(ต่อหน้า ๔/๑๔) : ๑๑ . สัจจวิภังค์

    ๕๙.ดับ"ทุกข์นิโรธปฏิปทาฯ"....................ซิทางหนาลุดับแฉ
ความจริงประเสริฐริจตุแน่............................มุมรรคแปดสว่างดล

    ๖๐.สัมมาฏฐิ....................เห็นชอบ,จริงตริ........รู้ทุกข์ใดยล
"เหตุเกิดทุกข์"ไซร้..............."การดับทุกข์"ได้.......ทางดับทุกข์พ้น
มีความคิดท้น.......................ถูกต้องจริงล้น..........มีห้าอย่างแล

    ๖๑."กัมมัสสฯ"สิมีลุพละผล........................เจาะกรรมท้นจะดีแน่
หรือชั่ววิบากจะประลุแท้...............................ซิปัจจัยอุบัติหนุน

    ๖๒."วิปัสส์นา-...................สัมมาทิฏฐ์ฯ"พา.........เห็นแจ้งจริงคุณ
อริยสัจสี่..............................สภาพธรรมจริงชี้.......เห็นชัดทุกข์วุ่น
เหตุแห่งทุกข์ดุน...................ความดับทุกข์ลุ้น........ทางดับทุกข์ราน

    ๖๓."มัคค์สัมมะทิฏฐิ"ปฏิบัติ........................ลุมรรคชัดซิแปดชาญ
เป็นทางสิถูกเจาะคติกราน.............................และดับทุกข์ทุรนเอย

    ๖๔."ผลสัมมาทิฏ-..............ฐิ"ได้เห็นชิด...............บรรลุธรรมเผย
เห็นผลกระทำ.......................หลังลุธรรมนำ............ผลสำเร็จเอ่ย
"ปัจจ์เวกสัมฯเกย..................พิจารณ์คุณเชย..........ได้บรรลุธรรม

    ๖๕."สังกัปปะฯ"ดำริเหมาะเจาะชอบ.............ลุคิดนอบเจาะสามนำ
"เนกขัมม์สังฯ"เกาะนิรหนำ..............................ปลาต"กาม"กุศลเผย

    ๖๖."อพยาบาท-.................สังกัปป์ฯ"จะคลาด........ไม่ฆาตใครเอ่ย
เมตตา,กรุณา........................มีไมตรีจ้า....................."อวิหิงสา"เอย
ไม่เบียดเบียนเลย..................ปราศโมหะเกย.............มีปัญญาตรอง

   ๖๗.สัมมาวาจา"มุสุจริต................................ริพูดกิจซิถูกต้อง
เว้นพฤติพจีกะจตุผอง....................................."มิเท็จ,หยาบ,และเสียด,เพ้อ

    ๖๘.พูดไม่เดือดร้อน............มีประโยชน์ป้อน...........พัฒนาตนเออ
"สัมมากัมมัน-.........................ตะ"ทำชอบครัน............เว้นพฤติกายเอ่อ
งดฆ่า,ลักเผลอ......................ผิดในกามเจอ...............ทำถูกต้องกราย

    ๖๙."สัมมาอะชีวะ"สุจริต...............................เจาะไม่ผิดซิกฏหมาย
ซื่อสัตย์มิลวงลิภยวาย.....................................มิเดือดร้อนกะสังคม

    ๗๐."สัมมาวายา-................มะ"เพียรชอบหนา..........สร้างฉันทะสม
ป้องอกุศลธรรม....................มิให้เกิดนำ.....................เกิดแล้วละจม
แน่กุศลชม............................จิตดำรงคม....................มิเลือนหายไป

    ๗๑.สัมมาระลึกลุสติครัน...............................ระลึกพลันจะทำใด
เป็นนิตย์เจาะรู้ซิจตุไข......................................สภาพธรรมหทัยฉาน

    ๗๒."กายานุฯ"ผาย.............พิศกายในกาย...............ดำรงสติกราน
หายใจเข้า-ออก....................นิ่ง-เดินทุกซอก..............สัมป์ชัญญะพาน
สิ่งสกปรกขาน.....................ไต,ปอด,เลือดผ่าน...........น้ำมูก,อื่นสดมภ์

    ๗๓.ดูกายวะธาตุริจตุล้ำ................................เจาะดิน,น้ำและไฟ,ลม
พิศกายวะศพมรณะถม.....................................จะขึ้นอืดกระดูกราน

    ๗๔.สงฆ์ย่อม"เห็นกาย-.......ในกาย"นอกปราย..........ธรรมในกายฉาน
ธรรมในกายเกิด....................และเสื่อมลงเพริด...........สติมั่นรู้มาน
อาศัยกายชาญ......................"อยาก"ทิฏฐิผลาญ.........ไม่ถือมั่นใด

    ๗๕."เวท์นานุปัสส์ฯ"ริประลุเว-.........................ทนาเท่ซิรู้ไหน
ทุกข์,สุข,รึกลางมิเจาะอะไร...............................เลาะความเสื่อมก็รู้พลัน

    ๗๖.สติรู้เวท์นา....................แค่มีอยู่หนา.................เพื่อรำลึกครัน
ตัณหาไม่มี.............................ไร้ทิฏฐิคลี่....................ไม่ถือมั่นยัน
สงฆ์มีนี้สรร............................เห็นเวท์นาดั้น...............ใน-นอกเวท์นา

    ๗๗."จิตตานุปัสส์ฯ"มนปะจิต..........................ก็ใจคิดและรู้หนา
ปราศราคะ,โกรธรึมทพา...................................รึหดหู่และฟุ้งซ่าน

    ๗๘.จิตมีสมาธิ.....................ก็รู้ดีตริ........................ไม่มีรู้กราน
จิตที่ยิ่งใหญ่...........................ก็รู้ใหญ่ไซร้..................มิมีเทียมทาน
จิตหลุดพ้นผ่าน......................ก็ได้รู้ชาญ....................ว่าหลุดพ้นนำ

 

ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม โดย คนเรียนไพร

พิฆาตไพรี

     เหล่าบรรดา ผีป่า ในพงไพร
ระเริงใจ โห่ร้อง ก้องทิศา
รอผลบุญ อุทิศจาก ญาติกา
ด้วยมรรคา ล้างมลทิน กินป่าดง
     ใช้ช่องว่าง ธรรมนูญ จำรูญจิต
หวังลิขิต เป็นกบิล ดั่งประสงค์
นิรโทษกรรม ผู้กระทำ ให้ยืนยง
พร้อมดำรง เชิดหน้า ในสภา
     สกปรก โสมม ในความคิด
ดัดจริต สร้างโลกสวย ด้วยชิวหา
ผลประโยชน์ มากมาย หลายอัตรา
สร้างมายา นักกินเมือง ขุ่นเคืองใจ
     เพียงคาดหวัง ความยิ่งใหญ่ ในภายหน้า
เข้าสภา อันทรงเกียรติ ทุกสมัย
เพื่อโกยกอบ ทำร้าย ประชาไทย
คนรักษ์ไพร สามัคคี ไพรีพิฆาต

คนเรียนไพร
๖ พฤศจิกายน ๒๕๖๘

(ต่อหน้า ๓/๑๔) : ๑๑. สัจจวิภังค์

    ๓๙."โผฏฐัพพ์วิจาร"ตริปะทะจริง..............ริตรองสิ่งแตะกายเอ่ย
"ธัมมาวิจารฯ"มนะริเกย...............................ปรุอารมณ์และตรงแฉ

    ๔๐."ทุกข์นิโรธ-...............อริยสัจ"โชติ............ความดับทุกข์แน่
เป็นอย่างใดนับ...................สำรอก,ความดับ.......โดยไม่เหลือแล
ตัณหา,ละแล้......................ดับที่ใดแล้................ปิย์รูปรักนา

    ๔๑.รูปรักและชื่นลุอติชี้............................ก็ที่นี้ซิดับหนา
รูปมีอะไรเจาะปิยะกล้า................................ลุหกสิบเหมาะดับสม

๔๒.จักษุ,โสตะ...................ชิวหา,ฆานะ................กาย,มโนคม        
ตัณหาจะดับ......................ก็หกสิ่งนับ..................ต่างทำระดม
หกน่ารักชม.......................น่าชอบใจรมย์.............แลสำราญใจ

    ๔๓."รูป"เป็นสิสิ่งลุปฏิพัทธ์........................จะดับชัดซิโดยไว
"เสียง,กลิ่นและรส"ก็ดุจะไซร้........................กะ"โผฏฐัพพะ,ธัมมาฯ"

    ๔๔.สิ่งเป็นที่รัก...............หกวิญญาณจัด............ดับที่นี่หนา
จักขุวิญญาณ....................โสตวิญญ์ฯกราน...........ฆานวิญญ์ฯพา
ชิวหาวิญญ์ฯมา..................กายวิญญาณกล้า.........มโนวิญญาณ

    ๔๕.สัมผัสเลาะอายตนะ,ใน.......................ลุดับไว ณ หกกราน
มี"จักขุสัมฯ"แตะปะทะพาน...........................กะรูปเกิดรตีแฉ

    ๔๖.จักขุสัมผัส................ละดับได้ชัด.................ที่จักขุแน่
อีกห้าเช่นกัน.......................ที่น่ารักครัน.................ต่างก็ดับแล
"โสต,ฆานะ"แล้...................."ชิวหา,กาย"แน่............"มโนสัมผัส"เอย

   ๔๗.เวท์นาเจาะอายตนะใน.........................ลุดับไซร้ ณ หกเอ่ย
มี"จักขุสัมฯ"เจาะทะลุเผย.............................กะรูปแล้วกฤษฎ์หนา

    ๔๘."จักขุสัมผัส"...............ดับได้เลยจัด...............ที่จักขุพา
อีกห้าเยี่ยงนั้น......................เป็นที่รักพลัน...............ต่างก็ดับนา
"โสต,ฆานะ"มา....................."ชิวหา,กาย"กล้า.........."มโนสัมผัส"เอย

    ๔๙.สัญญาเจาะอายตนะนอก.....................จะดับดอกซิหกเอ่ย
"รูปสัญญะ"ครันเกาะทะลุเผย........................ระลึกรูปภิรมย์ใจ

    ๕๐."รูปสัญญา"ไซร้............ตัณหาดับได้...............ณ ที่นี้ไส
อีกห้าเช่นกัน........................."สัทท์สัญญา"ครัน........"คันธ์สัญญา"ไว
"รสสัญญา"ไกล....................โผฏฐัพพ์สัญฯไซร้.........ธัมมสัญญา

    ๕๑.เจต์นาเกาะอายตนะนอก......................ละตัดดอกซิหกกล้า
"รูปสัญฯ"สิมั่นริวสะหนา.................................ซิเห็นรูปรตีแล

    ๕๒."รูปสัญเจต์นา".............ตัณหาดับฆ่า..................ณ ที่นี้แฉ
อีกห้าเช่นกัน........................."สัทท์สัญเจตน์ฯ"ครัน......"คันธ์สัญเจตน์"แน่
"รสสัญเจตน์ฯ"แล้.................."โผฏฐัพพ์สัญฯ"แท้.........ธัมมสัญเจต์นา

    ๕๓.ตัณหาเกาะติดลุสุมนัส..........................ละดับตัด ณ หกหนา
"รูปตัณฯ"สิเห็นและวสะกล้า............................ซิ"อยาก"ทิ้งละที่นี่

    ๕๔.ตัณหาอีกห้า.................เช่นเดียวกันหนา............ต่างดับเองดี
"สัททตัณหา".........................."คันธ์ตัณหา"กล้า..........."รสตัณหา"มี
"โผฏฐัพพ์ตัณฯ"ชี้..................."ธัมมตัณหา"คลี่.............ดับตรงนี้เอย

    ๕๕.ความตรึกวิตกลุอภินันท์........................จะดับพลัน ฉ สิ่งเอ่ย
สิ่งนอกสิอายตนะเผย.....................................ก็มี"รูปวิตก"แล้

    ๕๖.อีกห้ามีปรก.................."สัททวิตก"......................"คันธ์วิตก"แฉ
"รสวิตก"เอย.........................."โผฏฐัพพ์วิฯ"เคย............."ธัมม์วิตก"แล
ตัณหาดับแท้.........................ณ ที่หกแน่.......................ต่างก็กระทำ

    ๕๗.ความตรองวิจารลุอภิรมย์......................จะดับสม ฉ สิ่งนำ
สิ่งนอกสิอายตนะหนำ....................................ก็มี"รูปวิจาร"เอย

    ๕๘.อีกห้ามีพาน.................."สัททวิจาร"......................"คันธ์วิจาร"เผย
"รสวิจาร"ลิ้ม.........................."โผฏฐัพพ์วิ"นิ่ม.................."ธัมม์วิจาร"เคย
ตัณหาดับเชย........................ณ ที่หกเกย.......................แตกต่างกันแล

(ต่อหน้า ๒/๑๔) ๑๑. สัจจวิภังค์

    ๑๙.ด้วย"ทุกข์สมุทอริยสัจฯ"..............ก็เหตุชัดลุทุกข์หนา
ตัณหาสิอยากเจาะรติคว้า......................ริอารมณ์และเพลินใจ

    ๒๐.ตัณหาเมื่อเกิด........เกิดที่ใดเชิด.............เมื่ออยู่,ที่ไหน
ตัณหาเกิด,อยู่..................ที่"ปิยรูปฯ"ชู.............ด้วยรัก,ชอบไว
คือรูป,เสียงไซร้................รวมกลิ่น,รส..ใกล้.....ท้ายธรรมารมณ์

    ๒๑.โลกมีอะไรลุ"ปิยะรูปฯ"...................เจาะมีจูบซิมากสม
ภายในสิอายตนะชม...............................ก็ตา,หู,จมูก..เอย

    ๒๒.ปิยรูปฯเช่นตา..........เมื่อเกิดตัณหา........เกิดที่ตาเผย
ตัณหาตั้งอยู่......................ก็ที่"ตา"ชู...............ไม่อยู่ไหนเลย
"มโนฯ"เหมือนเอ่ย..............เกิดอยู่ใจเคย..........มิเปลี่ยนแปรไป

    ๒๓.ภายนอกสิอายตนะเกรียง................ก็รูป,เสียงและกลิ่นไข
"รูป"เมื่ออุบัติรึศยะไซร้..............................ณ รูปเดิมมิผันแปร

    ๒๔."ปิยรูปฯ"มีธรรม........ตัณหาเกิดนำ...........เกิดที่ธรรมแน่
ตัณหาตั้งอยู่......................ณ ที่ธรรมชู..............ก็ไม่หนีแล
โผฏฐัพพะแล้.....................เกิด,อยู่จริงแท้..........เช่นเดียวกันพาน

    ๒๕.วิญญาณสิผองก็ปิยะรูปฯ..................เลาะหกจูบซิวิญญาณ
เริ่มจักขุวิญญ์ฯลุศยะกราน.........................ซิโสตวิญญ์ฯและฆาน์วิญญ์ฯ

    ๒๖.ชิวหาวิญญาณ..........กายวิญญาณพาน......มโนวิญญ์ชิน
ตัณหาเกิดที่.......................หกวิญญาณชี้............ต่างแยกผลิน
ตัณหาอยู่สิ้น......................แต่ละวิญญ์ฯยิน.........อยู่ที่นั่นแล

    ๒๗.สัมผัสสิเป็นเจาะปิยะรูปฯ....................ลุ"อยาก"หลุบทะยานแผ่
ที่เกิดเพราะอายตนะแฉ................................ทวารห้านะเกิดอยู่

    ๒๘.จักขุสัมผัส.................ฆานสัมผัสชัด...........โสตสัมผัสฯชู
ชิวหาสัมฯลิ้น.......................กายสัมผัสชิน............มโนสัมฯพรู
ตัณหาเกิดอยู่......................จะเกิด,อยู่กรู.............หกสัมผัสนา

    ๒๙.เวท์นาลุอายตนะใน.............................ซิ"ตา"ไซร้จมูก"..หนา
ลิ้นและกายกะหทยา.....................................ลุ"เกิด,อยู่" ณ เวทน์เผย

    ๓๐.สัญญา,จำดอก...........อายตนะนอก..............เป็นปิยะรูปฯเอย
ตัณหาเกิด,อยู่.....................ที่รูปสัญฯชู..................แน่นอนมิเอ่ย
สัททสัญญาเกย..................คันธ์สัญญาเชย............รสสัญญาแล

    ๓๑.โผฆฐัพพ์ฯอุบัติและศยะครัน...............กะธัมม์สัญญะนี้แล้ว
สัญญาสิหกลุภวแน่......................................และตั้งอยู่ ณ ที่นั้น

    ๓๒.สัญเจตนาดอก............อายตนะนอก...............เป็นปิยะรูปครัน
"รูปสัญเจต์นา"......................สัทท์สัญเจต์ฯมา.........."คันธ์สัญเจต์ฯสรร
รสสัญเจต์ฯนั้น....................."โผฏฐัพพ์สัญฯ"ครัน......."ธัมม์สัญเจต์นา"

    ๓๓.สัญเจตะหกริรติหนา...........................สิตัณหาจะเกิดมา
ตั้งอยู่ ณ สัญลุเฉพาะคว้า.............................เจาะแยกไม่ปะปนกัน

    ๓๔.อายตนะนอก...............ทั้งหกมีบอก................ที่เกิดอยู่ครัน
ของตัณหาแล.......................เป็นปิยรูปฯแท้............."รูปตัณหา"พลัน
"สัทท์ตัณหา"ยัน..................."คันธ์ตัณหา"ดั้น..........."รสตัณหา"เอย

    ๓๕."โผฏฐัพพะตัณฯ"ภวกระทบ..................จะเกิดจบและอยู่เผย
ท้าย"ธัมมตัณฯ"ตริวสะเอ่ย.............................หทัยคิดเสาะ"อยาก"ไข

    ๓๖.อายตนะนอก...............ทั้งหกรวมพอก..............ที่เกิด,อยู่ไว
ของตัณหาเอย......................เป็นปิย์รูปฯเชย............."รูปวิตก"ไกล
"สัทท์วิตก"ใด........................"คันธ์วิตก"ไซร้.............."รสวิตก"ยล

    ๓๗."โผฏฐัพพะฯ"ตรึกภวกระทบ...................เจาะสิ่งพบ ณ กายล้น
ท้าย"ธัมมะฯ"ตรึกตริอกุศล...............................ริคิด"กาม,วิหิงสา"

    ๓๘.อายตนะนอก................มีหกรวมหรอก.............ที่เกิด,อยู่พา
ของตัณหาแล........................เป็นปิย์รูปฯแน่.............."รูปวิจาร"นา
"สัทท์วิจาร"กล้า......................"คันธ์วิจาร"หนา..........."รสวิจาร"เอย