพระพระวิหารพระนาคปรก - พระวิหารพระป่าเลไลย์) บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล - Black Sword - (หมู มยุรธุชบูรพา) • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433) • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012) • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411) • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.msg22951#msg22951) • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.msg22950#msg22950) • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.msg27482#msg27482) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468) |