ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม โดย คนเรียนไพร

หนาวไพร

     เมื่อลมหนาว พัดกระหน่ำ ยามค่ำคืน
ต้องกล้ำกลืน ฝืนทน แสนหม่นหมอง
ในราวป่า ความโศกศัลย์ เข้าครอบครอง
ธรรมชาติ กู่ร้อง ก้องพงไพร
     เสียงหริ่งหรีด ระงม ครั่นครื้นเครง
เป็นบทเพลง แทรกสอด สุขสดใส
สัตว์วนา เริงร่า ด้วยเต็มใจ
แสนหลงใหล ในแดนดิน ถิ่นวนา
     แม้เหน็บหนาว ยะเยือกเย็น เช่นทุกวัน
สะท้านสั่น ยังสุขใจ เป็นหนักหนา
สัจธรรม นิเวศ สืบสานมา
กาลเวลา รักษาไว้ ไพรนิรันดร์
     ยามคิมหันต์ ไพรสัณฑ์ สั่นสะท้าน
สุขสคราญ เบิกบาน แสนสุขสันต์
ทุกชีวิต สานสมดุล ทั้งไพรวัน
อเนกอนันต์ คงมั่น จนวันตาย

คนเรียนไพร
๘ ธันวาคม ๒๕๖๘

(ต่อหน้า ๓/๑๐) ประมวลธรรม : ๖๐. มหาเวทัลลสูตร

    ๓๓.มีธรรมประมาณสิระดะไหน.........มละไซร้ซิกายลุปลง
เปรียบไม้ตรุนิ่งนิรผจง..........................ซิปลาตกะเจตนา

   ๓๔.ตอบมามีแน่แล้ว...........................สามธรรม "อายุ"
"ไออุ่น,วิญญาณ"นำ..............................มุ่งทิ้ง
หนีกายจุ่งตายระกำ..............................เปรียบท่อน ซุงหนา
ปราศจากเจตนาพริ้ง.............................ไม่รู้สึกใด

   ๓๕.คนตายกะภิกษุลุนิโรธฯ................ภวโชติจะต่างไฉน
คนมี"วจี,กาย,มนะ"ลิไป.........................มละ"อายุ,อุ่น"ซิหาย

    ๓๖.ทลาย"อินทรีย์"แตกสิ้น................มิเหมือน
สงฆ์แน่ว"สัญญาฯ"เยือน........................อยู่ยั้ง
ยังคงชีพ,อุ่นเตือน.................................กายผ่อง
"วจี,จิต,กาย"ตั้ง.....................................ระงับแผ้วพักหนอ

    ๓๗."เจโตวิมุตติฯ"ลุภวพ้น..................ก็เพราะด้นสมาธิจ่อ
เหตุบรรลุถึงเจาะจตุส่อ........................."มละทุกข์,และสุขสลาย

    ๓๘."โทมนัส"วายดับพร้อม.................สุขใจ โสมนัส
ตัดสี่ลุฌานไสว.....................................เปี่ยมท้น
จตุตถฌานไกล.....................................สติว่อง พิสุทธิ์
จิตผ่องทุกข์,สุขพ้น................................จิตไซร้อุเบกขา

    ๓๙."เจโตวิมุตินิรนิมิต"........................จะประชิดเพราะใดซิหนา
มีสองสิ"รูป"มิริเจาะนา............................มิผจงจะเห็นอะไร

    ๔๐."ตั้งใจคิดรูปไร้".............................นิพพานธาตุ
โดยมุ่งเห็นจริงกราน...............................กิเลสทิ้ง
ปัญญาเด่นภาพผลาญ............................มิยึด
จึงดับกองทุกข์กลิ้ง.................................เกิดไร้มิมี

    ๔๑.เจโตวิมุติสิศยะตั้ง.........................นิรหวังนิมิตทวี
มีสามประการลิอนะคลี่............................กะนิมิตสกลทลาย

    ๔๒.ใจกรายคิดมุ่งเป้า.........................."มิมี ภพใด"
ใจมั่นนิพพานลี........................................หลุดพ้น
ใจวางมุ่งระยะดี.......................................สมาธิ
"จิตหมดกิเลส"ด้น....................................ห่างไซร้ภพพาน

    ๔๓.เจโตฯละออกอนะนิมิต....................เจาะประชิดซิสองประการ
คราตรึกนิมิตเจาะระยะนาน......................ภวไร้นิมิตก็หาย

    ๔๔.จิตคลายจาก"ภาพไร้".....................นิพพานธาตุ
โดยมุ่งเห็นภาพกราน................................จึ่งลี้
เจโตวิมุติออกราน.....................................พาแผ่ว สมาธิ
มิหมดกิเลสชี้............................................เริ่มเปลื้องอีกกราย

    ๔๕.เจโตสิสี่ลุภวะความ..........................ดุจะตามรึไม่คะคล้าย
หนึ่ง"อัปปมาฯ"พหุสิหลาย..........................นิระเขตกิเลสมิมี

    ๔๖.ธรรมดีหนายิ่งแท้.............................สิบสอง
ผล,มรรค,พรหมวิหารครอง.........................เปี่ยมล้น
อย่างละสี่รวมผอง......................................ไวแผ่ มิจำกัด
จิตห่างกิเลสพ้น.........................................ใหญ่กว้างมิสุด

    ๔๗."อากิญวิมุติฯ"มนะริไซร้.....................นิรใดอะรมณ์สดุด
ไม่มีกิเลสเพราะนวรุด.................................ภวธรรมซิเก้าประการ

    ๔๘.พาน"อากิญฯ"กิเลสไร้.......................กังวล มิมี
มรรคเริ่ม"โสดาฯ"ยล..................................จ่อพร้อม
ตาม"สกิทาคาฯ"ดล....................................ตามล่วง "อนาคาฯ"
อรหัตต์มรรคสุดน้อม..................................สี่นี้มรรคหนา

(ต่อหน้า ๒/๑๐) ประมวลธรรม : ๖๐. มหาเวทัลลสูตร

   ๑๗."สัมมาและทิฏฐิ"อติรู้.......................เหมาะเจาะชูซิไหนนะเอย
จากการสดับ,มนะตริเชย.........................ภวเหตุสิถูกเพราะตรอง

    ๑๘.คิดชอบผองเรียกแล้......................"สัมมา ทิฏฐิ"
ธรรมบ่งมีใดหนา.....................................ช่วยเกื้อ
มีปัญจะ"ศีล"พา......................................."ฟัง,"วิปัสส์ สมถะ"
กัมมัฏฐาน"อะเคื้อ....................................หลุดพ้นคือผล

    ๑๙."ภพ"มีประมาณตติยะสาม...............รติ"กามภพ"และด้น
"รูป์พรหม,อรูปฯ"เจาะศยะยล....................ทวิเห็นซิรูปและไร้

    ๒๐.การเกิดไกลภพหน้า........................มีไว อย่างไร
เพราะบ่มยินดีใจ......................................ไม่รู้
สัตว์มี"อวิชชา"ไข.....................................มี"อยาก ตัณหา"
จึงผูกพันเกิดกู้.........................................ใหม่แล้เฉวียน

    ๒๑.ภพใหม่มิมีเจาะสิไฉน......................นิรไซร้ซิ"อยาก"ละเตียน
ตัดปลงอวิชช์ฯเจาะประลุเชียร..................ภวะวิชช์ฯเลาะภพมิมี

    ๒๒.ปฐมยามดีกอปรด้วย.......................อะไร
"วิตก,วิจาร"ไว..........................................สุขแท้
ปีติ,สงบใจ...............................................เกิดอยู่
กาม,ชั่วสงัดแล้........................................เพริดแพร้ววิเวกพาน

    ๒๓.ฌานหนึ่ง,ปฐมเจาะระดะหนา...........ภวห้า"วิตก,วิจาร"
"จิตเป็นสิหนึ่ง"ริสุขะศานติ์........................และริ"ปีติ"อิ่มฤดี

    ๒๔.ปฐมยามมีมุ่งทิ้ง..............................อันใด "กามฉันทะ"
ละ"ฆาต,อุทธัจจ์ฯไกล...............................ไม่ด้น
"วิจิกิจฉา"ไว.............................................เลิกจ่อ สงสัย
"ถีนะฯ"ง่วงเหงาพ้น....................................เลิกได้หมดเลย

    ๒๕.ฌานหนึ่งละได้สิภณะแล้ว................ก็ลุแน่วซิองค์เฉลย
มีห้า"วิตก,ริตริ"นะเอย................................ภวจิตลุกรรมฐาน

    ๒๖.ความตรองพานอยู่ยั้ง.......................จิตประคอง อารมณ์
ปีติ,อิ่มเอมครอง.........................................สุขล้ำ
"จิตเป็นหนึ่งเดียว"จอง................................เอกัค- คตา
กำหนดสมาธิย้ำ.........................................ไม่ข้องใดหนา

    ๒๗.อินทรีย์อวัยวะเจาะใหญ่....................ภวไซร้ซิ"หู,ตา"
"ลิ้น,กาย,จมูก"เลาะจรกล้า..........................กิจะต่างอะรมณ์มิเกี่ยว

    ๒๘.อินทรีย์เทียวต่างห้า...........................ทำงาน แยกกัน
พลางเกิดอารมณ์พาน.................................แน่วแล้
อาศัยสิ่งใดสาน..........................................จึงทราบ อารมณ์
ตอบว่า"ใจ"แลแท้.......................................เชี่ยวรู้หมดพรู

    ๒๙.อินทรีย์สิใหญ่พหุเจาะห้า...................นยนาจมูกและหู
ลิ้น,กายซิผองจะชิวิอยู่................................ก็เพราะ"อายุ"ค้ำซิแฉ

    ๓๐.แล"อายุ"อยู่ได้..................................เตโช อุดหนุน
"ไออุ่น,เตโช"โข..........................................ก่อร้อน
อายุจ่อและโต............................................คอยช่วย เตโช
สองต่างอำนวยป้อน....................................มั่นแล้ดำรง

    ๓๑.เปรียบเหมือนตะเกียงเจาะปะทุไฟ......ภวไซร้ลุ"แสง"ประสงค์
ไออุ่นและอายุก็จะคง..................................หิตะเอื้อซิกันและกัน

    ๓๒.ครัน"เวทนา"จุ่งรู้................................อันเดียว อายุ
หรือต่างกันเลยเจียว....................................กล่าวไซร้
ตอบแลไม่เหมือนเชียว.................................ตัวอย่าง ภิกษุ
สมาบัติ,เวทนาไร้.........................................แต่แท้ชีพคง

 

ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม โดย คนเรียนไพร

หัวใจการวนา

     หากโลกนี้ สิ้นไร้ ผืนไพรกว้าง
ต้องอ้างว้าง เปล่าเปลี่ยว เป็นหนักหนา
ดินคงแล้ง น้ำเหือดแห้ง ทั่วโลกา
พสุธา มีฝุ่นฟุ้ง ทุ่งอัคคี
     เพราะผืนป่า สร้างคุณค่า ความชุ่มชื้น
คอยพลิกฟื้น ความอุดม สมศักดิ์ศรี
สร้างสมดุล สายน้ำ ชลธี
ปฐพี เสริมค่า ชีวาลัย
     คอยปกปัก รักษา ผิวหน้าดิน
ทั่วทุกถิ่น ดำรงอยู่ คู่สมัย
ผลิตผล วนภัณฑ์ เพื่อสัตว์ไพร
สะอาดใส บรรยากาศ ประกาศนาม
     อีกบรรเทา รุนแรง ภัยพิบัติ
สารพัด คุกคาม ไร้เกรงขาม
อุทกภัย วาตภัย ทั่วเขตคาม
สร้างเสื่อมทราม ทุกชีวัน แสนหวั่นใจ
     ลดโลกร้อน สะท้อน วัฏจักร
พร้อมพิทักษ์ สร้างร่มรื่น ชื่นสดใส
ร่วมรักษา นิเวศ เขตพงไพร
คนรุ่นใหม่ ได้ยั่งยืน เปี่ยมพลัง
     อนุรักษ์ ร่วมงาน การวนา
สร้างปัญญา เยาวชน คนรุ่นหลัง
ให้ถึงพร้อม นอบน้อม อย่างจริงจัง
ไม้ใกล้ฝั่ง เมื่อจากไกล ไร้ระทม
     ป่าอุดม ชมชื่น ระรื่นจิต
ทุกชีวิต ร่วมสร้าง ทางสุขสม
ปกป้องไว้ ด้วยสามารถ ชาตินิยม
ไร้ตรอมตรม ทั่วไพร ไทยสราญ
     ป่าเสื่อมโทรม จู่โจม ทั่วทุกถิ่น
แหล่งทำกิน เหือดหาย ไร้สุขศานติ์
เร่งพลิกฟื้น คืนขจี เหมาะแก่กาล
ให้เบิกบาน การวนา ประชาชน
     เป็นหลักชัย มั่งคั่ง อย่างมั่นคง
อยู่ยืนยง สมดุล ทุกแห่งหน
คือหัวใจ การป่าไม้ เพื่อมวลชน
จารึกไว้ ในกมล จนวันตาย

คนเรียนไพร
๗ ธันวาคม ๒๕๖๘