บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล

ห้องเรียน => ห้องเรียน โคลงกลบท => ข้อความที่เริ่มโดย: Black Sword ที่ 22, มิถุนายน, 2558, 12:48:40 AM



หัวข้อ: โคลงกลบทเก็บบาท (โคลงกลบทเมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, มิถุนายน, 2558, 12:48:40 AM
(http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/S5.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=984)


                 โคลงกลบท เก็บบาท (โคลงกลบทเมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)

               ๐  หวังพระมาเหยียบขวั้น........ขวัญอวล อ่อนรา
               ขวัญอวลปลดอาดวร...............ที่ไหม้
               ที่ไหม้บุญบ่สมควร...................ทิพราช เรียมฤๅ
               ทิพราชเร็วราชไว้......................แผ่นผ้ายฉันใด
                                                                                (โคลงปทุมสังกา)

               ๐  วันคืนครองคู่น้อง.................มาสม สวาทเฮย
               มาสมสวาทนาภีกลม.................กล่อมเกี้ยว
               กล่อมเกี้ยวแนบชิดชม................เชยชู่ ชมเฮย
               เชยชู่ยามถ้อยเถี้ยว....................เท่าไท้ถนอมดาย
                                                                                (โคลงปทุมสังกา)


               ๐  จากเจียรเนื้อเกลี้ยงกลิ่น........องค์อร
               องค์อรสมสมรนอน....................พรากขวั้น
               พรากขวั้นเดือดแดมอรณ์............อกม่อน มอรณ์เอย่
               อกม่อนมอรณ์บ้าบั้น..................บิ่นบ้าในทรวง
                                                                                (โคลงนิราศหริภุญชัย)

              ๐  มหาชินธาตุเจ้า......................จอมจักร
               จอมจักรโลกทศลักษณ์...............เลิศหล้า
               เลิศหล้ามีใครทัก.......................เทียมแทก ได้เอ่
               เทียมแทกวางไว้ฟ้า....................ฟากด้าวดาวดึงส์
                                                                                (โคลงนิราศหริภุญชัย)

               ๐  โฉมพระเจ้าชู้ชื่น...................ชมอวล อ่อนรา
               ชมอวลสายสงวน......................ขอดขวั้น
               ขอดขวั้นฝ้าเฝืออวล...................กลมกล่อม นุชเฮย
               กลมกล่อมฝั้นเนื้อฝั้น.................เผียบขวั้นขวัญเดียว
                                                                                (โคลงปทุมสังกา)

               ๐  สองสมอภโยชม้อน...............องค์ออน อ่อนรา
               องค์ออนเรียมชมชอน................แก้วก้อน
               แก้วก้อนสายสมร......................ฝนฝาก ฝนเฮย
               ฝนฝากชีพิตแล้ว........................จากเสี้ยงสีเน
                                                                                (โคลงปทุมสังกา)

               ๐  สองสนุกลายแลกลิ้น.............ปองปัน
               ปองปันสลาผัน.........................โอษฐ์อว้าย
               โอษฐ์อว้ายสลาฉัน....................ฉันชีพ เดียวเฮย
               ฉันชีพน้องชะว้าย......................กลิ่นแก้มกันถนอง
                                                                                (โคลงปทุมสังกา)

- โคลงกลบทเก็บบาท (โคลงกลบทเมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ) -  กำหนดพิเศษเพิ่มจากโคลงทั่วไป คือ

     ๐ ให้นำ "๒ คำท้ายปลายบาทก่อนหน้า" เก็บมาใช้เป็น "๒ คำแรกของบาทถัดไป" เรื่อย ๆ จนจบสำนวนโคลงที่เขียน

-๐ กลบทที่อยู่ในกลุ่มเดียวกัน ๐-
       •  โคลงกลบท มอมเขมือบหาง คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6859.msg23817#msg23817)

               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...
             ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม

                                (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)
                                    • กลับสู่ หน้าห้องเรียน โคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6689.0)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=6688.0)
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=7715.0)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14135.msg51426#msg51426)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14132.msg51411#msg51411)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14138.msg51433#msg51433)
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=14615.msg53012#msg53012)
                                (http://www.homelittlegirl.com/uppic/i/AJ.png) (http://www.homelittlegirl.com/uppic/index.php?mod=show&id=1468)



หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: ปลายฝน คนงาม ที่ 22, มิถุนายน, 2558, 08:33:09 AM

 :new10:
เดี๊ยนขอนุญาตถาม นะคะคุณตาหมู
แล้วตำแหน่งเอก ไม่กำหนด เหมือนโคลงสี่สุภาพ ใช่ไหมเอ่ย

:055:


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 22, มิถุนายน, 2558, 06:17:50 PM

๐    หามิได้ครับคุณยายฝน  :001:
ในความคิดของผมคือ ให้ฉันทลักษณ์โคลงเป็นตัวยืนครับ (ผมเองก็ลืมหมายเหตุไว้ ขออภัยด้วยครับ)
     หากเขียนเป็นโคลงสี่สุภาพแบบปัจจุบันนี้
     ยังไงตำแหน่งเอกโท ก็ต้องเป็นหลักตามรูปแบบโคลงสี่สุภาพในปัจจุบัน
     หากเขียนเป็นโคลงดั้น ก็ต้องว่าตามฉันทลักษณ์โคลงดั้นในปัจจุบัน

๐    ส่วนโคลงที่ยกมานั้น เช่น โคลงปทุมสังกา เป็นวรรณคดีโบราณล้านนา ที่สันนิษฐานว่าแต่งขึ้นราว พ.ศ.๒๐๐๐-๒๒๐๐ ซึ่งโคลงในสมัยก่อนนั้น มักลักลั่น ไม่แน่นอนในตำแหน่งเอก โท ย้อนแย้งกับโคลงสี่ในยุคปัจจุบันนี้

๐    หรือแม้แต่ในตำราจินดามณี ซึ่งจารในสมัยสมเด็จพระนารายณ์ (พ.ศ. ๒๑๙๙-๒๒๑๓) (ซึ่งยกเป็นแบบเรียนในสมัยนั้น)
แม้จะมีการยกโคลงของลิลิตพระลอที่เอก โท ตรงตามแบบแผน ขึ้นมาเป็น “โคลงครู” บทหนึ่งเพื่อการศึกษา (* ๑)  และกำหนดเอกโทเป็นมั่นเหมาะ
แต่ว่าโคลงบทอื่นในจินดามณีนั้น ตำแหน่งเอกโทก็ไม่เสถียรเช่นกัน

๐    จวบจนกาลเวลาผ่านมาจนถึงปัจจุบัน โคลงมีการเดินทางผ่านเวลา และคลี่คลายด้านฉันทลักษณ์ จนเป็นแบบแผนอย่างปัจจุบันนี้นั่นเอง

๐    ฉะนั้น กลโคลงนี้ เมื่อเราเขียนในรูปแบบของโคลงสี่ปัจจุบัน ตำแหน่งเอก โท ก็ต้องเป็นหลัก ตามฉันทลักษณ์!!  ครับผม ^_^
โดยกลโคลงนี้ เราใช้คำลหุแท้ และคำตาย เข้ามาช่วย เพื่อให้ตำแหน่งเอก โท เป็นไปตามฉันทลักษณ์ เช่น

                (ใช้ลหุแท้)
               ๐  ปลายฝนยลยิ่งน้อง..........นางสวรรค์
               สวรรค์ป่านประจงสรรค์.........เสกสร้าง
               เสกสร้างสื่อรังสรรค์..............พิไลยิ่ง
               พิไลยิ่งยามยลค้าง................อกโอ้ปรารถนา ฯ

                (ใช้คำตาย)
               ๐  ปรารถนาคลอคู่เคล้า.......เคียงรัก
               เคียงรักหมายเคียงปัก..........ปกป้อง
               ปกป้องตราบชีพจัก..............โรยร่วง
               โรยร่วงยังจิตคล้อง...............แนบน้องนิรันดร์สมัย ฯ
                                 :a002:
------------------------------------------------

  (* ๑)  ในตำราจินดามณี โคลงจากลิลิตพระลอ บทหนึ่งที่จารไว้ว่าให้เป็น “โคลงครู” คือ

               โคลงครู

               เสียงฦาเสียงเล่าอ้าง........อันใด พี่เอย
               เสียงย่อมยอยศใคร.........ทั่วหล้า
               สองเขือพี่หลับใหล...........ลืมตื่น ฤๅพี่
               สองพี่คิดเองอ้า................อย่าได้ถามเผือ ฯ
                                                         (ลิลิตพระลอ)

    แต่เทียบโคลงบทอื่นในตำราจินดามณี จะเห็นถึงความลักลั่นของเอก โท เช่นกัน ดังเช่น

               จบเสรจ์สําเรจ์เรื่อง...........บังคับ
               จินดามณีฉบับ................บอกแจ้ง
               หนึ่งคืออักษรสรับ............สังเขป
               ทังวุทโตไทแกล้ง..............กล่าวไว้เปนครู ฯ

               หนึ่งคืออักขระต้น............สารแถลง
               ทังจําแหนกแจกแจง.........ถี่ถ้วน
               โทเอกอเนกแสดง.............โดยเลศ
               วุดโตกาพยกลอนล้วน.......เลิศล้ำพึงเรียน ฯ

               หนึ่งอักษรเลกล้วน...........ฦกลับ
               ทังศุภสารพระสดับ..........มากถ้อย
               อีกสุนักชาไศรยสรับ.........สารสืบ
               หนึ่งบูรพิพัทสร้อย............สรับพร้องเปนกล ฯ

               อักษรไทนับแกล้ง.............เปลี่ยนผลัด
               ฤๅษีแปลงสารสวัด...........สนเท่ห์
               ไทหลงสงไสอรรถ.............ยิ่งพ้น
               ลับฦกตรึกยากล้น............เล่ห์ล้ำกำบัง ฯ

               อักษรจัดถัดเหนื้อง...........โดยอันดับ
               เปนสามสิบสี่ฉบับ............บอกไว้
               เขบจขบวรควรนับ............อุปเทศ
               นรชนสนใจใช้...................ชาติเชื้อเมธา ฯ

               ลิขิตวิจิตรด้วย..................สุพอรรถ
               ดั่งมนินจินดารัตน์.............เลิศแล้ว
               อันมีสิริสวัด....................โสภาค
               ใครรู้ดั่งได้แก้ว.................ค่าแท้ควรเมือง ฯ
                                                          (จินดามณี)

อีกนัยหนึ่งคือ คำลหุ ที่ใช้แทนคำเอกนั้น สมัยก่อนไม่ได้ยึดจากรูปสระแบบปัจจุบัน แต่ยึดตามการออกเสียงของผู้ขับเป็นหลัก ดังข้อสนทนาในกระทู้นี้  ฉันท์สมัยกรุงเก่าคลิก (http://www.homelittlegirl.com/index.php?topic=5622.0)  ครับผม




หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: ปลายฝน คนงาม ที่ 23, มิถุนายน, 2558, 09:12:25 AM


..ชัดเจน..

ขอบคุณ คุณตาหมู มากเลยน๊าาา
เข้าใจถ่องแท้แล้วจร้าาา

แหม เดี๊ยนก็ไม่มีอะไรจะขอบคุณ
เดี๋ยวส่งหมากให้เป็นการขอบคุณละกันน๊าาา คุณตาหมู

:a013:



หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: กร กรวิชญ์ ที่ 23, มิถุนายน, 2558, 10:01:52 AM

ขอบคุณครับคุณหมู
ได้ความรู้เยอะเลยครับผม

 :d10:


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: น้ำหนาว ที่ 23, มิถุนายน, 2558, 10:26:37 AM

น้ำด้วยคน
ขอบคุณทุกความรู้ค่ะ พี่หมู

 :a015:
น้ำหนาว


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: กอหญ้า กอยุ่ง ที่ 23, มิถุนายน, 2558, 01:42:53 PM


รีบคลานมาร่วมแต้ม         แจมกมล
กมลชื่นนิยมชน                บ่อนน้อย
บ่อนน้อยเกิดภักดิ์ผล        สำเร็จ
สำเร็จเลิศเรียบร้อย           นบน้อมสดุดี

อ่ะจ๊ากกกก
:d03:
กอหญ้า


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: กรกช ที่ 27, มิถุนายน, 2558, 10:29:51 PM


สดุดีกอหญ้าแต่ง     กลบท
กลบทม้าเทียมรถ     บทนี้
บทนี้จึ่งปรากฎ     ตามต่อ
ตามต่อและตามจี้     เพื่อให้ขยับตาม ฯ

ขยับตามความที่ใกล้     ครูหมู
ครูหมูอยากเชิดชู     ศิษย์น้อย
ศิษย์น้อยหมั่นเขียนดู     เรียนศาสตร์
เรียนศาสตร์ศิลป์ชดช้อย     เพิ่มกล้าวรรณกวี ฯ

...

หุหุ...

 :d04:


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: กอหญ้า กอยุ่ง ที่ 29, มิถุนายน, 2558, 03:02:45 PM

กวีกลบทอย่างนี้                  เขียนยาก
เขียนยากเขียนลำบาก         เกริ่นถ้อย
เกริ่นถ้อยปล่อยฝีปาก          เต็มที่
เต็มที่ ณ บ้านน้อย              ต่อแต้มอวดครู

อวดครูหมูว่าหญ้า              ตั้งจิต
ตั้งจิตทุกแนวคิด                เสกสร้าง
เสกสร้างสืบจนชิด              กลบท
กลบทบนโลกกว้าง            ผ่านได้โดยดี

ตะแลม ตะแลม ตะแลม

กอหญ้า

(http://upic.me/i/4u/1402750992-78185-o.png) (http://upic.me/show/56020092)


หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: Black Sword ที่ 30, มิถุนายน, 2558, 12:30:05 AM

      โดยดีจริงรึเจ้า..............จอมทะโมน
ทะโมนวุ่นและผาดโผน........เผ่นหน้า
เผ่นหน้าป่านลิงโจน.............เกินจับ
เกินจับอ่อนจิตล้า................สยบด้วยไม้เรียว ฯ
 :045:



หัวข้อ: Re: โคลงกลบทเก็บบาท (เมขลาโยนแก้ว / ม้าเทียมรถ)
เริ่มหัวข้อโดย: กรกช ที่ 30, มิถุนายน, 2558, 11:37:33 AM


ไม้เรียวองอาจสร้าง     จอมคน
จอมคนสำเร็จผล     จากไม้
จากไม้อ่อนดัดตน      จนแกร่ง
จนแกร่งโลกจึงได้     แก่นกล้าประดับดิน ฯ

ประดับดินมุ่งมั่นสร้าง     งานกวี
งานกวีบอกวิถี     รากหญ้า
รากหญ้าเกิดจากคลี     ดินนั่น
ดินนั่นคือครูข้า     ภู่ผู้สุนทร ฯ

 :a013: