ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๐.ทำดีไม่หวังคำชม

กาพย์มหานันททายี

   ๑...ผู้พูดเรื่องความดี....................อาจเว้น
ทำดีและเร้นลวง.............................อวดโม้
ตนดีไม่เฟ้นจริง...............................อย่างนั้น
คุยโวหรือโอ้อวด.............................ขัดพฤฒิพระธรรม

   ๒...ผู้ล้ำดีย้ำชอบ...........................จริงนั้น
ไม่คุยโอ่งั้นเลย.................................อ่อนน้อม
กระทำยิ่งครั้นพลัน...........................ถ่อมตัว
ทำต่อรู้พร้อมลึก...............................ไม่อยากครอบครอง
                        
    ๓...ตรองให้มากกว่าคิด.................ยึดถือ
คำชม,ด่าครือรู้..................................คล้ายคลึง
ยอและเหยียดอือรู้............................เหมือนกัน
รู้เช่นนี้จึงยุด......................................ไม่อวดอะไร

   ๔...จิตไซร้รู้ไม่อวด..........................เลิกโว
รู้จริงพูดโขเพิก...................................นิ่งอยู่
ของจริงนั้นโชว์ออก............................คล้ายใบ้
ธรรม์แท้ก็พรูค่า..................................มีคุณเที่ยงยง

   ๕...คุยโวจงเลิกเสีย..........................ค่าด้อย
ไม่ต้องครบร้อยเสริญ..........................รางวัล
ทำดีก็ช้อยค่า......................................ตัวเอง
ทองแท้ประกันคุณ..............................ไม่เอาคำชม ฯ|ะ        

แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๐ หน้า ๒๒ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ

ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๑.จงอุ้มชูช่วยเหลือกัน

กาพย์นันททายี

   ๑...เกิดมาในจัก์รวาล.......................ไพศาล
คนเป็นเศษดานแค่..............................เล็กจ้อย
เมื่อเกิดต้องวานคน.............................อุ้มชู
โตมาได้ช้อยเพราะ.............................ผู้อื่น
    
   ๒...ถือตัวดื่นเย่อหยิ่ง........................ทำไม
บัณฑิตตริไว้ด้วย................................ปัญญา
โลกคงอยู่ได้ดี.....................................พึ่งพา
คิดโลกแจ้งพาตน................................อ่อนน้อม
                          
    ๓...ถ่อมตนค้อมโลกพร้อม...............กตัญญู
แจงโลกด้วยรู้คุณ...............................เมตตา
ไม่ถือตนผู้ยิ่ง.......................................ใหญ่นา
ถือดีเว้นพาตน......................................ก้าวร้าว                                        
        
    ๔...อยู่โลกยาวจงคิด........................แทนคุณ
ช่วยเหลือเจือจุนแก่..............................ผู้ด้อย
โลกมั่นต้องดุนพา.................................อาศัย
เมตตายิ่งช้อยชด.................................เว้นเบียน ฯ|ะ        

แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๑ หน้า ๒๓ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ

ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๒.เตรียมใจอย่าประมาท ในการดำรงชีวิต

กาพย์มหาสินธุมาลี

   ๑...แม้งานจะราบรื่น.......................ก้าวหน้า
ควรจัดทางถอยมา............................ปกป้อง
บินสูงเตรียมร่อนหา...........................ปราศภัย
แข่งขึ้นที่สูงจ้อง.................................จับจองบันได
   
   ๒...เมื่อเริ่มต้นเกิดผล.......................สัมฤทธิ์
ควรเตรียมการจบปิด..........................สดใส
แม้อยู่ท่ามกลางชิด.............................ผู้รัก
ต้องเตรียมจิตเอาไว้............................อยู่แค่ตนเอง
                         
    ๓...ผู้ฉลาดทำใด.............................ผจญ
เปิดทางถอยของตน............................เก่งเผง
ช่วงเจริญเกิดผล.................................ลุล่วง
ฝึกแก้ไขเตรียมเพรง............................ถึงคราเสื่อมถอย                                         
       
    ๔...ชีพมิพ้นแก่หรือ..........................เจ็บตาย
สร้างบุญรักษ์ศีลกราย.........................แช่มช้อย
ศึกษาพฤติธรรมปลาย.........................แน่นแฟ้น
ถึงคราสังขารคล้อย.............................กุศลติดตัว ฯ|ะ       

แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๒ หน้า ๒๔ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ

ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๓.อย่าหลงมัวเมาในสมบัติ

กาพย์สินธุมาลี

   ๑...ยิ่งใหญ่ย่อมล้มดัง....................แน่นอน
สูงมากตกเจ็บรอน............................เพลี่ยงพล้ำ
ค่ามากระวังวอน...............................เฝ้าเข้ม
สมบัติมากยิ่งซ้ำ...............................เสี่ยงภัย
    
   ๒...ในโลกสมบัตินำ.......................ปัญหา
ปัญญาเห็นโทษดา............................สมบัติ
มิหลงลืมตัวพา..................................เพลิดเพลิน
สมบัติไม่เที่ยงชัด..............................ในโลก
                          
    ๓...โภคทรัพย์ใช้ได้แต่...................ชีพอยู่
ยังไม่ตายก็จากกรู.............................ไปก่อน
บางทีถูกลากถู...................................หมดเกลี้ยง
บัณฑิตมิหลงซ่อน..............................ทรัพย์สิน                                        
      
    ๔...เงินทั้งสิ้นใช้สร้าง......................บารมี
ทำความดีทวี......................................เต็มรอบ
เพื่อปัจจัยพลี....................................."โลกุตฯ
บัณฑิตใช้ไม่ครอบ.............................ถือครอง ฯ|ะ        

แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๓ หน้า ๒๕ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ

โลกุตฯ=โลกุตตรธรรม คือธรรมที่พ้นวิสัยของโลก มี ๙ อย่าง คือ มรรค ๔(ได้แก่โสดาปัตติมรรค,สกิทาคามีมรรค,อนาคามีมรรค,อรหัตมรรค) ผล ๔ (ได้แก่ โสดาปัตติผล,สกิทาคามีผล,อนาคามีผล,อรหัตผล) และ นิพพาน ๑

ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๔.ขอให้ได้เข้าถึงธรรม ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

กาพย์ทัณฑิกา

   ๑.พันธุ์ไม้แม้ใหญ่...แต่เอาปลูกใน...กระถางจะจ้อน
ช้างแม้แรงขาม...ถูกล่ามโซ่นอน...หมดโอกาสวอน...แสดงกำลัง
               
   ๒.จินตกวี...ชีวิตควรมี...อิสระหวัง
ไม่ถูกผูกมัด...สกัดพลัง...ใช้ปัญญายัง....คิดนึกกว้างไกล
                         
    ๓.มีปัญญากล้า...วิเคราะห์ปัญหา...หละหลายยิ่งใหญ่
ใจไม่เอนเอียง...เลิกเลี่ยง"อยากได้"...กิเลสหมองใด...ของชาวโลกา

   ๔.ดำรงเที่ยงตรง..มิโน้มเอียงหลง...ความคิดใครพา
ธรรมของพุทธ์เจ้า...ช่างเพราล้ำค่า...ทรงตรัสรู้จ้า...ความจริงเที่ยงธรรม

    ๕.พระธรรมมิเบี่ยง...ความจริงอันเที่ยง...ประจักษ์พฤตินำ
ปฏิบัติดิ่ง...ลุจริงได้ย้ำ...ถ้าพากเพียรทำ...ส่งผลแน่นอน

    ๖.ข้าขอกราบกราน..."พระสัมมาฯ"ขาน...ขอถึงคำสอน
พระองค์ตรัสรู้...เชิดชูนุสรณ์...อัศ์จรรย์กระฉ่อน...พระรัตน์ตรัย ฯ|ะ       

แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๔ หน้า ๒๖ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ

กิเลส=สภาพที่เป็นต้นเหตุให้จิตเศร้าหมอง เป็นสภาพขัดขวางต่อความเจริญทางจิต และเป็นสภาพที่ทำให้จิตขาดความเป็นปกติ(ตามธรรมชาติจิตดั้งเดิมมีความบริสุทธิ์เป็นปกติ แต่ต่อมาถูกกิเลสทำให้เศร้าหมอง ไม่บริสุทธิ์) กิเลสมี ๓ ประเภท ๑)โลภะ ความทะยานอยาก ๒) โทสะ ความคับแค้น ๓) โมหะ ความลุ่มหลง

ทิศที่ ๑๑ การบริหารจัดการจิต : ๒๕. คำพูดถ่อมตน และ คำพูดขอโทษ

กาพย์พรหมคีติ

   ๑.แม้สร้างผลงานใหญ่................จงกล่าวไขน้อมถ่อมตน.
คุยอวดลดค่ายล............................ผลงานจักด้อยค่าลง
คุยยิ่งทิ้งความดี.............................ความชอบมีพลอยหายคง
ชนมองข้ามดีปลง...........................คิดว่าไม่ใช่ดีจริง

   ๒.คนพลาดทำผิดร้าย..................แต่กล้ากรายแจงโทษอิง
ยอมกล่าว"ขอโทษ"ติง.....................ชนจะพากันอภัย
"ขอโทษ"คำศักดิ์สิทธิ์......................ผู้ทำผิดพึ่งพาได้
ถ้ายิ่งเลี่ยงผิดไกล...........................ชนกลับแฉความชั่วเรา

   ๓.ยอมรับเราผิดไป........................ขอโทษไม่ทำอย่างเก่า
"ขอโทษ"คำคลายเบา......................หยุดอารมณ์ชนได้ดี
"อ่อนน้อม"พาคนชม.........................ความนิยมมากทวี
"อ่อนน้อม,ขอโทษ"มี.........................คุณค่ามากกว่าทองคำ ฯ|ะ  
                                              
แสงประภัสสร

ที่มา: จากหนังสือ ทิศที่ ๑๑ บทที่ ๒๕ หน้า ๒๗ ของ หลวงพ่อชุมพล พลปญโญ